Επιμέλεια άρθρου: Κουραβάνα Παναγιώτα
Τι είναι ο μεταβολισμός;
Ο όρος βασικός μεταβολικός ρυθμός αναφέρεται στο σύνολο της ενέργειας που χρειάζεται κάθε μέρα ο οργανισμός για να καλύψει τις ζωτικές του λειτουργίες (π.χ. τη λειτουργία της καρδιάς, τη διατήρηση της θερμοκρασίας τους σώματος, την αναπνοή) και ισοδυναμεί με το 60-75% της ενέργειας που προσλαμβάνεται μέσω της τροφής. Επίσης, περιλαμβάνει σε ποσοστό περίπου 25-40% την ενέργεια που χρειάζεται για να αντεπεξέλθει στις καθημερινές φυσικές δραστηριότητες, όπως π.χ. το περπάτημα. Πηγή της ενέργειας αυτής είναι οι τροφές, τα συστατικά των οποίων (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπίδια) επεξεργάζεται ο οργανισμός προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες του.
Μπορεί να αλλάξει;
Όσο περνούν τα χρόνια, ο ρυθμός του μεταβολισμού σταδιακά πέφτει και μετά την ηλικία των 40 ετών μειώνεται κατά 5% για κάθε δεκαετία που περνά. Πού οφείλεται αυτό;
- Στη σύσταση του σώματος, που αλλάζει. Με το πέρασμα των χρόνων, η αναλογία του λιπώδους ιστού σε σχέση με τον μυϊκό αυξάνεται, πράγμα αναμενόμενο, αφού τα επίπεδα δραστηριότητας πέφτουν, αλλά όχι και οι επιδόσεις στο τραπέζι. Η αλλαγή αυτή έχει ως αποτέλεσμα να έχετε περισσότερο λίπος και να καίτε λιγότερες θερμίδες.
- Στη σταδιακή μείωση του ρυθμού έκκρισης της αυξητικής ορμόνης και των ορμονών του φύλου (οιστρογόνα για τις γυναίκες και τεστοστερόνη για τους άνδρες), που οδηγεί σε αύξηση του λίπους και σχετίζεται με μειωμένη ενεργητικότητα.
Άνδρες vs γυναίκες
Στην αναμέτρηση αυτή νικητές αναδεικνύονται οι άνδρες, καθώς από τη φύση τους έχουν μεγαλύτερη μυϊκή μάζα και χαμηλότερο ποσοστό σωματικού λίπους από τις γυναίκες. Επίσης, είναι πιο ογκώδεις και χρειάζονται περισσότερη ενέργεια για να συντηρηθούν. Το εκνευριστικό στην ιστορία αυτή είναι ότι οι άνδρες καίνε περισσότερες θερμίδες ακόμα και όταν κάθονται. Έτσι, μια γυναίκα 35 χρονών που ζυγίζει 80 κιλά και κάνει καθιστική ζωή πρέπει να καταναλώνει 350 θερμίδες λιγότερες την ημέρα από έναν άνδρα με τα ίδια χαρακτηριστικά για να μην πάρει βάρος.
Ποιος είναι ο ρόλος της κληρονομικότητας;
Είναι γεγονός ότι κάποιοι γεννιούνται με «γρηγορότερο» μεταβολισμό και κάποιοι άλλοι με «πιο αργό». Δύο άνθρωποι του ίδιου φύλου, με ίδιο βάρος, ύψος, μυϊκή μάζα και παρόμοιες συνήθειες μπορεί να έχουν ακόμη και 300 θερμίδες διαφορά στο σύνολο των θερμίδων που χρειάζονται καθημερινά για να διατηρήσουν το βάρος τους. Και αν αναρωτιέστε με τι αντιστοιχούν οι 300 θερμίδες, ισοδυναμούν περίπου με 1 τοστ με γαλοπούλα και τυρί ή με 1 μερίδα φακές.
