ΠΗΓΗ:let’s family.gr

Η παιδοψυχολόγος Angela Hascom έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις. Η κριτική της για το εκπαιδευτικό σύστημα στις ΗΠΑ έχει κινητοποιήσει αρκετούς. Αυτά που γράφει όμως, δεν αφορούν μόνο το αμερικανικό εκπαιδευτικό σύστημα, αλλά συνολικά τον τρόπο που εκπαιδεύονται τα παιδιά σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου. Το τελευταίο της άρθρο αφορά συγκεκριμένα τα παιδιά του γυμνασίου. Η ίδια πήγε σε ένα σχολείο και προσπάθησε να παρακολουθήσει τα μαθήματα μίας ολόκληρης ημέρας. Περιγράφει όσα έζησε, αισθάνθηκε και ένιωσε. Αυτά που μεταφέρει δεν είναι ευχάριστα. Γιατί η Angela Hascom περιγράφει με τον πιο γλαφυρό τρόπο ένα στείρο εκπαιδευτικό σύστημα που εκμηδενίζει κάθε φαντασία και δημιουργικότητα και ισοπεδώνει χαρακτήρες και προσωπικότητες.

Πέρα από τα λίγα λεπτά που σηκωνόμουν για να αλλάξω τάξη, η μέρα μου περνά με διαστήματα 90 βασανιστικών λεπτών απραξίας. Κοιτάω το πόδι μου και βλέπω ότι κουνιέται. «Τέλεια, τώρα θα αποκτήσω και τικ» σκέφτομαι. Κάνω ό,τι μπορώ για να προσέξω στο μάθημα – ακόμη και συσπάσεις του σώματός μου σε παράδοξες στάσεις για να μην αφαιρεθώ. Μάταια. Έχω βγει εκτός θέματος στο μάθημα εδώ και 45 λεπτά. Ο εγκέφαλός μου δεν καταγράφει πλέον τίποτα από όσα λέει η καθηγήτρια. Κοιτάω την τάξη και βλέπω πως τα πάνε τα παιδιά.

Είμαι βυθισμένη στο περιβάλλον μίας τάξης του γυμνασίου. Σύντομα συνειδητοποιώ ότι δεν είμαι η μόνη που δυσκολεύομαι να συγκεντρωθώ. Περίπου το 50% των παιδιών κουνιούνται και τα υπόλοιπα έχουν γείρει στις πιο αφύσικες στάσεις που μπορεί να φανταστεί κανείς. Έναπαιδί ξαφνικά σηκώνεται για να ξύσει το μολύβι του. Λίγα λεπτά αργότερα, ένα άλλο παιδί σηκώνει το χέρι του και ζητάει να πάει στην τουαλέτα. Μέσα σε 20 λεπτά τρία παιδιά ζητούν να πάνε στην τουαλέτα. Έχω εξαντληθεί πνευματικά και η μέρα μόλις ξεκίνησε. Σκόπευα να κάτσω εδώ να παρατηρήσω τι γίνεται όλη την ημέρα. Δεν μπορώ όμως. Αποφασίζω ότι θα φύγω μετά το μεσημεριανό.

Δεν γίνεται να αντέξω έξι ώρες να κάθομαι. Φαντάσου να έπρεπε να το κάνω αυτό κάθε μέρα. Πως στο καλό το αντέχουν τα σημερινά παιδιά; Η απάντηση είναι πως δεν το αντέχουν. Βιολογικά δεν μπορούν να κάθονται για τόσο μεγάλα χρονικά διαστήματα. Η έλλειψη κίνησης και αυτή η ανελέητη ρουτίνα καταστρέφουν το σώμα και το μυαλό τους. Το σώμα αρχίζει να υποκύπτει σε αφύσικες στάσεις και σε μία καθιστική ζωή που οδηγεί σε ατροφία μυών και σε ελλιπή ανάπτυξη των αισθητήριων συστημάτων.

Τα περισσότερα παιδιά πασχίζουν να κρατήσουν όρθιο το σώμα τους, προσπαθούν απεγνωσμένα να ασχοληθούν με το μάθημα κι αυτό θα έπρεπε να είναι ένα καμπανάκι ότι χρειάζεται να κινούνται περισσότερο. Εν τέλει, δεν έχει σημασία πόσο καλός είναι ο δάσκαλος. Εάν τα παιδιά πρέπει να μάθουν ακινητοποιημένα στις καρέκλες τους για το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, τότε ο εγκέφαλός τους αναπόφευκτα θα αποσυντονιστεί μετά από λίγη ώρα. Πραγματικά είναι χάσιμο χρόνου για όλους.

Πραγματικά, αυτοί οι δάσκαλοι δεν γνωρίζουν την αξία της κίνησης; Όχι. Οι περισσότεροι δάσκαλοι γνωρίζουν ότι η κίνηση είναι σημαντική. Και πολλοί δηλώνουν απογοητευμένοι που δεν μπορούν να αλλάξουν την καθημερινότητα των παιδιών. «Υποτίθεται ότι πρέπει να περάσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες στον εγκέφαλό τους. Είναι τρελό. Δεν μπορούμε πλέον να διδάξουμε με ένα τρόπο που θεωρούμε ότι είναι ακατάλληλος» γκρινιάζει ένας δάσκαλος. «Λόγω των υψηλών απαιτήσεων, δεν είναι πλέον εφικτό να προχωρήσουμε σε ενδιαφέροντα project και εργασίες. Πάρα πολλοί κανονισμοί και ελάχιστος χρόνος» εξηγεί ένας άλλος δάσκαλος.

Συνεχίζουν εξηγώντας ότι το μεγαλύτερο μέρος του διαλείμματος έχει χαθεί λόγω έλλειψης χώρου και χρόνου, αλλά και επειδή υπάρχει διαρκώς ο φόβος τραυματισμού των παιδιών. «Πάρα πολλά παιδιά χτυπάνε» λέει μία δασκάλα. «Οι γονείς τηλεφωνούν και παραπονιούνται για τα ματωμένα γόνατα και τις μελανιές». Ακόμη και το μικρό διάλειμμα για το σνακ δεν είναι αυτό που φανταζόμαστε. Αυτά τα λίγα λεπτά ελευθερίας αντικαταστάθηκαν από το «σνακ εργασίας» έτσι ώστε την ώρα που τρώνε τα παιδιά να γίνεται και μία άσκηση λεξιλογίου. Το μάθημα της γυμναστικής γίνεται μόλο δύο φορές την εβδομάδα.

Στη συνέχεια τα παιδιά μπαίνουν στη σειρά για το φαγητό. «Έλα να το δεις αυτό» μου φωνάζει μία δασκάλα. Τα παιδιά μπαίνουν στη σειρά σε ζεύγη και τους λένε να κάνουν ησυχία. Από την στιγμή που θα σωπάσουν όλα τα παιδιά,  δύο δασκάλες τα συνοδεύουν στην τραπεζαρία. Μου έρχονται στο νου σκηνές από ταινίες με φυλακισμένους καθώς βλέπω τα παιδιά να περπατούν σιωπηλά στους διαδρόμους του σχολείου. Μου λένε ότι πρέπει να παραμείνουν ήσυχα καθ’ όλη τη διάρκεια του γεύματος. «Νοιώθω τόσο άσχημα για αυτά» διαμαρτύρεται μία δασκάλα και συμπληρώνει: «Κανονικά είναι η ώρα που θα έπρεπε να νοιώσουν λίγο ελεύθερα, αλλά και πάλι τους λένε να κάτσουν και να κάνουν ησυχία».

Πολλοί γονείς πλέον αντιδρούν στο ότι δεν υπάρχουν αρκετά διαλείμματα και κίνηση για τα παιδιά.  «Ειδικότερα τα παιδιά του γυμνασίου είναι ακόμη μικρά, βιώνουν μία μεγάλη διαδικασία μετάβασης και χρειάζονται διαλείμματα για να ανασυγκροτήσουν τις δυνάμεις τους» λέει μία μητέρα. Η ίδια αφηγείται ότι μίλησε με τη διεύθυνση του σχολείου και κατέθεσε γραπτό αίτημα τόσο εκεί όσο και στο σύλλογο γονέων ζητώντας περισσότερη άσκηση για τα παιδιά. Το αποτέλεσμα; Τους επέτρεψαν να περπατούν για πέντε με δέκα λεπτά τους διαδρόμους μετά το γεύμα.

Ρωτώ τις δασκάλες τι κάνουν τα παιδιά όταν γυρίζουν στο σπίτι από το σχολείο. «Το 60% έχουν υπερβολικά πολλές εξωσχολικές δραστηριότητες. Το υπόλοιπο 40% μπορεί να μην έχει καν ένα σπίτι και μία γερή οικογένεια, οπότε κάνουν ό,τι θέλουν» απαντά μία δασκάλα. «Θα έλεγα ότι λίγα είναι τα παιδιά που γυρνούν στο σπίτι και μπορούν πραγματικά να παίξουν». Και στην εξίσωση δεν έχει μπει καν ο χρόνος που απαιτείται για διάβασμα.