[Χριστούγεννα 2014]

Το συνηθισμένο σκηνικό στο σπίτι των παππούδων. Αναμμένο τζάκι, φίλοι και συγγενείς συζητούν, γελούν και βλέπουν τηλεόραση. Στολίδια και δώρα παντού, με το φίκο του σπιτιού σε ρόλο… χριστουγεννιάτικου δέντρου κοσμημένου με γιρλάντες. Μπλε, ή κόκκινες, ή λευκές γιρλάντες. Δε θυμάμαι. Και εκεί ακριβώς είναι το ζήτημα. Ξέρω πως, στη σημερινή εποχή ό,τι δε συνέβη τουλάχιστον πέρυσι θεωρείται πλέον αρχαίο, αλλά δεν σκοπεύω να κατηγορήσω αυτό το σκεπτικό, τουλάχιστον δεν το θεωρώ τον κύριο δράστη. Θα ήθελα όμως να αναφερθώ σε μία από τις κύριες και χρησιμότερες λειτουργείες που επιτελεί το τμήμα «αρχειοθέτησης» στο δαιδαλώδη βιολογικό μηχανισμό που, χάριν απλότητας (την οποία, παρατηρώντας τις περίπλοκές του λειτουργίες, προφανέστατα στερείται), προτιμάμε να ονομάσουμε από την περιοχή του σώματος στην οποία βρίσκεται, τον εγκέφαλο.

Το σύστημα που δημιουργεί τις αναμνήσεις μας, δεν αποθηκεύει ΟΛΕΣ τις λεπτομέρειες τους μόνιμα, και για καλό λόγο. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος, ή μάλλον τα μέσα αποθήκευσής του, όπως και όλα τα διαθέσιμα σε εμάς μέσα αποθήκευσης, ξεκάθαρα ΔΕΝ έχει άπειρο χώρο αποθήκευσης. Και, επειδή από τη στιγμή που αποκτήσαμε συναίσθηση για το ποιοι και τι είμαστε έχουμε πολλές δουλειές για να ξεσκαρτάρουμε τις αναμνήσεις μας (όχι πως το κάνουν τα ζώα), φορτώνουμε αυτή την (σχετικά βαριά) εργασία στο υποσυνείδητό μας και του ζητάμε να χτυπάει κάρτα όσο εμείς κοιμόμαστε. Το υποσυνείδητό μας λοιπόν, εξετάζει αν ανακαλέσαμε κάποια ανάμνησή μας πρόσφατα, και από αυτό (κυρίως) κρίνει αν μία ανάμνηση αξίζει το «χώρο» (οπού χώρος είναι ηλεκτρικά σήματα ανάμεσα στις νευρικές μας συνάψεις).

Και κάπου εκεί είναι η «παγίδα». Ανακαλώντας μία ανάμνηση, θέλοντας και μη, τη φθείρουμε. Μία απλούστερη εξήγηση μπορεί να αφαιρέσεις στοιχεία από την εικόνα που έχεις στο μυαλό σου (τα οποία μπορεί να μη σου χρειαστούν ποτέ, το «φίλτρο» λοιπόν δουλεύει όπως ακριβώς θα έπρεπε).

Ένας επίσης σημαντικός παράγοντας στη φθορά των αναμνήσεων (ωραίο όνομα για βιβλίο εντωμεταξύ…) είναι οι υπερβολικά συγκεκριμένες ή ακόμα και οι υπερβολικά γενικές από πλευράς παραγόντων ερωτήσεις. [παραδείγματα: «Φορούσε αυτή τη μπλε γραβάτα με τις σιέλ βούλες;» και «Φορούσε εκείνο το κόκκινο t-shirtμε εκείνο το… αυτό, το τέτοιο (κλπ);»]

Ω, ναι. Αυτή η έκθεση που έγραψες πέρυσι για τα προπέρσινά Χριστούγεννα σε έκανε να τα θυμάσαι με λιγότερες λεπτομέρειες από όσες θα θυμόσουν αν τα θυμόσουν από μόνος-η σου, μόνο και μόνο επειδή στο τέλος της εκφώνησης είχε ερωτηματικό.

                                       Θεμιστοκλής Σπανίδης