Περιγραφές Γραμμικού Σχεδίου
Σχεδιασμός υπό κλίμακα
Ο σχεδιασμός υπό κλίμακα μας επιτρέπει να αναπαραστήσουμε ένα αντικείμενο μεγάλο σε χαρτί μικρών διαστάσεων. Στην πράξη, όταν λέμε σχεδιασμό υπό κλίμακα, εννοούμε τη σμίκρυνση ενός αντικειμένου ή τη διαίρεση όλων των διαστάσεών του με ένα συγκεκριμένο αριθμό. Ο αριθμός που χρησιμοποιούμε κάθε φορά είναι ανάλογος του μεγέθους του αντικειμένου που θέλουμε να σχεδιάσουμε. Π.χ. αν θέλουμε να σχεδιάσουμε ένα φλυτζάνι δεν χρειάζεται να το μικρύνουμε, αλλά το σχεδιάζουμε στις ίδιες διαστάσεις, δηλαδή σε κλίμακα 1:1. Αν θέλουμε να σχεδιάσουμε μία καρέκλα, αρκεί να τη μικρύνουμε δύο φορές ή πέντε, δηλαδή να τη σχεδιάσουμε στην 1:2 ή στην 1:5 κλίμακα. Αν θέλουμε να σχεδιάσουμε ένα δωμάτιο, το μικραίνουμε 10 ή 20 φορές, δηλαδή το σχεδιάζουμε σε κλίμακα 1:10 ή 1:20. Αν θέλουμε να σχεδιάσουμε ένα σπίτι, το μικραίνουμε 50 ή 100 φορές, δηλαδή το σχεδιάζουμε σε κλίμακα 1:50 ή 1:100. Αν θέλουμε να σχεδιάσουμε ολόκληρη την Κρήτη, πρέπει να τη μικρύνουμε περίπου 250.000 φορές δηλαδή να τη σχεδιάσουμε στην 1:250.000 κλίμακα.
Το 1:Χ κλίμακα σημαίνει ότι θα πρέπει να ξέρουμε όλες τις διαστάσεις του αντικειμένου και αυτές να τις διαιρέσουμε με το Χ.
Στα σχέδια που δίνονται στις εξετάσεις, αναγράφονται οι διαστάσεις που έχει το αντικείμενο στην πραγματικότητα. Αυτό συμβαίνει σε όλα τα σχέδια, δηλαδή οι διαστάσεις που αναγράφονται πάνω τους, είναι οι πραγματικές, ανεξάρτητα από το πόσο μικρό έχει σχεδιαστεί το αντικείμενο. Όταν κάποιος μας ζητάει να σχεδιάσουμε ξανά ένα αντικείμενο σε μία συγκεκριμένη κλίμακα, θα πρέπει να διαιρέσουμε όλες τις διαστάσεις του αντικειμένου με τον παρονομαστή της κλίμακας που μας ζητάνε. Αν για παράδειγμα μας ζητάνε να ξανασχεδιάσουμε ένα αντικείμενο σε κλίμακα 1:50, θα πρέπει όλες τις διαστάσεις να τις διαιρέσουμε με το 50.
Όταν κάνουμε διαίρεση των διαστάσεων, τις μετατρέπουμε σε εκατοστά. Για παράδειγμα, αν μας ζητάνε να μετατρέψουμε το 1,2 μέτρα στην 1:50 κλίμακα, πρώτα μετατρέπουμε το 1,2 μέτρα σε εκατοστά, δηλαδή 120 εκατοστά και μετά το διαιρούμε με το 50.
Τυπικά, οι κλίμακες, μπορούν να είναι άπειρες, όσες και οι αριθμοί. Όμως στην πράξη, έχει γίνει μία σύμβαση και χρησιμοποιούμε συγκεκριμένες κλίμακες ανάλογα με τα μεγέθη των αντικειμένων που σχεδιάζουμε. Αυτές είναι: 1:1, 1:2, 1:5, 1:10, 1:20, 1:25, 1:50, 1:100… Αυτές οι κλίμακες είναι οι πιο συνηθισμένες που ζητούνται στις εξετάσεις σχεδίου.
Επειδή οι διαιρέσεις είναι χρονοβόρες, γι’αυτό το λόγο προτείνεται ο παρακάτω πρακτικός και γρήγορος τρόπος εύρεσης των σχεδιαστικών μεγεθών:
Στην κλίμακα 1:100, χρησιμοποιούμε τα ίδια μεγέθη του αντικειμένου, αλλά σε εκατοστά.
Στην κλίμακα 1:50, διπλασιάζουμε τα μεγέθη του αντικειμένου, σε εκατοστά.
Π.χ. Το 1,5 μέτρα μετατρέπεται σε 3 εκατοστά. Το 0,3 μέτρα μετατρέπεται σε 0,6 εκατοστά.
Στην κλίμακα 1:25, τετραπλασιάζουμε τα μεγέθη του αντικειμένου, σε εκατοστά.
Π.χ. Το 1,5 μέτρα μετατρέπεται σε 6 εκατοστά. Το 0,3 μέτρα μετατρέπεται σε 1,2 εκατοστά.
Στην κλίμακα 1:20, πενταπλασιάζουμε τα μεγέθη του αντικειμένου, σε εκατοστά.
Π.χ. Το 1,5 μέτρα μετατρέπεται σε 7,5 εκατοστά. Το 0,3 μέτρα μετατρέπεται σε 1,5 εκατοστά.
Στην κλίμακα 1:10, απλά διαιρούμε δια δέκα.
Στην κλίμακα 1:5, ή διαιρούμε δια πέντε ή διαιρούμε δια 10 και πολλαπλασιάζουμε επί 2.
Π.χ. Τα 15 εκατοστά: 15:10 = 1,5 x 2 = 3.
Στην κλίμακα 1:2, διαιρούμε δια δύο.
Στην κλίμακα 1:1, σχεδιάζουμε τα ίδια μεγέθη που μας δίνουν.
Είδη σχεδίων
Σε γενικές γραμμές, υπάρχουν δύο κατηγορίες σχεδιασμού: τα σχέδια εντύπωσης και τα σχέδια εφαρμογής.
Τα σχέδια εντύπωσης τα χρησιμοποιούμε για να έχουμε μία “εντυπωσιακή” εικόνα του αντικειμένου που σχεδιάζουμε, δεν μας δίνουν ομως ακριβείς πληροφορίες για το μέγεθος και τις διαστάσεις των αντικειμένων. Σχέδια εντύπωσης είναι τα σκίτσα, τα προοπτικά και τα σκαριφήματα.
Τα σχέδια εφαρμογής τα χρησιμοποιούμε για να δώσουμε πλήρη περιγραφή ενός αντικειμένου με σκοπό την παραγωγή του.
Το ελεύθερο σχέδιο κατατάσσεται στα σχέδια εντύπωσης και το γραμμικό-τεχνικό-αρχιτεκτονικό σχέδιο κατατάσσεται στην κατηγορία των σχεδίων εφαρμογής. Το γραμμικό μπορούμε να το πούμε και κατασκευαστικό σχέδιο εφόσον χρησιμοποιείται για την κατασκευή του σχεδιαζόμενου αντικειμένου. Γι’αυτό και πρέπει να έχει ακριβείς διαστάσεις και πληροφορίες σε ό,τι αφορά τη μορφή του.
Το γραμμικό μπορεί να εκφραστεί με σχέδια δύο και τριών διαστάσεων.
Στο επίπεδο των εξετάσεων μαθαίνουμε και χρησιμοποιούμε σχέδια δύο διαστάσεων.
Επειδή τα αντικείμενα που σχεδιάζουμε είναι τρισδιάστατα, για να μπορέσουμε να δώσουμε όλες τις πληροφορίες που τα αφορούν, χρησιμοποιούμε μία σειρά από διαφορετικά σχέδια. Φανταζόμαστε οτι το κάθε δισδιάστατο σχέδιο είναι ένα επίπεδο το οποίο το τοποθετούμε σε όποια θέση θέλουμε σε σχέση με το αντικείμενο που θέλουμε να σχεδιάσουμε. Σε γενικές γραμμές έχουμε δύο ειδών δισδιάστατα σχέδια: τα σχέδια προβολών και τα σχέδια τομών. Τα σχέδια τομών τα χρησιμοποιούμε για να τεμαχίσουμε το αντικείμενο στο σημείο που μας ενδιαφέρει και να δούμε τι συμβαίνει στο εσωτερικό του. Συνήθως χρησιμοποιούμε δύο είδη τομών. Όταν κόβουμε το αντικείμενο παράλληλα με το έδαφος, τότε έχουμε ένα σχέδιο κάτοψης αν κοιτάζουμε προς τα κάτω και άνοψης αν κοιτάζουμε προς τα πάνω. Όταν κόβουμε το αντικείμενο κατακόρυφα, τοτε έχουμε ένα σχέδιο κατακόρυφης τομής. Σχέδια προβολών έχουμε όταν βρισκόμαστε έξω από το αντικείμενο και το επίπεδο του σχεδίου μας λειτουργεί ως καθρέφτης όπου πάνω του αναπαρίσταται το αντικείμενο χωρίς να το αγγίζουμε. Σχέδια προβολών είναι οι όψεις, αλλά και οι κατόψεις που βλέπουν το αντικείμενο από την πάνω του πλευρά χωρίς να το κόβουν.
Κάτοψη
Το σημείωμα αυτό αναφέρεται μόνο στις κατόψεις κτιρίων.
Η κάτοψη είναι ένα σχέδιο τομής που τέμνει το προς σχεδίαση αντικείμενο παράλληλα με το έδαφος, αγνοεί το μισό πάνω κομμάτι του κτιρίου που κόβουμε και χρησιμοποιεί το αντικείμενο από το σημείο που κόβουμε και κάτω. Λειτουργεί σαν ένα μεγάλο μαχαίρι που κόβει το αντικείμενο στα δύο. Τα σχέδια κατόψεων μας πληροφορούν για την εσωτερική διαμόρφωση των κτιρίων, για τα πάχη των τοίχων, τις θέσεις των ανοιγμάτων-κουφωμάτων (πόρτες, παράθυρα), για τις σχέσεις των εσωτερικών χώρων, την ενδεχόμενη επίπλωσή τους και τη διαμόρφωση του δαπέδου.
Επειδή τα αντικείμενα που κόβουμε είναι τρισδιάστατα, τα στοιχεία που τα αποτελούν δεν βρίσκονται στο ίδιο ύψος. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, όταν κόβουμε ένα κτίριο, να βλέπουμε ταυτόχρονα και τα σημεία αυτά που έχουν κοπεί (π.χ. τοίχοι) αλλά και τα σημεία που βρίσκονται χαμηλότερα από το σημείο τομής και απλώς προβάλλονται (π.χ. καρέκλες, τραπέζια, πάγκοι, σκάλες, πλακόστρωση κλπ).
Το σχέδιο κάτοψης όμως είναι δύο διαστάσεων και για να μπορέσουμε εύκολα και γρήγορα να αναγνωρίζουμε ποια κομμάτια του σχεδίου κόβονται και ποια προβάλλονται, χρησιμοποιούμε διαφορετικά πάχη γραμμών. Σε γενικές γραμμές, χρησιμοποιούμε χοντρό πάχος γραμμής για τα τεμνόμενα στοιχεία και λεπτό πάχος γραμμής για τα προβαλλόμενα στοιχεία.
Τομές
Ακριβώς ότι είπαμε για τις κατόψεις, ισχύει και για τις τομές, με τη διαφορά ότι το επίπεδο σχεδίασης δεν είναι οριζόντιο αλλά κάθετο στο έδαφος.
Οι τομές μας δίνουν και πάλι πληροφορίες για το εσωτερικό των κτιρίων και ειδικότερα σε ό,τι αφορά τα ύψη, τις διαφορετικές στάθμες των επιπέδων (γι’αυτό σε πολλά σχέδια τομής χρησιμοποιούμε υψόμετρα), τα ύψη των κουφωμάτων, την αφετηρία των παραθύρων (ποδιά) και το ανώτερο ύψος τους (πρέκι).
Όψεις
Οι όψεις είναι εν γένει σχέδια προβολών που μας δίνουν την εικόνα της εξωτερικής εμφάνισης των κτιρίων και της μορφολογικής τους διαμόρφωσης.
Συνήθως, το μόνο σημείο που κόβεται σε μία όψη είναι το έδαφος στο οποίο πατάει το αντικείμενο.
Τα σχέδια που αφορούν το ίδιο αντικείμενο αλληλοσυμπληρώνουν τις πληροφορίες που μας μεταφέρουν. Θεωρητικά, το πιο βασικό σχέδιο και αυτό που μας δίνει τις περισσότερες πληροφορίες είναι η κάτοψη. Εφόσον έχουμε μία σειρά σχεδίων που αφορούν το ίδιο αντικείμενο, τότε αυτά σχετίζονται μεταξύ τους και αυτή η συσχέτιση εκφράζεται στην πορεία σχεδιασμού που ακολουθούμε. Συνήθως ξεκινάμε το σχεδιασμό από την κάτοψη ενός αντικειμένου. Η κατασκευή των υπόλοιπων σχεδίων, όψεων και τομών, βασίζεται σε πληροφορίες που παίρνουμε άμεσα και με γεωμετρικό τρόπο από την κάτοψη. Στο σχέδιο της κάτοψης υπάρχει η θέση στην οποία κόβεται το αντικείμενο για να σχεδιαστεί η τομή ή οι τομές του. Για να φτιάξουμε την τομή του αντικειμένου που ήδη έχουμε σχεδιάσει την κάτοψή του, μπορούμε εύκολα και γρήγορα, παιρνοντας προβολές από την κάτοψη, παράλληλα με τη γραμμή τομής, να υλοποιησουμε τα πλάτη της τομής.
Για να σχεδιάσουμε ευκολότερα την όψη ενός κτιρίου, μπορούμε να πάρουμε άμεσα και γρήγορα τα περισσότερα ύψη από το σχέδιο της τομής.
Περιεχόμενα
Τοποθέτηση σχεδίων
Το χαρτί σχεδίασης που χρησιμοποιείται στις εξετάσεις έχει διαστάσεις 50 x 70 εκ. Από την αριστερή πλευρά του χαρτιού έχουν αφαιρεθεί 12 εκ., οπότε ο χώρος σχεδίασης έχει διαστάσεις 58 x 50 εκ. Σ’αυτό το χώρο, καλούμαστε να τοποθετήσουμε λειτουργικά και αρμονικά τα σχέδια που μας δίνονται. Λειτουργική τοποθέτηση είναι αυτή που μας επιτρέπει να δείξουμε ότι μπορούν να μεταφερθούν οι πληροφορίες από το ένα σχέδιο στο άλλο γρήγορα και γεωμετρικά. Για παράδειγμα, η κάτοψη συνήθως τοποθετείται στο κάτω μέρος του χαρτιού και η τομή παράλληλα με τη γραμμή τομής στην κάτοψη και προς τη πλευρά που δείχνουν τα βέλη. Η όψη συνήθως τοποθετείται είτε δίπλα από την τομή για να μπορέσουμε με οριζόντιες προβολές από την τομή να πάρουμε γρήγορα και γεωμετρικά τα ύψη της όψης είτε παράλληλα με την πλευρά της κάτοψης στην οποία αντιστοιχεί, από την οποία μπορούμε να πάρουμε γρήγορα και γεωμετρικά τα πλάτη της όψης. Αρμονική τοποθέτηση είναι εκείνη που εξαντλεί όλο το μέγεθος του χαρτιού, δεν αφήνει μεγάλα κενά χωρίς σχέδια ή γράμματα και δίνει σαφή εικόνα της επιφάνειας σχεδίασης.
Περιεχόμενα
Διαδικασία σχεδίασης
1. Διαβάζουμε την εκφώνηση προσεχτικά για να κατανοήσουμε τα ζητούμενα.
2. Σ’ένα πρόχειρο χαρτί κάνουμε ένα σκαρίφημα της τοποθέτησης των σχεδίων που έχουμε επιλέξει. Στο πλαίσιο του κάθε σχεδίου γράφουμε το πλάτος και ύψος που θα έχει στην κλίμακα που μας ζητάνε να το σχεδιάσουμε. Υπολογίζουμε τα κενά που θα δημιουργηθούν μεταξύ των σχεδίων τόσο καθ’ύψος όσο και κατά πλάτος.
3. Σχεδιάζουμε στο χαρτί το χώρο που καταλαμβάνει το κάθε σχέδιο.
4. Ξεκινάμε από την κάτοψη, σχεδιάζοντας το σκελετό του σχεδίου, χωρίς σχεδιαστικές λεπτομέρειες. Σταδιακά προχωράμε στη συμπλήρωση του σχεδίου, τοποθετώντας κουφώματα, πλακοστρώσεις, έπιπλα, κλπ. Την ίδια διαδικασία ακολουθούμε και για τα υπόλοιπα σχέδια. Η σχεδίαση με το μολύβι πρέπει να είναι ακριβής και λεπτομερής.
5. Μελανώνουμε κατόψεις και τομές καθ’ολοκληρία με το πενάκι 0,2.
6. Ξαναπερνάμε με πενάκι 0,6 τα τεμνόμενα στοιχεία στις κατόψεις και τις τομές.
7. Μελανώνουμε τις όψεις με τα κατάλληλα πάχη γραμμών.
8. Εφόσον το σχέδιο έχει ολοκληρωθεί, διορθώνουμε ενδεχόμενα λάθη με τον κατάλληλο τρόπο.
Απαιτούμενα όργανα γραμμικού σχεδίου
1.ΠΙΝΑΚΙΔΑ 60×80 εκ.
2.ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΟΣ 80 εκ.
3.ΤΡΙΓΩΝΟ 450, μήκους30 εκ. με πατούρα
4.ΤΡΙΓΩΝΟ 600, μήκους30 εκ. με πατούρα
5.ΣΕΤ ΠΕΝΑΚΙΑ 0.2, 0.4 & 0.6
6.ΠΕΝΑΚΙΑ 0.1 , 0.3
7.ΧΑΡΑΚΑΣ 50 εκ.
8.ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΣΤΑΘΕΡΟΣ ΜΕ ΠΡΟΕΚΤΑΣΗ
9.ΜΠΟΜΠΑ (μικρός διαβήτης με ενσωματωμένη υποδοχή για πενάκι)
10.ΚΑΜΠΑΝΑ
11.ΓΟΜΑ ΓΚΡΙ ΓΙΑ ΜΕΛΑΝΙ
12.ΜΗΧΑΝΙΚΟ ΜΟΛΥΒΙ ΓΙΑ ΧΟΝΤΡΕΣ ΜΥΤΕΣ
13.ΜΥΤΕΣ 3Η, ΗΒ
14.ΧΑΡΤΟΤΑΙΝΙΑ
15.ΞΥΡΑΦΑΚΙΑ
16.ΚΟΛΛΕΣ ΣΕΛΛΕΡ ΓΥΑΛΙΣΤΕΡΕΣ 50 x 70
17.ΑΣΠΡΗ ΓΟΜΑ
18.ΠΛΑΣΤΙΚΟΣ ΦΑΚΕΛΛΟΣ 60 Χ 80
19.ΤΑΥ με μοιρογνωμόνιο
20.ΣΚΟΥΠΑΚΙ
21.ΜΕΤΑΛΛΙΚΗ ΑΣΠΙΔΑ
Περιεχόμενα
Πάχη γραμμών
Τα πάχη των γραμμών που χρησιμοποιούμε στο γραμμικό σχέδιο είναι μία προσωπική επιλογή. Παρ’όλ’αυτά, οποιαδήποτε επιλογή μας, θα πρέπει να ακολουθεί κάποιους γενικούς κανόνες:
1. Τα τεμνόμενα στοιχεία σχεδιάζονται με χοντρές γραμμές.
2. Τα προβαλλόμενα στοιχεία σχεδιάζονται με λεπτές γραμμές.
3. Ανάλογα με τη μεγέθυνση που κάνουμε σε ένα σχέδιο μεγαλώνουν και τα πάχη γραμμών.
Αν για παράδειγμα, σ’ένα τεμνόμενο στοιχείο σε κλίμακα 1:50 χρησιμοποιούμε 0,6 πενάκι, αν το ίδιο στοιχείο σχεδιαστεί σε κλίμακα 1:20 θα χρησιμοποιήσουμε πενάκι 0,8.
Αντίστοιχα, αν σε μία όψη σε κλίμακα 1:50 χρησιμοποιούμε πενάκι 0,2, στην κλίμακα 1:20 θα χρησιμοποιήσουμε πενάκι 0,3 ή 0,4.
Παρακάτω, προτείνεται μία σειρά από πάχη γραμμών ανάλογα με το τι σχεδιάζουμε:
Πενάκι 0,1: το χρησιμοποιούμε για διαγραμμίσεις, διακεκομένες γραμμές, διαστάσεις, δέντρα και χώμα.
Πενάκι 0,2: το χρησιμοποιούμε για γραμμές προβολών, σε όψεις, τομές και κατόψεις, σε διαγραμμίσεις, πλακοστρώσεις, λιθοδομές.
Πενάκι 0,3: το χρησιμοποιούμε για γραμμές προβολών, σε όψεις, τομές και κατόψεις, σε κλίμακα 1:20 ή 1:10.
Πενάκι 0,4: το χρησιμοποιούμε για γραμμές προβολών, σε σχέδια με κλίμακα 1:10 ή 1:5 και σε λεπτά στοιχεία που κόβονται σε κλίμακα 1:50 (κασαλίκια, ξύλινα δοκάρια και πόρτες, σε τομές και κατόψεις).
Πενάκι 0,6: το χρησιμοποιούμε σε τεμνόμενα στοιχεία κατόψεων και τομών, σε κλίμακα 1:50 και 1:20.
Πενάκι 0,8: το χρησιμοποιούμε σε τεμνόμενα στοιχεία σε κλίμακα 1:20 ή 1:10 και στη γραμμή εδάφους στις όψεις.
Διόρθωση σχεδίων
Για ν’αποφύγουμε πολλά λάθη θα πρέπει η σχεδίαση σε μολύβι να είναι ολοκληρωμένη έτσι ώστε το μελάνωμα των σχεδίων να είναι μία απλή αντιγραφή του σχεδίου με μολύβι. Εφόσον διαπιστώσουμε λάθη μετά την ολοκλήρωση του μελανώματος, τα διορθώνουμε με τους εξής τρόπους:
1. Ξυράφι
2. Γόμα γκρι για μελάνι και ασπίδα
