Έλενα Τσαμουρά, Καλλιόπη Χατζηδημητρίου

Κοινοτοπία μεν, αλλά πραγματικότητα, ότι οι γνώμες διίστανται για την μεγάλη πρόκληση που καλείται το νησί μας να αντιμετωπίσει με τους πρόσφυγες. Αν και η κοινωνία της Λέσβου βρίσκεται σε αναβρασμό λόγω, κυρίως, της πληθώρας των ευφάνταστων ιστοριών που ακούγονται για το κακό που φέρνουν οι μετανάστες στο νησί μας, τα παραδείγματα αλληλέγγυας συμπεριφοράς και κατανόησης προς αυτούς υπερισχύουν.
Η επιβεβαίωση προήλθε από τα λόγια του εθελοντή και ψυχολόγου, κ. Γιάννη Αναγνώστου, σε συνέντευξη που μας παραχώρησε, στην προσπάθειά μας να κατανοήσουμε καλύτερα το φλέγον ζήτημα. Αρχικά, τόνισε ότι ανάμεσα στους εκατοντάδες των εθελοντών, που συνεισφέρουν καθημερινά, εντοπίζονται άτομα από όλη την Ελλάδα (π.χ. Αθήνα, Θεσσαλονίκη…), αλλά και από όλο τον κόσμο (π.χ. Σουηδία, Καναδάς, Αγγλία…). Έκπληξη αποτελεί η κινητοποίηση ομάδων, ακόμα και από τα πιο απομακρυσμένα μέρη, για την προσφορά υπηρεσιών και συλλογή χρηματικών ποσών, που διατίθενται για την κάλυψη των απαραίτητων αναγκών των βασανισμένων μεταναστών.
«Το ταξίδι, δύσκολο», είπε χαρακτηριστικά ο κύριος Αναγνώστου. Εξάλλου, αυτό φανερώνουν τα χιλιάδες σωσίβια που πλημμυρίζουν τις ακτές της Λέσβου σε συνδυασμό με τις ψυχές που χάθηκαν «στην άλλη πλευρά της θάλασσας».
Βέβαια, για όσους το επιτρέπει η οικονομική τους κατάσταση, καθίσταται πασίδηλο ότι η μεταφορά είναι πιο «εύκολη».
Φωτογραφία: Μιχάλης Μπάκας

Από την άλλη, η πλειονότητα των ατόμων είναι οικονομικά δυσχερής, όπως αποδεικνύεται από τα λεγόμενα του εθελοντή, καθώς τα άτομα που φιλοξενούνται στις εγκαταστάσεις του ΠΙΚΠΑ (περίπου 80-160 πρόσφυγες) προέρχονται από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, λόγου χάρη θύματα ναυαγίου, λεχώνες, άτομα με χρόνιες παθήσεις. «Η ελπίδα για μία καλύτερη ζωή έχει χαθεί για όσους έχουν απώλειες δικών τους», δήλωσε συνεπαρμένος από το συναίσθημα ο κύριος Γιάννης.
Πληθώρα οργανισμών, συμπεριλαμβανομένων των «Κοινωνική Κουζίνα» και «Άλλος Άνθρωπος», συντονίζονται με απώτερο σκοπό την υλοποίηση γευμάτων που καλύπτουν τις διατροφικές ανάγκες 600-1200 ατόμων, ημερησίως. Οι μερίδες των φαγητών διανέμονται στους πρόσφυγες στη Μόρια, στο Λιμάνι Μυτιλήνης και στον Καρά Τεπέ. Έρχονται να προστεθούν, ειδικά διαμορφωμένοι χώροι που περιέχουν προσφορές ένδυσης και υποδημάτων ταξινομημένων ανάλογα με το φύλο και την ηλικία των ανθρώπων.
Επιπροσθέτως, με την πρωτοβουλία της αυτοδιαχειριζόμενης κατασκήνωσης ΠΙΚΠΑ διοργανώθηκε εκδήλωση διαμαρτυρία με κυρίαρχο αίτημα την απαίτηση ειδικού χώρου για την τέλεση κηδειών των χαμένων, με τον πρέποντα σεβασμό. Το παραπάνω γεγονός απέφερε καρπούς, αφού τελικά παραχωρήθηκε για τον σκοπό αυτό χώρος στην περιοχή του Κάτω Τρίτους, χωρίς όμως την πλήρη έγκριση του δημοσίου και νομική κάλυψη.
Τεκμηριώνοντας τις σκέψεις και τις απόψεις του, ο κύριος Γιάννης Αναγνώστου έκλεισε κάνοντας έκκληση για «χέρια και θετική διάθεση» .

Επίσης, για τις ανάγκες του άρθρου, απευθυνθήκαμε στον κύριο Μιχάλη Μπάκα, Περιβαλλοντολόγο και ενεργό πολίτη, προκειμένου να μας εκφράσει τις απόψεις του σχετικά με το προσφυγικό ζήτημα που μαστίζει το νησί μας.
Όπως μας είπε: «Τους τελευταίους μήνες η Λέσβος έχει βρεθεί στο επίκεντρο της προσφυγικής κρίσης σε παγκόσμιο επίπεδο. Περισσότεροι από 400 χιλιάδες πρόσφυγες έχουν περάσει στο νησί από τα μικρασιατικά παράλια το 2015. Καθώς τις τελευταίες ημέρες οι ροές έχουν μειωθεί μπορούμε να δούμε τα πράγματα πλέον με μεγαλύτερη ψυχραιμία. Το νησί μας, αποτελεί τόπο υποδοχής προσφύγων από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Παρόλη την τεράστια πίεση από τις χιλιάδες των προσφύγων, μπορούμε να πούμε ότι η Λέσβος αντεπεξήλθε και διεθνώς προβάλλεται ως υπόδειγμα ανθρωπισμού και αλληλεγγύης την ίδια ώρα που σε όλη την Ευρώπη εντείνονται τα ρατσιστικά φαινόμενα.
Οι ανώνυμες γιαγιάδες της Συκαμιάς, οι ψαράδες της Μυτιλήνης, ο παπάς στο Κεράμι αποτέλεσαν πρότυπα αλληλεγγύης και ελπίδας για την Ευρώπη που ονειρευόμαστε. Τα κλειστά σύνορα το μόνο που καταφέρνουν, είναι να οδηγούν τους απελπισμένους πρόσφυγες σε δουλεμπορικά κυκλώματα και σε πολύνεκρα ναυάγια.
Δεν πρέπει να ξαναδούμε αθώα μωρά πνιγμένα στο Αιγαίο και οφείλει η διεθνής κοινότητα να προσφέρει νόμιμες και ασφαλείς διόδους για τους πρόσφυγες προς την Ευρώπη, καθώς σύμφωνα με τον ΟΗΕ «οι προσφυγικές ροές δεν πρόκειται να σταματήσουν και για το 2016 οφείλουμε από τώρα να προετοιμαζόμαστε για να μην έχουμε τα προβλήματα της περασμένης χρονιάς».
Οδηγός μας η αλληλεγγύη και το κύμα αγάπης των πολιτών του νησιού προς τους πρόσφυγες, στοιχεία όπου οφείλουμε να διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού. Γιατί την επόμενη ημέρα, όταν θα έχει λήξει η προσφυγική κρίση, μπορεί να είμαστε και πάλι φτωχοί, αλλά θα έχουμε αποδείξει ότι στα δύσκολα είμαστε άνθρωποι.»