Είναι ο πρώτος μήνας του έτους, κοινώς Γενάρης. Ονομάστηκε έτσι προς τιμή του θεού των Ρωμαίων Ιανού, ο οποίος θεωρούνταν προστάτης των πρώτων αρχών και αιτίων. Η καθιέρωση του ως πρώτου μήνα του έτους έγινε το 450 π.Χ. από τους Ρωμαίους. Για τους αρχαίους Έλληνες η πρώτη του έτους ήταν η  21^η Ιουνίου. Οι Βυζαντινοί ακολούθησαν τους Ρωμαίους στο ζήτημα του ημερολογίου και έτσι καθιέρωσαν τον Ιανουάριο ως πρώτο μήνα, πράγμα που  διατηρήθηκε και στο Ιουλιανό ημερολόγιο και εξακολουθεί να ισχύει μέχρι σήμερα.
Ο λαός μας έχει διάφορες ονομασίες για τον Ιανουάριο. Ο Γενάρης είναι & Γεννολοητής, παρετυμολογικά, γιατί τότε γεννοβολούν τα κοπάδια, Γατομήνας, επειδή σ’ αυτόν ζευγαρώνουν οι γάτες & Μεσοχείμωνος, γιατί είναι ο μεσαίος από τους τρεις μήνες του χειμώνα. Ακόμα Κρυαρίτης (στη Μάνη) για το τσουχτερό του κρύο, αλλά & Γελαστός για τις Αλκυονίδες ημέρες του. Κλαδευτής & Καλεντέρης (Πόντος - Καππαδοκία) από τα Κάλαντα (Καλένδες) της αρχιχρονιάς. Τέλος, είναι Τρανός, Πρωτάρης, Μεγάλος μήνας ή Μεγαλομηνάς, γιατί είναι ο 1^ος μήνας του έτους με 31 ημέρες, αντίθετα με τον Κουτσό, τον Κουτσοφλέβαρο που ακολουθεί. Για τον Ιανουάριο έχουν δημιουργηθεί πολλές παροιμίες από το λαό , θέλοντας έτσι να δώσουν έμφαση στη σημαντικότητά του ως πρώτου μήνα του χρόνου. Ας χαρούμε μαζί κάποιες από αυτές.

1)  «Γενάρης με τα κρύσταλλα, Φλεβάρης με τα χιόνια.»
2) «Γενάρης μήνας του Χριστού κι αρχιμηνιά του κόσμου».
3) «Του Γενάρη το φεγγάρι παρά ώρα, μέρα μοιάζει».
4)  «Σ” όσους μήνες έχουν «ρο», μπάνιο με ζεστό νερό».
5) Του Γενάρη το φεγγάρι λάμπει σαν μαργαριτάρι.
6) Γενάρη γέννα το παιδί, Φλεβάρη, φλέβισέ το.
7) «Χιόνι πέφτει το Γενάρη, χαρές θα “ν” τον Αλωνάρη »
8) «Κότα πίτα το Γενάρη, κόκορα τον Αλωνάρη».

Ευτυχισμένο και δημιουργικό το 2017!!!

«Γιορτάσαμε, για να αλλάξουμε οριστικά» (Φοίβος Δεληβοριάς)

Συντάκτης: Τσικρικάς Κωνσταντίνος,  Γ4