Επιμέλεια άρθρου: Πουγκακιώτη Π. Πρεβύτσα Ξ. Ράμμου Α. Συλαίου Ε.
Ο Οδυσσέας Ελύτης ( πραγμ. Ονοματεπώνυμο: Οδυσσέας Αλεπουδέλης) γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 1911 στο Ηράκλειο της Κρήτης και πέθανε στις 18 Μαρτίου του 1996 από ανακοπή καρδιάς στην Αθήνα. Ήταν ο μικρότερος απ’ τα έξι αδέρφια του. Τον Νοέμβριο του 1920, όμως, μετά την πτώση του Ελευθερίου Βενιζέλου, η οικογένειά του αντιμετώπισε διώξεις, εξαιτίας της προσήλωσής της στις βενιζελικές ιδέες. Αποκορύφωμα των διώξεων που γνώρισε η οικογένειά του ήταν η σύλληψη του πατέρα του. Το 1923 ταξίδεψε οικογενειακώς σε διάφορα μέρη της Ευρώπης. Στην περίοδο των μαθητικών του χρόνων εκδηλώνονται τα πρώτα του πνευματικά ενδιαφέρονται και αρχίζει να γράφει σε εφημερίδες της εποχής.
Ο Ελύτης από τότε που τελείωσε το σχολείο (1928) άρχισε να ασχολείται με την ποίηση και να γνωρίζει την ποίηση πολλών ποιητών, όπως του Καρυωτάκη Κ., Ιωάννη Συκουτρή, Ιωάννη Θεοδωρακόπουλο, Κανελλόπουλο Π. και Τσάτσο Κ.. Επίσης, άρχισε να αποκτά πολύ στενή φιλική σχέση με τους μεγάλους ποιητές Νίκο Γκάτσο και Ανδρέα Εμπειρίκο όπου επηρεάστηκε αρκετά. Με την έκρηξη του ελληνοϊταλικού πολέμου επιστρατεύεται ως ανθυπολοχαγός. Στις 13 Δεκεμβρίου 1940 προωθείται με το λόχο του εντός του αλβανικού εδάφους. Στις αρχές του 1941 παθαίνει κοιλιακό τύφο και μεταφέρεται ετοιμοθάνατος στο νοσοκομείο των Ιωαννίνων. Γλυτώνει τον θάνατο ως εκ θαύματος και μεταφέρεται στην Αθήνα.
Ο Οδυσσέα Ελύτης δεν σταμάτησε ποτέ να γράφει και έτσι το 1943 κυκλοφορεί η δεύτερη ποιητική συλλογή του με τίτλο ο Ήλιος ο πρώτος, ενώ παράλληλα αρχίζει να καταπιάνεται με την ζωγραφική. Άλλα σημαντικά έργα που εκδόθηκαν ήταν: Έξι και μία τύψεις για τον ουρανό, Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας, Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας, Το Μονόγραμμα και Το Φωτόδεντρο και η Δέκατη Τέταρτη Ομορφιά. Όμως, το πιο σημαντικό και διαχρονικό του έργο ήταν το «άξιο εστιν». Ο ίδιο είπε χαρακτηριστικά για αυτό σε μια συνέντευξη του στην ΕΡΤ: «Έβλεπα καθαρά ότι η μοίρα της Ελλάδας ανάμεσα στα άλλα έθνη ήταν ότι και η μοίρα του ποιητή ανάμεσα στους άλλους ανθρώπους και βέβαια εννοώ τους ανθρώπους του χρήματος και της εξουσίας. Αυτό ήταν ο πρώτος σπινθήρας, ήταν το πρώτο εύρημα, και η ανάγκη που ένιωθα για μια δέηση μού ´δωσε το δεύτερο εύρημα, να δώσω δηλαδή σ´ αυτή τη διαμαρτυρία μου για το άδικο τη μορφή μιας εκκλησιαστικής λειτουργίας. Έτσι γεννήθηκε το Άξιον Εστί».
Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας εγκατέλειψε την Ελλάδα και αρχικά εγκαταστάθηκε στο Παρίσι και προ το τέλος της χούντας την Κύπρο. Το 1974 επέστρεψε στην Ελλάδα και το 1978 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το 1979 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Η αναγγελία της απονομής του βραβείου από τη Σουηδική Ακαδημία έγινε στις 18 Οκτωβρίου «για την ποίησή του, η οποία, με φόντο την ελληνική παράδοση, ζωντανεύει με αισθηματοποιημένη δύναμη και πνευματική καθαρότητα βλέμματος τον αγώνα του σύγχρονου ανθρώπου για ελευθερία και δημιουργικότητα», σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης. Τον επόμενο χρόνο, κατέθεσε το χρυσό του μετάλλιο και τα διπλώματα του στο μουσείο Μπενάκη.
Δείτε το ακόλουθο βίντεο όπου υπάρχει μία συνέντευξη του Ελύτη λίγο μετάτο Νόμπελ του!
Πηγή: wikipedia
