Η φιλοσοφία του Καζαντζάκη

Η φιλοσοφία του καζαντζάκη, Βασιλειάδου Ελένη

Ο Καζαντζάκης μελέτησε τα παγκόσμια ιδεολογικά ρεύματα, στα οποία βρήκε τις αφετηρίες και κατευθυντήριες γραμμές του στοχασμού του. Η σκέψη του επηρεάστηκε από τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη, τον Νίτσε, τον Τζέιμ , τον Λένιν, το Χριστό, τον Βούδα, τον Όμηρο, τον Τολστόι, τον Ντοστογιέφσκι, τον Δάντη κ.α. Στο έργο του όμως διακρίνεται έντονα η προσωπική του σφραγίδα.

Η ορμητική σκέψη του, η χειμαρρώδης γλώσσα, η απαράμιλλη εκφραστική ικανότητα, η δημιουργική φαντασία, η βαθιά αίσθηση της πραγματικότητας και προπάντων η λογική τεκμηρίωση των απόψεών του τον ανέδειξαν δικαιολογημένα σ’ ένα από τα λαμπρότερα και καθολικότερα πνεύματα όλων των εποχών.

Κύριο θέμα της φιλοσοφίας του Καζαντζάκη είναι η εξέταση του τρόπου του βίου. Η κοσμοθεωρία του παρουσιάζεται κυρίως στην Ασκητική και στην Οδύσσεια. Τα ερωτήματα που τον απασχολούσαν ιδιαίτερα ήταν: το πρόβλημα της ελευθερίας του ανθρώπου, της αθανασίας της ψυχής και της ύπαρξης του Θεού.

Ελευθερία και άνθρωπος ταυτίζονται στον Καζαντζάκη. Η ελευθερία είναι αδύνατο να διακριθεί από το είναι της ανθρώπινης πραγματικότητας. Ο άνθρωπος δεν υπάρχει πρώτα και μετά γίνεται. Δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο είναι του ανθρώπου και στο να είναι ελεύθερος.  Η ελευθερία στον Καζαντζάκη παίρνει διάφορες μορφές: ελευθερία είναι η απουσία φόβου και ελπίδας, είναι η αυτάρκεια, είναι η λύτρωση από τη λευτεριά.

Αυτές οι απόψεις του έχουν σφραγίσει κατά τρόπο επιγραμματικό τον απλό και απέριττο τάφο του. «Δε φοβάμαι τίποτα, δεν ελπίζω τίποτα, είμαι ελεύθερος». Είναι οι φράσεις που ο ίδιος είχε παραγγείλει να γραφούν πάνω στον τάφο.

Ο Καζαντζάκης στο θέμα του θεού ήταν για πολλούς μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Αυτό που έκανε δεν ήταν τίποτα άλλο από το να διατυπώσει με θάρρος και παρρησία τις απορίες και να εξομολογείται τις αγωνίες του για το Θεό. Το θέμα του Θεού ήταν στην πρώτη γραμμή των στοχασμών του. Αυτό προκύπτει από την ομολογία του: «Το κύριο, σχεδόν μοναδικό θέμα όλου μου του έργου είναι ο αγώνας του ανθρώπου με τον Θεό».

Ελένη Βασιλειάδου

Σχολιάστε

Top