Μάιος (Μάης)

Μάιος 4

Ονομασία

Ο πέμπτος μήνας του ημερολογίου, διάρκειας 31 ημερών. Αρχικά ήταν ο τρίτος μήνας του δεκάμηνου Ρωμαϊκού ημερολογίου (Majus) και πήρε το όνομά του, κατά την επικρατέστερη εκδοχή, από τη θεότητα Μαία (λατινικά Μάγια), μητέρα του θεού Ερμή. Ήταν η θεά της γονιμότητας και την τιμούσαν με θυσίες χοιριδίων στο βωμό της.

Σύμφωνα με άλλες εκδοχές, η ονομασία Μάιος προέρχεται:

  • Από τη λατινική λέξη μάγιορ, που είναι ο συγκριτικός βαθμός του επιθέτου μάγκνους = μεγάλος. (Πλούταρχος)
  • Από τη λατινική λέξη μαγιέστας = μεγαλειότητα. (Οβίδιος)
  • Από τους «μαγιόρες», τους ενδόξους προγόνους των Ρωμαίων, στους οποίους ήταν αφιερωμένος.

Επί αυτοκράτορα Κλαυδίου, η Σύγκλητος πρότεινε την αλλαγή της ονομασίας του Μαΐου σε Κλαύδιο, για να φανεί αρεστή στον ισχυρό άνδρα της Ρώμης, όμως η ονομασία αυτή δεν επικράτησε.

Μάιος

Ο Μάιος στην Ελληνική λαογραφία

Παρ’ όλο που γενικά ο Μάιος θεωρείται ως ο τελευταίος μήνας της Άνοιξης, είναι στην ουσία το μέσο της ανθοφόρας αυτής εποχής αφού το Καλοκαίρι δεν αρχίζει παρά δύο δεκαήμερα μετά το τέλος του, στις 21 Ιουνίου. Ο Μάιος, είναι πράγματι «μήνας χαράς και λατρείας της βλάστησης, με δοξασίες και έθιμα διαχρονικού χαρακτήρα», όπως το παραδοσιακό έθιμο με το πρωτομαγιάτικο στεφάνι (με λουλούδια και στάχυα -«Μάηδες», «Μαγιοστέφανα»- για την ευφορία της Γης) το οποίο στολίζει την πόρτα του σπιτιού μέχρι τις 24 Ιουνίου οπότε καίγεται στις φωτιές του Αϊ-Γιάννη. Συνηθίζεται να βάζουν στο στεφάνι ένα σκόρδο ή ένα αγκάθι ως αποτρεπτικό του όποιου κακού.

Για να πιάσουν οι ευχές που έκαναν οι νοικοκυρές παλιότερα, το μαγιάτικο στεφάνι έπρεπε να γίνεται από συγκεκριμένα λουλούδια:

Ανθισμένο σπίτι: Τριαντάφυλλα, γαρούφαλα, βιόλες, πασκαλιές (λιλά), γεράνια.
Ευτυχία του σπιτιού: Kλωνάρια ανθισμένα από αγιόκλημα και από ελιά.
Γεμάτο σπίτι: Στάχυα και λουλούδια του κάμπου, όπως μαργαρίτες, παπαρούνες.
Για τη γλωσσοφαγιά: Μια κουκιά (φυτό) με τις ρίζες και τους καρπούς της.
Για την αγάπη των κοριτσιών του σπιτιού: Ένα κλωνάρι λυγαριά.
Για το μάτι: Ένα κεφάλι σκόρδο, κρεμασμένο στη μέση στο στεφάνι για να φαίνεται.

Μάιος 3

Οι λαϊκές προλήψεις θεωρούν τον Μάιο «μαγεμένο» γι’ αυτό αποφεύγονται οι γάμοι και οι σοβαρές εργασίες στη διάρκειά του, εξ ου και οι παροιμίες «Το Μάη μήτε δέντρο να φυτέψεις, μήτε παιδί να παντρέψεις» και «Στον καταραμένο τόπο, τον Μάη μήνα βρέχει», αφού οι ραγδαίες βροχές του Μαΐου προκαλούν ζημιές στα σιτηρά. Όλοι οι λαοί, πάντως, την Πρωτομαγιά γιόρταζαν την ανθοφορία της Φύσης και την απαρχή των «καλών καιρών». Κι ενώ οι λαϊκές παροιμίες, όπως, «Μάη μου, Μάη δροσερέ κι Απρίλη λουλουδάτε» και «ο Μάης έχει τ’ όνομα κι ο Απρίλης τα λουλούδια», προσπαθούν να μας επαναφέρουν στην τάξη, οι παιδικές αναμνήσεις δεν μας το επιτρέπουν. Κι έτσι συνεχίζουμε να τραγουδάμε: «Ο Μάιος μας έφτασε/εμπρός βήμα ταχύ/να τον προϋπαντήσουμε/παιδιά στην εξοχή».

Μάιος 2

Σε γενικές γραμμές, οι λαϊκές ονομασίες του Μαΐου προέρχονται από τη φύση:

  • Πράσινος
  • Κερασάρης
  • Τριανταφυλλάς
  • Λούλουδος

Η μεγάλη θρησκευτική εορτή του Μαΐου είναι των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης (21 Μαΐου) και αποφράδα ημέρα η 29η Μαΐου, που «τούρκεψε η Πόλη». Ο Μάιος είναι ο μήνας που διεξάγεται τις περισσότερες φορές ο Διαγωνισμός Τραγουδιού Eurovision και η 2η Κυριακή του Μαΐου έχει καθιερωθεί ως η ημέρα της μητέρας.

1η Μάη 3

Παροιμίες του Μαΐου

Απ’ το Μάη, ως τα κεράσια!
Ζήσε, Μάη μου, να φας τριφύλλι.
Μάης άβρεχος, μούστος άμετρος (αμέτρητος).
Μάης άβρεχος, χρονιά ευτυχισμένη.
Μάης πενταδείλινος, και πάλι δείλι θέλει (φαγητό).
Να ’μουν το Μάη γάιδαρος, τον Αύγουστο κριάρι, όλο το χρόνο πετεινός και γάτος το Γενάρη!
Να ’μουν το Μάη μπιστικός, τον Αύγουστο δραγάτης.
Ο Μάης με τα τριαντάφυλλα κι ο Ιούνης με τα μήλα.
Ο Μάης ρίχνει τη δροσιά κι ο Απρίλης τα λουλούδια.
Όποιος φοράει γούνα το Μάη, τη γεια του δεν την έχει.
Όταν βρέχει, δε χιονίζει και το Μάη δροσολόγαε.
Πώς λάμπει ο ήλιος του Μαγιού, τ’ Αυγούστου το φεγγάρι.
Σαν έπρεπε, δεν έβρεχε, το Μάη δροσολόγαε…
Στον καταραμένο τόπο, το Μάη μήνα βρέχει.
Στων αμαρτωλών τη χώρα, το Μαγιόπουλο χιονίζει.
Το Μάη του κούρπαση… (ποτέ!)

Εργατική Πρωτομαγιά

1η Μάη 2

Ετήσια γιορτή, με παγκόσμιο χαρακτήρα των ανθρώπων της μισθωτής εργασίας. Με συγκεντρώσεις και πορείες, η εργατική τάξη βρίσκει την ευκαιρία να προβάλει τα κοινωνικά και οικονομικά της επιτεύγματα και να καθορίσει το διεκδικητικό της πλαίσιο για το μέλλον. Η Πρωτομαγιά είναι απεργία και όχι αργία, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα, αλλά και σε πολλές χώρες του κόσμου.

Η Πρωτομαγιά, ως εργατική γιορτή, καθιερώθηκε στις 20 Ιουλίου 1889, κατά τη διάρκεια του ιδρυτικού συνεδρίου της Δεύτερης Διεθνούς (Σοσιαλιστικής Διεθνούς) στο Παρίσι, σε ανάμνηση του ξεσηκωμού και της πιο μαχητικής πορείας με τη συμμετοχή των 90.000 εργατών του Σικάγου την 1η Μαΐου 1886, που διεκδικούσαν το οκτάωρο και καλύτερες συνθήκες εργασίας. Στην απεργία πήραν μέρος περίπου 350.000 εργάτες σε 1.200 εργοστάσια των ΗΠΑ. Κατέληξε σε αιματοχυσία λίγες μέρες αργότερα, με την επέμβαση της αστυνομίας και των μπράβων της εργοδοσίας.

 1η Μάη

Η Εργατική Πρωτομαγιά στην Ελλάδα

Στην χώρα μας, η απεργία των καπνεργατών του 1936 στη Θεσσαλονίκη βάφτηκε με αίμα που καταγράφηκε, στις εφημερίδες της άλλης ημέρας, με μια χαρακτηριστική φωτογραφία η οποία έδειχνε μια μάνα να οδύρεται πάνω από το σκοτωμένο της παιδί. Η φωτογραφία εκείνη ενέπνευσε τον Γιάννη Ρίτσο να γράψει τον «Επιτάφιο»: «Μέρα Μαγιού μου μίσεψες/μέρα Μαγιού σε χάνω…».

Ο πρώτος εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς έγινε το 1893, στην Αθήνα, με πρωτοβουλία του Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου του Σταύρου Καλλέργη. Η 1η Μαΐου ήταν Σάββατο και εργάσιμη. Έτσι, επελέγη η Κυριακή 2 Μαΐου, για να έχει η γιορτή μαζικό χαρακτήρα.

1η Μάη 4

ΠΗΓΕΣ:

http://www.sansimera.gr/articles/500/181#ixzz30OfcOhP8

http://www.sansimera.gr/proverbs/categories/175#ixzz30OfjuZc0

http://www.sansimera.gr/articles/256#ixzz30Ofz3VZK

http://www.paidika.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=1057&Itemid=83&limit=1&limitstart=5

http://el.wikipedia.org/wiki/Μάιος

 

 

Σχολιάστε

Top