«Νίκος Καζαντζάκης -60 χρόνια από τον θάνατό του»
<<Από τις δύο στράτες διαλέγω τον ανήφορο. Διαλέγω τον ανήφορο, γιατί κατά κει με σπρώχνει η καρδιά μου>>. Αυτά τα λίγα λόγια δείχνουν τη μεγάλη φιλοσοφική σκέψη που έχει ο δημιουργός τους, που δεν είναι άλλος από τον μεγάλο συγγραφέα Νίκο Καζαντζάκη.
Ο Νίκος Καζαντζάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης στις 18 Φεβρουαρίου/3 Μαρτίου1883. Ήταν γιός του εμπόρου Μιχάλη Καζαντζάκη και της Μαρίας Χριστοδουλάκη. Είχε δύο αδερφές, την Αναστασία και την Ελένη, και έναν αδελφό, τον Γιώργο (που πέθανε σε βρεφική ηλικία). Στο Ηράκλειο έλαβε τη στοιχειώδη μόρφωση κι έπειτα, το 1897, γράφτηκε στη Γαλλική Σχολή του Τιμίου Σταυρού στη Νάξο. Το 1899 επέστρεψε στο Ηράκλειο και ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές.
Το 1902 μετακόμισε στην Αθήνα για πανεπιστημιακές σπουδές. Φοίτησε στην Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1906 πήρε το δίπλωμα του διδάκτορα της Νομικής με άριστα.
Το 1906 πρωτοεμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα με το μυθιστόρημα <<Όφις και κρίνο>>, με το ψευδώνυμο Κάρμα Νιρβαμή. Την ίδια περίοδο έγραψε τα θεατρικά έργα <<Κωμωδία>>, <<Τραγωδία τρίπρακτη>> και <<Η θυσία>>, καθώς και το μυθιστόρημα <<Σπασμένες ψυχές>>. Παράλληλα αρθρογραφούσε σε διάφορες εφημερίδες και περιοδικά με τα ψευδώνυμα Κάρμα Νιρβαμή, Ακρίτας και Πέτρος Ψηλορείτης, ενώ το 1907 ξεκίνησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι. Το 1909 επέστρεψε στην Ελλάδα και εξέδωσε στο Ηράκλειο τη διατριβή του <<Ο Φρειδερίκος Νίτσε εν τη φιλοσοφία του Δικαίου και της Πολιτείας>>. Το 1910 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα και το 1911 παντρεύτηκε τη Γαλάτεια Αλεξίου.
Ο Καζαντζάκης ταξίδεψε πολύ στη ζωή του. Το 1927 ξεκίνησε την ανθολογία των ταξιδιωτικών του άρθρων για την έκδοση του πρώτου τόμου τού <<Ταξιδεύοντας>>, ενώ την ίδια χρονιά δημοσιεύτηκε και η <<Ασκητική>> του στο περιοδικό <<Αναγέννηση>>. Τον Μάιο του 1929 ολοκλήρωσε το μυθιστόρημά του <<Τόντα- Ράμπα>>. Το 1931 εγκαταστάθηκε στην Αίγινα, όπου έγραψε ένα γαλλοελληνικό λεξικό και μετέφρασε τη <<Θεία Κωμωδία>> του Δάντη. Κατά την περίοδο της Κατοχής μετέφρασε την <<Ιλιάδα>> σε συνεργασία με τον Ιωάννη Κακριδή. Το 1943 ολοκλήρωσε το γράψιμο του μυθιστορήματός του <<Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά>>.
Το 1945 διατέλεσε υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου στην κυβέρνηση του Θεμιστοκλή Σοφούλη και τον Νοέμβριο του ίδιου έτους παντρεύτηκε την Ελένη Σαμίου. Αξιοσημείωτο είναι ότι προτάθηκε εννέα φορές για το βραβείο Νόμπελ. Το 1954 η Ιερά Σύνοδος τον κατηγόρησε για ιεροσυλία, ωστόσο ο αφορισμός του ματαιώθηκε, χάρη στις παρεμβάσεις του Οικουμενικού Πατριάρχη Αθηναγόρα Α΄.
Ο Νίκος Καζαντζάκης πέθανε στις 26 Οκτωβρίου 1957 στο Φράιμπουργκ της Γερμανίας, σε ηλικία 74 ετών, από λευχαιμία και ενταφιάστηκε στην Τάπια Μαρτινέγκο, επειδή η Εκκλησία της Ελλάδος απαγόρευσε την ταφή του σε ορθόδοξο νεκροταφείο.
Αυτό που θαυμάζω περισσότερο στον Νίκο Καζαντζάκη είναι σίγουρα η μεγάλη ταξιδιωτική του εμπειρία και ο τρόπος γραφής του. Ο Καζαντζάκης ήταν άνθρωπος πολυταξιδεμένος. Στα βιβλία του φαίνεται ο γλωσσικός και πνευματικός του πλούτος που αποκόμισε από τις πολύχρονες περιπλανήσεις του. Η γραφή του είναι κοντά στον Έλληνα όλων των αιώνων. Οι ήρωες του δρουν με βάση την λογική και την ηθική, χωρίς να χειραγωγούνται από κανέναν. Κλείνοντας, θα <<δανειστώ>> λίγα λόγια του Bien:<<Ο Καζαντζάκης θα εξακολουθήσει να είναι απαραίτητος και να διαβάζεται όχι μόνο κατά τον 21ο αιώνα, αλλά και στον 22ο!>>.
Θοδωρής Παπαθεοδώρου Γ΄3
