Για τον Αλεξανδρινό ποιητή που μίλησε στην ψυχή μου…

Γεννημένος στην Αλεξάνδρεια και ταγμένος  σ’ αυτήν, έζησε για μεγάλο χρονικό διάστημα της ζωής του μακριά της. Ξαναγύρισε όταν  πια  είχε ενηλικιωθεί , αφού τόσο μεγάλη αδυναμία της είχε.

Κάθε νύχτα, κάθε πρωί , όποτε έγραφε, η  γλυκιά έμπνευση  του σιγοτραγουδούσε τον  σκοπό της. Αυτόν τον οποίο αποτύπωνε στο χαρτί. Άλλοι γράφουν στο χαρτί  λόγια που φαντάζουν μικρά, πνίγονται, ξεθωριάζουν. Ο λαμπρός Καβάφης όμως  κατάφερε να τα κάνει να αστράφτουν. Άνθρωποι τα ‘’διδάχτηκαν’’, τα έκαναν μέρος της  φιλοσοφίας  τους. Άρχισαν να σκέπτονται και να μιλούν για τα ποιήματά του.

Τον Καβάφη τον εμπνέουν τα στενόχωρα δωμάτια. Εκεί  προτιμά να γράφει. Τα ποιήματά του όμως συνήθως αναφέρονται σε κόσμο , σε ανθρώπους. Μιλά γι’ αυτούς  σαν να τους βλέπει εκείνη τη στιγμή, σαν να είναι μαζί τους. Ο Καβάφης ζει σε δυο παράλληλα σύμπαντα:  το υπαρκτό και το προσωπικό του. Απέφευγε τον περιττό κόσμο. Συζητούσε με τον εαυτό του και άφηνε τον κόσμο,  απομακρυνόταν. Όταν πια θα ήταν μόνος του, στην ησυχία του προσωπικού του χώρου, μόνο τότε μπορούσε να καταλάβει τους ανθρώπους.

Ο Καβάφης ήταν άνθρωπος της πόλης. Τον περικύκλωνε μια αστική ομίχλη. Περπατά στις αστικές συνοικίες που αναπτύσσονται στο μυαλό του. Κλεισμένος στην κάμαρη του περπατά  μόνος  στα ποιήματά  του. Κάθε διαδρομή  και  καινούριο σύμπαν. Κάθε λέξη και καινούριος  κόσμος. Συνδυάζει τις λέξεις αρμονικά, τις ‘’κυβερνά’’. Έτσι , ώστε να βγει  ένα ποίημα με βαθυστόχαστο χαρακτήρα.   Η στοχαστική διάθεση και η διεισδυτική ματιά του  κάνουν  την ποίησή του  πάντα επίκαιρη.

Είναι  πολυταξιδεμένος  πνευματικά. Ταξιδεύει στην απέραντη άβυσσο του ανθρώπινου μυαλού. Συχνά ταξιδεύει στο παρελθόν: Ποσειδωνία, Αλεξάνδρεια, Θερμοπύλες, Ιθάκη… Συνομιλεί  με τον  Οδυσσέα , τον Καισαρίωνα. Κι όμως  τα ποιήματά του δεν μιλούν για φανταστικούς  κόσμους αλλά για τον πραγματικό. Το υπέροχο όμως είναι ότι ο Καβάφης καταγράφει το  γήινο κόσμο με μαγικό τρόπο. Αντί να περιγράφει  τον φανταστικό κόσμο με γήινο τρόπο.

Ο Καβάφης ήταν και θα είναι ένας πολύ ξεχωριστός ποιητής. Πιστεύω ότι με τα  ποιήματά του εκφράζει τη λατρεία του προς το χαμένο όνειρο. Δηλαδή εκείνο που ο χρόνος το πήρε μακριά. Ο ύπουλος  χρόνος που τον εμπόδισε να κρατήσει τα όνειρα. Και πάλι όμως , ποιος ξέρει τι συμβαίνει στο μυαλό ενός  καλλιτέχνη, ενός ποιητή, ενός ανθρώπου;

Κοιτώντας  μια  φωτογραφία του προσπαθώ  να ερμηνεύσω το βλέμμα του. Τι περίπλοκος άνθρωπος! Από μακριά φαίνεται  γελαστός. Όσο πιο κοντά στο πρόσωπό του πλησιάζω, τόσο φαίνονται τα χείλη του να σμίγουν, το βλέμμα του δείχνει αυστηρό. Συγκρατημένη  αισιοδοξία; Απαισιοδοξία; Τα ποιήματα του προέρχονται από μια μακρινή αισιοδοξία . Όμως  την αισιοδοξία την βαστούν οι κολόνες της ανθρώπινης θέλησης. Κι όταν η θέληση εξαντλείται , καραδοκεί η απαισιοδοξία.

Αγαπητέ Καβάφη , εσύ που ξέρεις τόσο καλά τον ανθρώπινο πόνο, συνέχισε να μας ταξιδεύεις. Ξενάγησέ μας στις συνοικίες του νου και της ψυχής σου. Ταξίδεψε μας, οξυδερκή Καβάφη. Άλλωστε εσύ μας  δίδαξες:

“Η Ιθάκη σ’ έδωσε το ωραίο ταξίδι”

Κι αν εσύ πλέον ολοκλήρωσες το δικό σου ταξίδι , ψάξε για άλλα, μακριά απ’ την ανθρώπινη αδιακρισία.

Βιργινία – Μαρκέλα Νέου Α4