Επιμέλεια άρθρου: Κυρίτση Εύα, Χαλιώτη Κατερίνα

Από τα μέσα Σεπτεμβρίου και πολλές φορές μέχρι και τις αρχές Οκτωβρίου σε κάποια χωριά μας ξεκινούσε  ο τρύγος. Η πιο σημαντική στιγμή του χρόνου για τη δουλειά των αμπελουργών και των οινοποιών. Μια αγροτική εργασία που πηγάζει από τα βάθη της αρχαιότητας και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη λατρεία του Διονύσου, του Θεού του κρασιού, του κεφιού και της χαράς. Γενιές και γενιές μεγάλωσαν με τα μοναδικά βιώματα του τρύγου. Τα παλαιότερα χρόνια ο τρύγος είχε περισσότερο τη μορφή πανηγυριού σε καθορισμένες ημέρες. Οι ημέρες εκείνες ήταν ημέρες χαράς. Το χωριό άδειαζε και η ζωή μεταφερόταν στα βουνά.

Άνθρωποι κάθε ηλικίας συμμετείχαν σε αυτήν την ευχάριστη διαδικασία. Τραγούδια, φωνές και πειράγματα παντού. Ακόμα και τα παιδιά έπαιρναν μέρος τραγουδώντας. Οι δουλειές όλες μοιρασμένες. Άλλοι έκοβαν τα σταφύλια  Τα σταφύλια όσο ωριμάζουν αποκτούν χρώμα και γλυκύτητα., άλλοι με τις κοφήνες πάνω στα ζώα κουβαλάγανε τα σταφύλια στους ληνούς, άλλοι πάταγαν τα σταφύλια και τέλος άλλοι κουβάλαγαν το μούστο με τα ασκιά (τομάρια). Ο μούστος συνήθως αποθηκευόταν με μεγάλη προσοχή σε μεγάλα ξύλινα βαρέλια, τους λεγόμενους τσιπουρίτες. Εκεί ζυμωνόταν αρχικά με το φλοιό των σταφυλιών για να πάρει το επιθυμητό χρώμα. Μετά μεταγγιζόταν στα κανονικά βαρέλια, όπου ζυμωνόταν (έβραζε) και γινόταν κρασί. Το κρασί αποκτούσε το χρώμα του από τη ζύμωση του μούστου από τους φλοιούς των σταφυλιών. Ένα μεγάλο κομμάτι της γεωργική παράδοσης ήταν και η παραγωγή του τσίπουρου. Παράλληλα οι νοικοκυρές φτιάχνανε τα παραδοσιακά προϊόντα του μούστου, τη γνωστή μουσταλευριά και τα μουστοκούλουρα, αλλά και το γλυκό πετιμέζι. Ο τρύγος λοιπόν ήταν μια μεγάλη γιορτή. Για αυτό και μαζί με τις άλλες τις ευχές για «καλή σιγουριά» στη σοδειά, όλοι αντάλλαζαν και τα «Χρόνια Πολλά».

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ:

Το αμπέλι μαζί με το σταφύλι και τα παράγωγα του ήταν γνωστά ακόμη από την παλαιολιθική εποχή. Κουκούτσια σταφυλιών έχουν βρεθεί μετά από ανασκαφές σε κατοικίες που ανάγονται στην εποχή του χαλκού!
Κατά την μυθολογία, ο Στάφυλος ήταν γιος του Διονύσου και της Αριάδνης, και βοσκός του βασιλιά Οινέα. Ο Στάφυλος παρατήρησε ότι όταν έβοσκε τις κατσίκες του, κάποια από αυτές τρώγοντας τον καρπό των αμπελιών «τρελαινόταν»! Ο Στάφυλος μάζεψε μερικά σταφύλια και τα πήγε στον βασιλιά του. Ο Οινέας παρασκεύασε τότε ένα χυμό τον οποίο ονόμασε «οίνο», ενώ στον καρπό έδωσε το όνομα του βοσκού του (σταφύλι) προς τιμήν του. Από τότε αυτό το φυτό και ο χυμός από τους καρπούς του πέρασε στην ζωή των ανθρώπων επηρεάζοντάς την καθοριστικά.