Για να μαθαίνουν οι νεότεροι και να θυμούνται οι παλιότεροι!
Ο Νίκος Ξυλούρης ήταν Κρητικός μουσικός. Γεννήθηκε στις 7 Ιουλίου του 1936 και πέθανε στις 8 Φεβρουαρίου 1980, σε ηλικία μόλις 44 ετών, από καρκίνο. Ο ‘’Αρχάγγελος της Κρήτης’’ γεννήθηκε στα Ανώγεια της επαρχίας Μυλοπόταμου, στο Ρέθυμνο. Όταν ήταν πέντε χρόνων, οι Γερμανοί έκαψαν το χωριό του και αναγκάστηκε –εκείνος και η οικογένειά του- να μετακομίσει σε ένα άλλο χωριό της επαρχίας.
Απέκτησε την πρώτη του λύρα μόλις στα δέκα του χρόνια, έπειτα από παρότρυνση του δασκάλου που είπε πως είχε μεγάλο ταλέντο. Εγκατέλειψε το σχολείο μετά την Γ’ Δημοτικού, κι άρχισε να παίξει σε γάμους όταν ήταν 17. Για έναν ολόκληρο χρόνο, κάθε βράδυ, έκανε καντάδα στην αγαπημένη του. Λόγω της δικής της υψηλής κοινωνικής τάξης, αναγκάστηκαν να κλεφτούν και να παντρευτούν το 1958. Έκαναν δύο παιδιά, ένα κορίτσι κι ένα αγόρι.
Πάνω στην ακμή της καριέρας του, ανακάλυψε πως είχε όγκο στους πνεύμονες και στον εγκέφαλο. Πέθανε τα ξημερώματα της 8ης Φεβρουαρίου του 1980. Την επομένη κόσμος συγκεντρώθηκε έξω από το Νοσοκομείο στο οποίο νοσηλευόταν μέχρι τότε και άρχισε να τραγουδά στίχους από ένα γνωστό του τραγούδι. ‘’Έβαλε ο Θεός σημάδι, παλικάρι στα Σφακιά. Κι ο πατέρας του στον Άδη, άκουσε μια ντουφεκιά’’.
Οι Έλληνες δεν έπαψαν ποτέ να τραγουδούν τα τραγούδια του. Έμεινε στη μνήμη μας για τη φωνή και το ήθος του, που σημάδεψε τα χρόνια της Χούντας, την αντίσταση σε αυτήν, και την μεταπολίτευση. Το τραγούδι που σημάδεψε εμένα προσωπικά, που το τραγουδούσαμε κάθε μέρα με τον παππού μου όταν ήμουν πιο μικρή, λέγεται ‘’Ήτανε μια φορά’’. Φανταστική μουσική, υπέροχοι στίχοι που αφηγούνται μια πανέμορφη ιστορία και η θαυμάσια φωνή του Κρητικού μουσικού.
Ο γνωστός τραγουδιστής και τραγουδοποιός Μίλτος Πασχαλίδης έχει ερμηνεύσει το τραγούδι ‘’Ξημερώματα’’, σε στίχους του Άκου Δασκαλόπουλου. Οι στίχοι έχουν γραφτεί για τον Νίκο Ξυλούρη. Ο στιχουργός φανταζόταν την ανάσταση του μεγάλου αυτού μουσικού. Περιγράφει λοιπόν τι θα γινόταν εάν ο Νίκος Ξυλούρης επέστρεφε στον κόσμο μας:
Να ΄ταν Μάης και Σαββάτο σαν θα γύριζα
και του Χάρου σαν σκυλάκι να του σφύριζα.
Να στενάξουν μεντεσέδες και χαλκώματα
Να σπαράξουν οι κοπέλες μου στα στρώματα.
Να ραγίζανε του Άδη οι καστρόπορτες
και σωστά τους να μην κλείνανε ποτέ.
Να διαβαίνουν παλικάρια και αλόγατα
και να λούζονται στο φως τα μαύρα σώματα.
Να σταμάταγε στην πόρτα σου ο Αρχάγγελος
κι απ΄την τόση ομορφιά σου να ΄μενε άλαλος.
Μ΄ ένα γέλιο σου να έπεφτε στα γόνατα
και να μ΄άφηνε να βγω από τα χώματα.
Από μαθήτρια της Α τάξης
