Τα παλιότερα είδη γραφής ανακαλύφθηκαν από τους Σουμέριους στη Μεσοποταμία, γύρω στο 3300 π.Χ. και ξεκίνησαν ως ένα σύστημα πικτογραφημάτων. Τα πρώτα γράμματα γεννήθηκαν από την ανάγκη καταγραφής των αγροτικών προϊόντων για εμπορικές συναλλαγές στην περιοχή ανάμεσα στους ποταμούς Τίγρη και Ευφράτη, στο σημερινό Ιράκ. Εφευρέτες αυτής της γραφής ήταν οι Σουμέριοι. Κατά την 3η χιλιετία λαοί σημιτικής καταγωγής αναμειγνύονται με τους Σουμέριους και δημιουργούν ένα νέο ενιαίο πολιτισμό(και αργότερα κράτος),τους Βαβυλώνιους, οι οποίοι υιοθετούν την Σφηνοειδή γραφή.
Η γραφή ονομάστηκε σφηνοειδής γραφή, γιατί τα γράμματα ήταν σφηνόσχημα: σημεία δηλαδή οριζόντια σφήνα και κάθετη σφήνα. Έγραφαν με καλάμι πάνω σε πηλό. Επειδή δυσκολεύονταν να κάνουν καμπύλες γραμμές, έκαναν μόνο ευθείες. Οι αρχαιότερες σουμεριακές πινακίδες που έχουν βρεθεί ως σήμερα ανάγονται στο 3500 π.Χ., χρονολογία που θεωρείται ότι σηματοδοτεί την περίοδο της εφεύρεσης της γραφής από τον άνθρωπο. Το σουμεριακό αυτό σύστημα γραφής, αργότερα χρησιμοποιήθηκε επίσης για τη γραφή των Ακκαδικών, Ελαμιτικών, Χεττιτικών, και άλλων γλωσσών και ενέπνευσε τα Ουγκαριτικά και αρχαία Περσικά αλφάβητα.
Το αρχαιότερο κείμενο που βρέθηκε είναι μια γραπτή νομοθεσία που είναι χαραγμένη σε μια στήλη από βασάλτη στο κάτω μέρος της οποίας είναι χαραγμένος ο κώδικας Χαμουραμπί και βρίσκεται στο μουσείο Λούβρου. Συνολικά υπήρχαν 282 νόμοι, χαραγμένοι στη στήλη και τοποθετημένοι σε δημόσια θέα, οι οποίοι έγιναν ιδιαίτερα γνωστοί για την σαφήνεια, αλλά και τη σκληρότητά τους. Ο κώδικας του Χαμουραμπί συνοψίζει την αρχή που είναι γνωστή ως Lex Talionis, ήτοι νόμος της Ανταποδοτικής Δικαιοσύνης, όπου η τιμωρία αντιστοιχεί άμεσα στο έγκλημα, περισσότερο γνωστή ως έννοια του «οφθαλμό αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος».
Με την πάροδο του χρόνου η σφηνοειδής γραφή αντικαταστάθηκε από το Φοινικικό αλφάβητο κατά τη διάρκεια της Ασσυριακής αυτοκρατορίας. Έως τον 2ο αιώνα μ.Χ. η γραφή αυτή είχε εξαφανιστεί και όλη η γνώση που περιείχαν τα γραπτά της είχε χαθεί, έως ότου αποκρυπτογραφήθηκε τον 19ο αιώνα από έναν αξιωματικό του βρετανικού στρατού στο Ιράν, τον Χένρι Ρόουλινσον (1810-1895), ο οποίος μελέτησε συστηματικά μια μεγάλη επιγραφή που ήταν σκαλισμένη πάνω στον Βράχο του Μπεχιστούν. Η επιγραφή ήταν γραμμένη σε τρεις γλώσσες: περσική, ελαμιτική και βαβυλωνιακή και εξιστορούσε τα κατορθώματα του Δαρείου του Μέγα, που ήταν βασιλιάς της Περσίας. Μέσα σε δύο χρόνια ο Ρόουλινσον επισκέφτηκε αρκετές φορές την τοποθεσία και την κατέγραψε προσεκτικά, αναρριχόμενος ψηλά με ένα σχοινί! Συγκρίνοντας τα κείμενα που ήταν γραμμένα σε διαφορετικές γλώσσες αλλά έλεγαν τα ίδια πράγματα, κατόρθωσε να αποκρυπτογραφήσει πρώτα τα αρχαία περσικά και έπειτα τα βαβυλωνιακά. Έτσι άρχισε η κατανόηση του Βαβυλωνιακού πολιτισμού και διαβάστηκε η σφηνοειδής γραφή.
