Με την τσάντα στους ώμους

Μπαλμπαγάδη Χρύσα  Γ2, Παπαλαζάρου Νικολέτα-Αικατερίνη Γ2, Ταλατάς Γιώργος Β2

Ο Γιάννης Μορφούλης, 25 ετών, ο οποίος αντιμετωπίζει σπαστική τετραπληγία, μας μίλησε πρόσφατα για την ζωή του τώρα και στο παρελθόν καθώς και για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει. Είναι φοιτητής ψυχολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και ακόμα έχει κερδίσει το 1ο βραβείο σε διαγωνισμό ποίησης. Εκτός από αυτά ήταν σημαιοφόρος στο σχολείο του αλλά και πρόεδρος του 15 μελούς.

1.Μπορείτε να μας περιγράψετε την καθημερινότητά σας; Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζετε;

Η καθημερινότητα μου είναι σχεδόν παρόμοια με οποιουδήποτε ανθρώπου αν εξαιρέσεις κάποιες πρακτικές δυσκολίες π.χ. Βοήθεια για να σηκωθώ από το κρεβάτι, για να κάνω κάποια καθημερινά πράγματα, όπως να πιω ένα ποτήρι νερό. Σε γενικές γραμμές όμως, η καθημερινότητά μου δεν απέχει πολύ από τη δική σας.

2.Τι είναι αυτό που στερήστε περισσότερο στην καθημερινή σας ζωή;

Την ελευθερία να κάνω μερικά πράγματα όταν τα θέλω εγώ, δηλαδή πρέπει να υπάρχει άνθρωπος να με βοηθά, πράγμα που δεν γίνεται πάντα. Κάποιες φορές πρέπει να περιμένω και αυτό δεν είναι ωραίο γιατί όταν θες κάποια πράγματα τα θες εκείνη την ώρα!

3.Ποιοι άνθρωποι σας στηρίζουν στην καθημερινή σας ζωή;

Η οικογένειά μου και ειδικά η μητέρα μου και τα αδέρφια μου. Σε δεύτερο επίπεδο με στηρίζουν και οι φίλοι μου όταν μπορούν και έχουν χρόνο.

4.Έχετε κάποιο χόμπι; Ποιο είναι αυτό και πόσο σημαντικό το θεωρείτε στη ζωή σας;

Τα κλασικά χόμπι…Ακούω μουσική, λιώνω στον υπολογιστή… Είναι σημαντικά τα χόμπι για να αποφορτίζεσαι και να ξεχνιέσαι. Με δεδομένο μάλιστα ότι τρώω πολύ χρόνο με τα διαβάσματα για τη σχολή, είναι σημαντικό να έχεις κάτι στον ελεύθερο χρόνο που θα σε κάνει να ξεχαστείς.

5.Ποιες αναμνήσεις έχετε από τα παιδικά σας χρόνια;

Με θυμάμαι να ζηλεύω που τα άλλα παιδιά έπαιζαν μπάλα και εγώ δεν μπορούσα… Αλλά μετά ανακάλυψα ότι υπάρχει και το play station και μπορείς να παίζεις εκεί!

6.Πώς ήταν η ζωή σας στο σχολείο;

Έχω πάει σε κανονικό δημόσιο σχολείο, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι στα χρόνια του δημοτικού δεν είχα καμία διαφορά με τα αδέλφια μου και τους συνομήλικους. Αυτό άλλαξε στο γυμνάσιο, αφού πήγα σε ειδικό που σημαίνει ότι υπήρχαν μερικές διαφοροποιήσεις , γιατί υπήρχαν παιδιά σε παρόμοια κατάσταση με τη δική μου. Εμπειρία ήταν και αυτό… Θυμάμαι καλά πράγματα … Ήμουν και καλός μαθητής…

7.Σας έχουν φερθεί ποτέ ρατσιστικά είτε στο σχολείο είτε κάπου γενικότερα; Μπορείτε να μας εξηγηθείτε ένα περιστατικό;

Στο σχολείο δεν θυμάμαι φαινόμενα ρατσισμού. Αυτό έχει να κάνει στο ότι έπεσα σε καλούς συμμαθητές και ήταν πολύ δύσκολο να μου φερθεί κάποιος ρατσιστικά και να μην υποστηριχτώ από τους υπόλοιπους συμμαθητές. Έξω στην υπόλοιπη ζωή όμως,προφανώς και έχω βιώσει φαινόμενα ρατσισμού. Ας πούμε ένα περιστατικό που ήταν πολύ αστείο. Χριστούγεννα στη Μητροπόλεως. Έχω βγει άψογα ντυμένος και κοιτάω μια βιτρίνα. Η μαμά μου είχε πάει μέσα να ψωνίσει και έτσι περίμενα απ’έξω. Ήμουν στραμμένος προς τη βιτρίνα, άλλα επειδή είχε γυναικεία ρούχα βαρέθηκα να τα κοιτάζω και έτσι γύρισα απ΄την άλλη και περίμενα τη μαμά μου. Ώσπου έρχεται μια ωραιότατη καλοντυμένη κυρία και μου προσφέρει ελεημοσύνη χωρίς να της ζητήσω ενώ με έβλεπε που ήμουν 

ντυμένος στη τρίχα, με κολόνια, μαλλί και όλα τα συναφή. Και της λέω “Μα κυρία μου δεν είμαι εδώ για αυτό… shopping βγήκα να κάνω”! Και μου λέει “Με συγχωρείτε”. Αυτό είναι ένα περιστατικό που δεν δηλώνει κάτι άλλο παρά τη προδιάθεση των ανθρώπων να φέρονται τις ημέρες των Χριστουγέννων με συγκεκριμένο τρόπο σε συγκεκριμένους ανθρώπους. Για παράδειγμα, αμφιβάλλω αν αυτή η κυρία, θα προσέφερε ελεημοσύνη μια άλλη μέρα, σε κάποιον που ούτε της το είχε ζητήσει.

8.Έχετε ακούσει λόγια προσβλητικά και περιφρονητικά; Πώς νιώσατε τότε;

Τώρα έχω αλλάξει λίγο στον τρόπο αντιμετώπισης τέτοιων περιστατικών. Απλώς δεν ασχολούμαι. Τότε στεναχωριόμουν, έκλαιγα,ότι θα κάνατε και εσείς αν ακούγατε κάτι άσχημο.

9.Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζετε τώρα στον χώρο σπουδών;

Μιλάμε για ένα κατά βάση μη προσβάσιμο πανεπιστήμιο, που σημαίνει αίθουσες μη προσβάσιμες, μαθήματα που χάνονται πτυχίο που πάει πιο μετά. Αν ποτέ μπορέσω να πάρω το πτυχίο μου, γιατί οι δυσκολίες είναι πάρα πολλές. Προσπαθώ πάρα πολύ να παλέψω, γιατί σκεφτείτε για παράδειγμα ότι ενώ πρέπει να παρακολουθήσω τέσσερα μαθήματα αυτό το εξάμηνο, δεν παρακολουθώ κανένα, που σημαίνει ότι μόνο εξετάσεις μπορώ να δώσω στο τέλος του εξαμήνου με μειωμένες πάλι τις πιθανότητες να περάσω τα μαθήματα, που σημαίνει ακόμα ένα εξάμηνο αργότερα το πτυχίο. Ελπίζω όμως να μπορέσω να το πάρω… Θα δείξει.

10.Νιώθετε ασφάλεια να κυκλοφορείτε μόνος σας ή πρέπει οπωσδήποτε να σας συνοδεύει κάποιος;

Θα ήθελα πάρα πολύ να κυκλοφορώ μόνος, αλλά δεν μπορώ, πρέπει οπωσδήποτε να με συνοδεύει κάποιος. Είναι ένα από αυτά τα καθημερινά πράγματα που λέγαμε πριν.

11.Σας φέρνει σε δύσκολη θέση το γεγονός ότι είστε διαφορετικός από τους άλλους;

Ναι..Γιατί δεν μπορείς να κάνεις τα πράγματα που θες την ώρα που τα θες. Είναι πολύ περιοριστικό.

Βέβαια μπορεί εσείς τώρα να σκέφτεστε “ Έλα μωρέ.. θα τα κάνεις 5-10 λεπτά μετά”.. Δεν είναι όμως έτσι. Για παράδειγμα όταν θες να βγεις και δεν υπάρχει άνθρωπος να σε βοηθήσει, είναι πολύ άσχημο.. Όταν θες να αυτοεξυπηρετηθείς, από το ποτήρι νερό μέχρι το μπάνιο, χρειάζεται βοήθεια. Και γενικά οποιαδήποτε κίνηση κάνετε εσείς και σας είναι αυτονόητη, για εμένα μόνο αυτονόητη δεν είναι.

12.Με ποιόν τρόπο το κράτος βοηθάει τους ανθρώπους με κινητικά προβλήματα;

Πολύ καλή ερώτηση, απλώς δεν είναι εύστοχη, γιατί το κράτος δεν βοηθά τους ανθρώπους με κινητικά προβλήματα, αλλά μάλλον τους δυσκολεύει τη ζωή. Δηλαδή τυπικά υπάρχουν τρόποι που μας βοηθάνε, όπως επιδόματα για παράδειγμα. Στην πραγματικότητα όμως το κράτος μάς δυσκολεύει τη ζωή. Για παράδειγμα αν βγείτε έξω θα δείτε πολύ λίγες ράμπες. Εμένα δεν μου λέει τίποτα ένα καλό χρηματικό επίδομα όταν οι ράμπες δεν είναι καλές και δεν μπορώ να πάω εκεί που θέλω.

13.Έχετε διευκολυνθεί καθόλου εξαιτίας της εξέλιξης της τεχνολογίας; Ποια επιτεύγματά της σας βοήθησαν περισσότερο;

Ναι και όσο εξελίσσεται νομίζω ότι θα διευκολύνομαι ακόμη περισσότερο. Με ευνόησαν περισσότερο από τα τάμπλετ και τους touch υπολογιστές, μέχρι προγράμματα ομιλίας στον υπολογιστή που δεν χρειάζεται να γράφω με πληκτρολόγιο και άλλα πρακτικά πράγματα που χρησιμοποιούμε όλοι μας, όπως κινητά με καλή κάμερα και οτιδήποτε άλλο. Αλλά για το συγκεκριμένο μου πρόβλημα εξέλιξη θα μπορούσε κανείς να πει τον touch υπολογιστή κυρίως, γιατί είναι πάρα πολύ μεγάλη διευκόλυνση για εμένα που δεν χρειάζεται να γράφω.

14.Σας σταμάτησε ποτέ η αναπηρία σας από κάποιο στόχο που είχατε θέσει; Αν ναι ποιος ήταν αυτός;

Καλή ερώτηση, γιατί η αναπηρία μου δεν με σταμάτησε ποτέ από κάποιο στόχο που έθεσα. Όχι γιατί έκανα κάτι υπεράνθρωπο, δεν είμαι σούπερμαν, απλώς κοιτάζω να προσαρμόζω τους στόχους μου, όχι απαραίτητα να τους μειώνω, με βάση την αναπηρία. Για παράδειγμα μπήκα στο πανεπιστήμιο και κάνω ότι κάνετε και εσείς, με λίγο διαφορετικό τρόπο. Ας πούμε, μπορεί να μη μπορώ να πάω σε ένα αμφιθέατρο για το μάθημά μου, επειδή δεν είναι προσβάσιμο, αλλά μπορώ να το διαβάσω πολύ περισσότερο από ότι κάποιος άλλος και να το περάσω με καλύτερο βαθμό.

15.Ποιοι είναι οι στόχοι και τα όνειρά σας για το μέλλον; Νιώθετε αισιόδοξος;

Ο πιο γρήγορος στόχος που αμφιβάλλω αν θα πραγματοποιήσω είναι να πάρω το πτυχίο μου. Όχι επειδή δεν το θέλω, αλλά επειδή υπάρχουν δυσκολίες. Όνειρα για το μέλλον είναι να βρεθεί ένας τρόπος να ζω ημιαυτόνομος, δηλαδή μόνος μου με σχετική υποστήριξη, είτε από οικογένεια, είτε από φίλους, με οποιονδήποτε τρόπο. Δεν θα ήταν λίγο περίεργο να μη νιώθω αισιόδοξος; Δεν έχει πέσει και ο ουρανός επάνω στο κεφάλι μου. Επομένως και αισιόδοξος είμαι και όνειρα έχω και ελπίζω να πραγματοποιηθούν.

16.Υπάρχουν κάποιοι που το παίζουν “έξυπνοι” και παρκάρουν τα αυτοκίνητά τους στις ράμπες. Ποια είναι η γνώμη σας για αυτό;

Αυτοί είναι βλάκες. Θα σας δώσω μια συμβουλή απλά. Κάθε φορά που θα βρίσκετε έναν τέτοιο τύπο ή μια τέτοια τύπισσα, αν και στατιστικά οι άντρες το κάνουν, κάντε κάτι έξυπνο: Σηκώστε τους υαλοκαθαριστήρες τους, θα τους δείξετε έτσι ότι έχετε ενοχληθεί. Είναι πολύ άσχημο γιατί δεν έχεις άλλο τρόπο να πας όπου θες εκτός από τις ράμπες. Πολλές ράμπες μάλιστα είναι κλειστές. Έχει τύχει να χρειαστεί να κάνω τον Ταρζάν, δηλαδή να κάνω ακροβατικά, για να περάσω από την άλλη πλευρά. Όταν συμβαίνει είναι πάρα πολύ άσχημο, ξεχνάω ότι είμαι ευγενικός και τα παίρνω στο κρανίο.

17.Οι χώροι ψυχαγωγίας είναι προσβάσιμοι; Σε τι βαθμό;

Όχι σε μεγάλο βαθμό, ειδικά εδώ στην πόλη. Από συναυλιακούς χώρους μέχρι και γήπεδα. Για παράδειγμα γήπεδο αν θέλω να πάω πρέπει να κάνω εκστρατεία, να βρω άτομο που να μπορεί να με σηκώσει. Και αυτό ισχύει στους περισσότερους χώρους ψυχαγωγίας. Δεν είναι εύκολο να ψυχαγωγηθείς εκτός σπιτιού.

18.Ποιο προσβάσιμοι ποιοι χώροι είναι;

Αρκετές καφετέριες έχουν γίνει προσβάσιμες και μάλιστα είναι ένα σχετικό credit για εμένα αυτό, γιατί η συγκεκριμένη καφετέρια μαθαίνεται και έτσι γίνεται και στέκι. Δηλαδή εγώ πια έχω αγαπημένα μαγαζιά όπου πάω με τους φίλους μου.

19.Υπάρχουν προκαταλήψεις εις βάρος σας σε σχέση με την εύρεση εργασίας για παράδειγμα;

Φυσικά και υπάρχουν και μάλιστα σε τόσο μεγάλο βαθμό που τείνει να γίνει και συνήθεια ακόμα και σε εμάς τους ίδιους. Το ίδιο το κράτος πολλές φορές σου αφαιρεί το δικαίωμα να πας να δουλέψεις, γιατί σου λέει ότι παίρνεις ένα Χ επίδομα από εμένα, άρα θεωρείσαι ήδη δημόσιος υπάλληλος. Πόσο μάλλον ένας ιδιώτης που σκέφτεται το κέρδος του και θέλει να έχει έναν υπάλληλο που θα μπορεί να του βγάλει μια πολύ πιο γρήγορη δουλειά. Εγώ περίμενα να αλλάξει αυτό πρώτα από το κράτος, να αλλάξει δηλαδή την αντίληψη του περί εργασίας, και μετά να αλλάξουν και οι ιδιώτες.

20. Πιστεύετε ότι αφού πάρετε το πτυχίο σας και βρείτε δουλειά κάποιοι δε θα θέλουν να έρχονται σε εσάς εξαιτίας του προβλήματος σας;

Πιθανόν να ισχύει και αυτό. Να σου πω την αλήθεια όμως αν καταφέρω να πάρω πτυχίο και να βρω δουλειά, μάλλον το αντίθετο θα ισχύει, γιατί θα απευθύνομαι σε ανθρώπους που θα έχουν ήδη προβλήματα και για αυτό μάλλον θα ανοίγονται πιο εύκολα σε εμένα, παρά σε έναν ψυχολόγο που φαινομενικά τουλάχιστον, δεν έχει κάποιο πρόβλημα.

21.Πιστεύετε ότι το κράτος και γενικότερα η κοινωνία πρέπει να αλλάξει κάποιες αντιλήψεις και προκαταλήψεις που έχει τώρα;

Πιστεύω ότι πρέπει να πάρει αυτές τις αντιλήψεις-προκαταλήψεις που έχει, να τις πετάξει από το παράθυρο και να αρχίσει να σκέφτεται τελείως διαφορετικά. Άρα όχι μόνο κάποιες, όλες.

22.Τι θα έκανες αν γινόσουν πρωθυπουργός για μια μέρα;

Πρώτη και βασική προτεραιότητά μου θα ήταν η εργασία.Το βρίσκω αδιανόητο ένας κινητικά ανάπηρος, που κατά τα άλλα μπορεί να είναι παραγωγικός, να του απαγορεύεις να είναι. Δηλαδή επειδή τον θεωρείς μισθοδοτούμενο από εσένα να του κόβεις το δικαίωμα να δουλέψει. Εγώ δε λέω να σταματήσει τη στήριξη σε οικονομικό επίπεδο, αλλά είναι αδιανόητο να του στερήσεις τη παραγωγικότητα. Τώρα τα υπόλοιπα θα είναι αρκετά κλασικά. Θα φρόντιζα οι ράμπες να είναι αρκετές, αυτές που υπάρχον να είναι σωστές, γιατί κάποιες είναι σκοτώστρες. Πας να τις περάσεις και λες “Καλύτερα να μείνω εδώ που είμαι γιατί αλλιώς υπάρχει κίνδυνος να «σαβουρντιστώ». Θα ήταν αστείο, δεν αντιλέγω, να με δεις να πέφτω από το καροτσάκι, αλλά θα ήταν πολύ επικίνδυνο. Είναι πολύ κλασικά τα πράγματα μετά: Πρόσβαση σε χώρους, αλλά το βασικό που πρέπει να αλλάξεις και αλλάζει πολύ δύσκολα είναι η αντίληψη. Ελπίζω για εσάς να ήταν μια δεύτερη επαφή με έναν ανάπηρο, γιατί ξέρω ότι είχατε και έναν ανάπηρο καθηγητή, οπότε μια εικόνα την έχετε. Να σκέφτεστε λίγα από τα πράγματα που είπαμε τώρα. Είναι μια πολύ καλή αρχή για να αλλάξουμε. Είναι μια πολύ καλή ευκαιρία αυτή η συνέντευξη και η επίσκεψη που θα κάνετε στην Αμυμώνη γιατί έτσι μπορεί να αρχίσετε να σκέφτεστε λίγο διαφορετικά. Και πιστέψτε με, λίγο διαφορετικά να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε, ο κόσμος θα αλλάξει. Μπορούμε να αλλάξουμε όλον τον κόσμο.

Σας ευχαριστώ πολύ!