Εργασίες των μαθητριών και μαθητών του Β2 στο μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας.

Η φιλία στην αρχαιότητα – Ιστορικές φιλίες

Του μαθητή Μιχάλη Καββαδία

Στην αρχαιότητα, η λέξη «φιλία» δήλωνε κάθε αμοιβαία έλξη ανάμεσα σε δύο άτομα. Αναφέρεται, όχι μόνο σε όλες σχεδόν τις στενές προσωπικές σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους που δε συνδέονται με οικογενειακούς δεσμούς (όπως είναι η σημασία της λέξης σήμερα), αλλά και σε όλα τα είδη των οικογενειακών σχέσεων, όπως των γονιών προς τα παιδιά τους, των παιδιών προς τους γονείς, των συγγενών μεταξύ τους, καθώς και στις σχέσεις των ζευγαριών.

Η αξία της φιλίας στην αρχαία Ελλάδα ήταν καθιερωμένη κοινωνικά στη ζωή τους. Το εκπαιδευτικό τους σύστημα ήταν τέτοιο, που κάθε νέος δημιουργούσε στενή φιλία με τον μεγαλύτερό του για να μάθει γράμματα σωστά. Είχαν μεγάλο πάθος στη ψυχική φιλία που την συνέχιζαν σε όλη τη ζωή τους. Η ξακουστή «Θηβαία μαχητική φάλαγγα» αποτελεί την κορωνίδα της “έννοιας της φιλίας στην αρχαία Ελλάδα κι αποτελούνταν αποκλειστικά από ζευγάρια φίλων που παρελαύνουν μαχόμενοι δίπλα, δίπλα στους πολέμους για να αντλούν κουράγιο αναμεταξύ τους.

Η φιλία στην αρχαία Ελλάδα είχε σημαντική έννοιά στην καθημερινότητα τους καθώς αναδείκνυε στοιχεία τους όπως :

τον σεβασμός προς όλους τους γονείς,
την ανιδιοτελής φροντίδα προς τα τέκνα,
την αφοσίωση στον φίλο,
την υπακοή στον δάσκαλο και την υπομονή προς τον μαθητή.

Η φιλία στους αρχαίους Έλληνες ποιητές

Του μαθητή Γιώργου Καλιγιαννίδη

Στην μορφή του Ομήρου, είτε αυτός αποτελεί άτομο είτε συλλογική οντότητα, είτε αποτελεί δημιουργό είτε φερέφωνο των επικών ποιημάτων, ανήκει η προώθηση του όρου «φίλος» που παίρνει το νόημα του συντρόφου και του αγαπημένου. Αποτελεί όρο με πολύ πλατιά έννοια αφού καταδεικνύει πρόσωπα ενωμένα με συναισθηματικό δεσμό αν και όχι πάντα στη βάση της ισότητας, με σχέση θεμελιωμένη στην αλληλοβοήθεια και την ασφάλεια, αλλά επίσης συνδεδεμένα μέσω οικιών τόπων και αντικειμένων. Φίλοι είναι πρώτα οι κοντινοί συγγενείς αλλά και οι παντοτινοί σύντροφοι σαν τους θρυλικούς ήρωες Αχιλλέα και Πάτροκλο, Ορέστη και Πυλάδη, Αίαντα και Λυκόφωντα. Σύμφωνα με τον μελετητή του Ομήρου Ζ. Κ. Φράις, ο ομηρικός φίλος μοιάζει ήδη σαν ένας άλλος εαυτός, «ένας σύμμαχος χωρίς τον οποίον το υποκείμενο δεν θα ήταν αυτό που είναι». Επίσης, η ελληνική σκέψη θα κάνει ουσιώδη συνθήκη της φιλίας «την κοινή ζωή και δράση» και θα τείνει να παραμερίσει την «πολλαπλή φιλία», γιατί ο άνθρωπος δεν θα μπορούσε να μοιραστεί μία τόσο δυνατή προσωπική εμπειρία, ακόμη και αν είναι ισχυρό μέλος μιας κοινωνίας.

Του μαθητή Μαυρογιάννη Κωνσταντίνου

Η φιλία αποτελούσε θεμελιώδη αξία στην αρχαία Ελλάδα, επηρεάζοντας όχι μόνο την προσωπική ζωή των ανθρώπων αλλά και τις κοινωνικές και πολιτικές δομές της εποχής. Οι Έλληνες φιλόσοφοι, οι ποιητές και οι συγγραφείς ανέδειξαν τη φιλία ως ιδανικό, που βασιζόταν στην αμοιβαία εκτίμηση, την εμπιστοσύνη και τη συνεργασία.

Η Έννοια της Φιλίας

Στην αρχαία ελληνική κοινωνία, η φιλία δεν περιοριζόταν στην προσωπική σχέση μεταξύ δύο ατόμων, αλλά συνδεόταν στενά με την ηθική και την αρετή. Για τους αρχαίους, η φιλία ήταν μια σχέση βασισμένη στην καλοσύνη, την αλληλεγγύη και την κοινή επιδίωξη της αρετής. Οι φίλοι θεωρούνταν ίσοι, και η σχέση τους χαρακτηριζόταν από ειλικρίνεια, σεβασμό καιαλληλοϋποστήριξη.

Φιλία και Φιλοσοφία

Οι φιλόσοφοι της αρχαίας Ελλάδας έδωσαν ιδιαίτερη σημασία στη φιλία. Ο Αριστοτέλης, στο έργο του «Ηθικά Νικομάχεια», αναφέρει ότι η φιλία είναι αναγκαία για την ανθρώπινη ευτυχία. Χωρίζει τη φιλία σε τρεις κατηγορίες:

Φιλία της χρησιμότητας: Όταν οι άνθρωποι ωφελούνται από τη σχέση.
Φιλία της ηδονής: Όταν η φιλία βασίζεται στην απόλαυση.
Φιλία της αρετής: Η ανώτερη μορφή φιλίας, βασισμένη στην εκτίμηση και την καλοσύνη.

Ο Πλάτων επίσης εξυμνεί τη φιλία, συνδέοντάς την με την αγάπη για τη σοφία και την αναζήτηση του αγαθού. Στον «Λύσι» και στο «Συμπόσιο», ο φιλόσοφος περιγράφει τη φιλία ως πνευματική σύνδεση που υπερβαίνει τις υλικές απολαύσεις.

Η φιλία στην αρχαία Ελλάδα ήταν κάτι παραπάνω από μια απλή κοινωνική σχέση. Ήταν ένα ηθικό και φιλοσοφικό ιδανικό που εξέφραζε τις αξίες της αρετής, της εμπιστοσύνης και της συνεργασίας. Οι διδασκαλίες των αρχαίων φιλοσόφων μας υπενθυμίζουν ότι η φιλία, όταν βασίζεται στην αρετή, αποτελεί πηγή χαράς και ολοκλήρωσης στη ζωή. Σήμερα, αντλώντας έμπνευση από την αρχαία ελληνική σκέψη, μπορούμε να δώσουμε στη φιλία την αξία που της αναλογεί.

Του μαθητή Ισαλλάρι Αουρέλ

Οι φιλίες στην αρχαιότητα ήταν θεμέλιοι λίθοι της κοινωνικής ζωής, γεμάτες αξίες όπως η αρετή, η αλληλοεκτίμηση και η αφοσίωση. Πολυάριθμα παραδείγματα δείχνουν πόσο βαθιά εκτιμούσαν οι άνθρωποι την έννοια της φιλίας, τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και στη φιλοσοφική σκέψη.

Φιλοσοφικές Φιλίες

Ο Αριστοτέλης, στο έργο του “Ηθικά Νικομάχεια”, ανέλυσε τη φιλία ως μια από τις σημαντικότερες αρετές, διακρίνοντάς την σε τρεις κατηγορίες: τη φιλία για όφελος, τη φιλία για ευχαρίστηση και τη φιλία για την αρετή. Ο ίδιος τόνισε ότι η τελευταία είναι η πιο αληθινή, καθώς βασίζεται στην αμοιβαία εκτίμηση και την ηθική αρετή. Ένα παράδειγμα μιας τέτοιας φιλίας ήταν εκείνη μεταξύ του ίδιου και του Θεόφραστου, του μαθητή και διαδόχου του στη σχολή του Λυκείου.

Φιλίες στον Πόλεμο

Η ιστορία του Αχιλλέα και του Πατρόκλου από την Ιλιάδα του Ομήρου είναι ίσως η πιο γνωστή φιλολογική απεικόνιση της φιλίας. Η στενή σχέση τους και η αφοσίωση που έδειξαν ο ένας στον άλλον, ακόμα και μπροστά στον θάνατο, αποτελεί παράδειγμα υπέρτατης αυτοθυσίας και αγάπης.

Φιλία πέρα από τα σύνορα

Ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Ηφαιστίων αποτελούν ένα ιστορικό παράδειγμα μιας ισχυρής φιλίας που ξεπέρασε κοινωνικά και πολιτικά εμπόδια. Η σχέση τους δεν βασιζόταν μόνο στην προσωπική αλληλοεκτίμηση, αλλά και στη συνεργασία για την επίτευξη κοινών στόχων, όπως η ενοποίηση των πολιτισμών.

Η φιλία στην αρχαιότητα είχε μεγάλη σημασία, καθώς αποτελούσε τόσο προσωπική όσο και κοινωνική αξία. Οι φιλίες αυτές άφησαν το αποτύπωμά τους στην ιστορία, στη φιλοσοφία και στην τέχνη, υπογραμμίζοντας πόσο σημαντικό ήταν να μοιράζονται οι άνθρωποι αξίες, στόχους και συναισθήματα.

Διάσημες φιλίες στην αρχαιότητα

Δάμων και Φιντίας

Από τα πιο γνωστά παραδείγματα πιστής φιλίας ήταν οι δυο αυτοί φιλόσοφοι. Στις Ηρακούσες όπου ζούσαν, ο Φιντίας καταδικάστηκε σε θάνατο αλλά ζήτησε μια χάρη να τακτοποιήσει κάποιες υποθέσεις με τους συγγενείς του, και αν δεν επέστρεφε να εκτελούνταν ο φίλος του ο Δαίμονας που προσφέρθηκε εθελοντικά. Αντιμετωπίζει όμως κάποια εμπόδια και αργεί να γυρίσει. Έρχεται ακριβώς την ώρα που θα εκτελεστεί ο φίλος του Δάμονας. Οι δυο φίλοι προσπάθησαν να πείσουν τον βασιλιά να μπει ο ένας στην θέση του άλλου, γεγονός που συγκινεί τον βασιλιά, τους αφήνει ελεύθερους και τους ζητά να τον κάνουν φίλο τους.

Επαμεινώνδας και Πελοπίδας.

Οι δυο αυτοί Θηβαίοι διατήρησαν μια ισχυρή φιλία αν και προέρχονταν από διαφορετικές κοινωνικές τάξεις. Ο Πελοπίδας ήταν πλούσιος αλλά επειδή ο Επαμεινώνδας ήταν φτωχός συμπεριφερόταν και αυτός σαν φτωχός, ντυνόταν απλά έτρωγε λίγο και δεν τον ένοιαζαν τα χρήματα. Ο Επαμεινώνδας ήταν σπουδαίος στρατηγός που ελευθέρωσε την πατρίδα του από τους Σπαρτιάτες και οδήγησε την Θήβα να γίνει μια μεγάλη δύναμη. Ο Πελοπίδας επηρεάστηκε από τον Επαμεινώνδα και έζησε το ίδιο φτωχά σαν αυτόν, γιατί ο φίλος του δεν ήθελε ποτέ να επωφεληθεί από τα πλούτη του. Οι δυο φίλοι ήταν αφοσιωμένοι ο ένας στον άλλον. Όταν ο Πελοπίδας τραυματίστηκε ο Επαμεινώνδας έτρεξε να σώσει το σώμα του και τα όπλα του γιατί νόμιζε πως είχε πεθάνει.

Της μαθήτριας Αικατερίνης Νέζη

«Ένας πιστός φίλος αξίζει όσο δέκα χιλιάδες συγγενείς.»

Στην Αρχαία Ελλάδα η φιλία ήταν καθιερωμένη κοινωνικά στη ζωή των ανθρώπων. Το εκπαιδευτικό τους σύστημα ήταν τέτοιο, που κάθε νέος δημιουργούσε στενή φιλία με τον μεγαλύτερό του για να μάθει γράμματα σωστά. Οι νέοι είχαν μεγάλο πάθος στη ψυχική φιλία που την συνέχιζαν σε όλη τη ζωή τους. Η ξακουστή Θηβαία «μαχητική φάλαγγα» αποτελούνταν αποκλειστικά από ζευγάρια φίλων που παρελαύναν μαχόμενοι δίπλα – δίπλα στους πολέμους για να αντλούν κουράγιο αναμεταξύ τους. Η αρχαία ελληνική ιστορία παραθέτει λαμπρά παραδείγματα φιλίας: Πάτροκλος – Αχιλλέας, Δάμωνας – Φιντίας, Επαμεινώνδας – Πελοπίδας, Ορέστης – Πυλάδης. Όλοι τους αποτέλεσαν πρότυπα μεγαλοψυχίας, αλτρουισμού και αυτοθυσίας.

Φίλος στα αρχαία ελληνικά είναι αυτός που βρίσκεται κοντά στην καρδιά μας και την ψυχή μας .

Του μαθητή Τριαντάφυλλου Καραγιάννη

Στην αρχαιότητα, η φιλία ήταν ένα βασικό στοιχείο της κοινωνικής ζωής και της πολιτικής. Οι Έλληνες αντιλαμβάνονταν τη φιλία ως έναν τρόπο για να διατηρήσουν την αρετή και την αξιοπρέπεια, και η φιλία αναγνωριζόταν ως ένα από τα βασικά στοιχεία της αρετής.

Η φιλία στην αρχαιότητα ήταν επίσης συνδεδεμένη με την ιδέα της αλληλοβοήθειας . Οι φίλοι ήταν οι άνθρωποι που μπορούσαν να εμπιστευθούν ο ένας τον άλλον και να συνεργάζονταν για το καλό της κοινότητας.

Μερικοί από τους πιο γνωστούς φίλους στην αρχαιότητα:

Σωκράτης και Πλάτων: Οι δύο μεγάλοι φιλόσοφοι ήταν φίλοι και συνεργάτες στην προσπάθεια να κατανοήσουν τη φύση του κόσμου και την ανθρώπινη ζωή.
Αριστοτέλης και Πλάτων: Ο Αριστοτέλης ήταν φίλος και μαθητής του Πλάτωνα και συνέχισε το έργο του στη φιλοσοφία.
Αλέξανδρος της Μακεδονίας και Φίλιππος της Μακεδονίας: Οι δύο βασιλιάδες ήταν φίλοι και συνεργάτες στην επέκταση της Μακεδονικής Αυτοκρατορίας.

Του μαθητή Θανάση Μπάλλου

« Πολλοί άνθρωποι θα περπατήσουν μέσα και έξω από τη ζωή σου, αλλά μόνο οι πραγματικοί φίλοι θα αφήσουν πατημασιές στην καρδιά σου» γράφει η Ελέανορ Ρούσβελτ, Αμερικανίδα πολιτικός, ακτιβίστρια και διπλωμάτης, που υπήρξε πρώτη κυρία των Ηνωμένων Πολιτειών κι εγώ θα συμφωνήσω απόλυτα.

Σε έναν κόσμο που κινείται με γρήγορους ρυθμούς και διαρκώς αλλάζει, η φιλία είναι μία από τις μεγαλύτερες αρετές. Οι πραγματικοί φίλοι -η οικογένεια που επιλέγουμε, για να χρησιμοποιήσω το γνωστό κλισέ- τείνουν να αποτελούν παντοτινούς συντρόφους και συνοδοιπόρους στο ταξίδι της ζωής μας, είτε πορεύονται δίπλα μας, είτε μέσα μας.

Ο πρώτος που περιέγραψε τη φιλία σε όλες τις μορφές ήταν ο Αριστοτέλης. Και ο ορισμός του «φιλία εστί μία ψυχή εν δυσί σώμασιν ενοικουμένη» (η φιλία είναι μια ψυχή που κατοικεί σε δύο σώματα) δεν έχει ξεπεραστεί.

Η αξία της φιλίας στην αρχαία Ελλάδα ήταν καθιερωμένη κοινωνικά στη ζωή τους. Το εκπαιδευτικό τους σύστημα ήταν τέτοιο, που κάθε νέος δημιουργούσε στενή φιλία με τον μεγαλύτερό του για να μάθει γράμματα σωστά. Είχαν μεγάλο πάθος στη ψυχική φιλία που την συνέχιζαν σε όλη τη ζωή τους. Η ξακουστή «Θηβαία μαχητική φάλαγγα» αποτελεί την κορωνίδα της “έννοιας της φιλίας στην αρχαία Ελλάδα και αποτελούνταν αποκλειστικά από ζευγάρια φίλων που παρελαύνουν μαχόμενοι δίπλα, δίπλα στους πολέμους για να αντλούν κουράγιο αναμεταξύ τους. Η φιλία στην αρχαία Ελλάδα είχε σημαντική έννοιά στην καθημερινότητά τους.

Αριστοτέλης Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος (384-322 π.Χ.)

– Μη βιάζεσαι να γίνεις φίλος, αλλά όταν γίνεις, προσπάθησε παραμείνεις

Ισοκράτης Αρχαίος Αθηναίος ρήτορας (436-338 π.Χ.)

–Μην κάνεις βιαστικά φίλους