Γενικές πληροφορίες για τη βία και το σχολικό εκφοβισμό

Μία από τις πλέον διαδεδομένες αντιλήψεις για τον εκφοβισμό είναι αυτή που τον ορίζει ως σκόπιμη και συνειδητή επιθυμία πρόκλησης κακού στον άλλο.

Οι δράστες θεωρούνται ότι κινούνται προμελετημένα γνωρίζοντας πολύ καλά τι κάνουν. Με άλλα λόγια, είναι κακοί άνθρωποι, οι οποίοι πρέπει να σταματήσουν να κάνουν κακό στους καλούς. Πρόκειται, όμως, για μια επιφανειακή και στερεοτυπική προσέγγιση του φαινομένου που αγνοεί τις πολύπλοκες συνθήκες μέσα στις οποίες η ανθρώπινη συμπεριφορά εκτυλίσσεται.

Δεν αναγνωρίζει, επίσης, την πιθανότητα εναλλαγής ρόλων στον κύκλο του εκφοβισμού, με τους στόχους να μετατρέπονται ορισμένες φορές σε δράστες. Παρά το γεγονός ότι ο εκφοβισμός δεν είναι ένα ξεκάθαρο θέμα, αφού συναντάται σε διάφορες μορφές και εντάσεις, η άδικη άσκηση κυριαρχίας σε καταστάσεις ασύμμετρης δύναμης αποτελεί μια σοβαρή ένδειξη εκδήλωσής του.

Το ερώτημα, όμως, γιατί να εκφοβίζει κάποιος παραμένει ανεπίλυτο. Έχουν γραφτεί πάμπολλες θεωρίες, οι οποίες χρεώνουν το φαινόμενο στην ανθρώπινη φύση, στον αγώνα προς επιβίωση, σε προβλήματα προσωπικότητας, σε κληρονομικούς παράγοντες, σε περιβαλλοντικές συνθήκες κ.λπ. Φαίνεται ότι η συζήτηση δεν πρόκειται να καταλήξει σε μια τελεσίδικη απάντηση, αλλά καθοδηγείται αναλόγως της οπτικής γωνίας που υιοθετεί κανείς.
Το σχολείο ως ένα δυναμικό μέρος όπου συμπυκνώνονται και αλληλεπιδρούν όλες οι κοινωνικές εκφάνσεις δεν μένει ανεπηρέαστο.
Με τον εκφοβισμό να δυσχεραίνει το εκπαιδευτικό έργο αναδεικνύεται η ανάγκη για ανάπτυξη παρεμβατικών προγραμμάτων πρωτογενούς πρόληψης. Μόνο μία τάξη που έχει συναισθηματική ισορροπία και ασφάλεια είναι έτοιμη για μάθηση.
Υπ’ αυτό το πρίσμα, ο εκφοβισμός μπορεί να μειωθεί μέσω της συστηματικής, οργανωμένης και ολιστικής δράσης των σχολείων. Μία από τις πλέον διαδεδομένες αντιλήψεις για τον εκφοβισμό είναι αυτή που τον ορίζει ως σκόπιμη και συνειδητή επιθυμία πρόκλησης κακού στον άλλο. Οι δράστες θεωρούνται ότι κινούνται προμελετημένα γνωρίζοντας πολύ καλά τι κάνουν.
Με άλλα λόγια, είναι κακοί άνθρωποι, οι οποίοι πρέπει να σταματήσουν να κάνουν κακό στους καλούς. Πρόκειται, όμως, για μια επιφανειακή και στερεοτυπική προσέγγιση του φαινομένου που αγνοεί τις πολύπλοκες συνθήκες μέσα στις οποίες η ανθρώπινη συμπεριφορά εκτυλίσσεται.

Δεν αναγνωρίζει, επίσης, την πιθανότητα εναλλαγής ρόλων στον κύκλο του εκφοβισμού, με τους στόχους να μετατρέπονται ορισμένες φορές σε δράστες. Παρά το γεγονός ότι ο εκφοβισμός δεν είναι ένα ξεκάθαρο θέμα, αφού συναντάται σε διάφορες μορφές και εντάσεις, η άδικη άσκηση κυριαρχίας σε καταστάσεις ασύμμετρης δύναμης αποτελεί μια σοβαρή ένδειξη εκδήλωσής του.

Το ερώτημα, όμως, γιατί να εκφοβίζει κάποιος παραμένει ανεπίλυτο. Έχουν γραφτεί πάμπολλες θεωρίες, οι οποίες χρεώνουν το φαινόμενο στην ανθρώπινη φύση, στον αγώνα προς επιβίωση, σε προβλήματα προσωπικότητας, σε κληρονομικούς παράγοντες, σε περιβαλλοντικές συνθήκες κ.λπ. Φαίνεται ότι η συζήτηση δεν πρόκειται να καταλήξει σε μια τελεσίδικη απάντηση, αλλά καθοδηγείται αναλόγως της οπτικής γωνίας που υιοθετεί κανείς.
Το σχολείο ως ένα δυναμικό μέρος όπου συμπυκνώνονται και αλληλεπιδρούν όλες οι κοινωνικές εκφάνσεις δεν μένει ανεπηρέαστο. Με τον εκφοβισμό να δυσχεραίνει το εκπαιδευτικό έργο αναδεικνύεται η ανάγκη για ανάπτυξη παρεμβατικών προγραμμάτων πρωτογενούς πρόληψης. Μόνο μία τάξη που έχει συναισθηματική ισορροπία και ασφάλεια είναι έτοιμη για μάθηση.
Υπ’ αυτό το πρίσμα, ο εκφοβισμός μπορεί να μειωθεί μέσω της συστηματικής, οργανωμένης και ολιστικής δράσης των σχολείων.
Πηγή:

1 σχόλιο στο Γενικές πληροφορίες για τη βία και το σχολικό εκφοβισμό

  1. Ο/Η Κωστίκας Μάριος λέει:

    Αρκετά καλό!!!!

Σχολιάστε

Top