Φορητό τεχνητό νεφρό

Σήμερα οι νεφροπαθείς κάνουν αιμοκάθαρση τρεις φορές την εβδομάδα στα νοσοκομεία. Εφόσον υλοποιηθεί επιτυχώς το ευρωπαϊκό πρόγραμμα, οι ασθενείς θα μπορούν να κρεμούν τη συσκευή στη ζώνη τους και να κάνουν αιμοκάθαρση όπου κι αν βρίσκονται – στο σπίτι, το γραφείο ή στις διακοπές.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗ;

Στην Ιατρική επιστήμη, αιμοκάθαρση ( αγγλ. Hemodialysis) είναι μία μέθοδος για τη μετακίνηση απόβλητων προϊόντων όπως η κρεατινίνη και η ουρία, με όμοιο τρόπο όπως του ύδατος από το αίμα, όταν ο νεφρός ευρίσκεται σε νεφρική ανεπάρκεια. Η αιμοκάθαρση είναι μια από τις τρεις μεθόδους νεφρικής υποκατάστασης, οι άλλες δύο είναι η νεφρική μεταμόσχευση και η περιτοναϊκή διάλυση.

Η ΝΕΑ ΜΕΘΟΔΟΣ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

Με επικεφαλής την ελληνική εταιρεία πληροφορικής Exus, οι ερευνητές του πρότζεκτ έχουν αναπτύξει και έχουν ήδη δοκιμάσει σε πειραματόζωα μια πρωτότυπη φορητή συσκευή που λειτουργεί όπως και τα συμβατικά μηχανήματα αιμοκάθαρσης, έχοντας ωστόσο πολύ μικρότερες διαστάσεις από ένα τέτοιο μηχάνημα.

Ετσι, έχουν κάνει το πρώτο βήμα ώστε, μέχρι το 2020 όπως σχεδιάζουν, μια βελτιωμένη και ακόμη μικρότερη εκδοχή της συσκευής να αρχίσει να χρησιμοποιείται σαν φορητό τεχνητό νεφρό από τους ασθενείς, οι οποίοι θα το κρεμούν στη ζώνη τους και, συνδέοντάς το με έναν καθετήρα, θα κάνουν αιμοκάθαρση όπου κι αν βρίσκονται – στο σπίτι, στο γραφείο ή στις διακοπές. Επιπλέον, με μια εφαρμογή στο «έξυπνο» κινητό του, κάθε νεφροπαθής θα έχει τη δυνατότητα ανά πάσα στιγμή να ελέγξει πώς λειτουργεί η συσκευή. Τα ίδια δεδομένα θα στέλνονται μέσω mobile internet και στον γιατρό του, για να μπορεί να παρακολουθήσει ακόμη και από χιλιόμετρα μακριά σε τι κατάσταση βρίσκεται η συσκευή, αλλά και ο ασθενής.

Οπως προσθέτει ο επιστήμονας, αν και το πρωτότυπο που δημιουργήθηκε μέσω του Nephron+ ζυγίζει 3,2 κιλά και έχει διαστάσεις 25 x 16 x 5 εκατοστά, η εμπορική του εκδοχή θα είναι ακόμη ελαφρύτερη και μικρότερη. «Με αυτήν, οι νεφροπαθείς θα έχουν τη δυνατότητα να κάνουν αιμοκάθαρση οπουδήποτε και οποτεδήποτε το θελήσουν, κάτι που σημαίνει πως θα αποκτήσουν πολύ μεγαλύτερη ελευθερία στην καθημερινότητά τους», σημειώνει χαρακτηριστικά ο Jaap Joles, αναπληρωτής καθηγητής Πειραματικής Νεφρολογίας στο Πανεπιστημιακό Ιατρικό Κέντρο της Ουτρέχτης, το οποίο συμμετέχει στο πρότζεκτ.
«Αυτό που μένει να δούμε είναι αν θα επιλέξουν να χρησιμοποιούν το τεχνητό νεφρό συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα, π.χ. όσο κοιμούνται το βράδυ, ή αν θα το φορούν 24 ώρες το 24ωρο, ώστε η απομάκρυνση των τοξινών να γίνεται συνεχώς και με πολύ αργό ρυθμό, περίπου όπως κάνουν και τα νεφρά ενός υγιούς ανθρώπου», προσθέτει. Σύμφωνα με τους υπευθύνους του πρότζεκτ, αν ένας ασθενής επιλέξει το δεύτερο σενάριο, αναμένεται να έχει μεγαλύτερο όφελος και για την υγεία του, αφού θα επιβαρύνεται λιγότερο η καρδιακή του λειτουργία.

Ο φορητός νεφρός φοριέται σαν ζώνη (λειτουργεί συνεχώς) και αποτελεί μία μινιατούρα της συμβατικής μηχανής αιμοκάθαρσης που στη φυσική της διάσταση ζυγίζει 136 kg,( ενώ ο φορητός τεχνητός νεφρός ζυγίζει μόνο 4,5 kg ), χρησιμοποιώντας μισό μόνο λίτρο νερού, σε σύγκριση με τα 120 λίτρα (το λιγότερο) που χρησιμοποιεί μία συμβατική μηχανική αιμοκάθαρσης/συνεδρία.Ο φορητός τεχνητός νεφρός λειτουργεί με μπαταρίες, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι η συσκευή δεν απαιτεί εξωτερική πηγή καθαρού νερού, διότι συνεχώς φιλτράρει το νερό που έχει χρησιμοποιηθεί και το επαναφέρει πίσω στη συσκευή.

Η συσκευή συνδέεται με μία μεγάλη φλέβα μέσω ενός καθετήρα και όπως με τη συμβατική αιμοκάθαρση, περιλαμβάνει και φίλτρο.Ο Dr Gura και οι συνεργάτες του ανέπτυξαν έναν φορητό τεχνητό νεφρό, ο οποίος φιλτράρει το αίμα του ασθενούς συνεχώς, αντί να φιλτράρεται αυτό μερικές φορές την εβδομάδα.  «Αυτό γίνεται για να μειωθούν οι πιο πολλές από τις επιπλοκές που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς και για να δώσει στους ασθενείς πίσω τη ζωή τους, όπως και να τους επιτραπεί να γυρίσουν πίσω στις εργασίες τους», είπε, διότι δεν σχετίζεται με ορισμένες από τις επιπλοκές που σχετίζονται με την κλασική αιμοκάθαρσηΟι χρήστες θα πρέπει να αφαιρούν τον φορητό τεχνητό νεφρό μία φορά την εβδομάδα για να αντικαθιστούν το φίλτρο και να προσθέτουν χημικά μία φορά την ημέρα για να καθαρίζει το νερό που φιλτράρεται. Φτιάχνοντας τα βήματα αυτά, η συσκευή θα αναλάβει τη φροντίδα του ασθενούς, λειτουργώντας με μπαταρίες 9 βολτ.

ΟΙ ΔΟΚΙΜΕΣ

Οι κλινικές δοκιμές του πρωτοτύπου σε πειραματόζωα θα ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος της χρονιάς, όταν θα ολοκληρωθεί και το Nephron+. Εως τώρα, τα αποτελέσματα των πειραμάτων είναι αρκετά ενθαρρυντικά, αφού δείχνουν πως αφαιρούνται επαρκείς ποσότητες καλίου και φωσφόρου από το αίμα, ενώ δεν φαίνεται να υπάρχουν επικίνδυνες παρενέργειες, υπό την προϋπόθεση ότι ελέγχεται η πρόσληψη ασβεστίου και μαγνησίου. Πάντως, όπως τονίζουν οι ερευνητές, θα πρέπει να ελέγξουν κατά πόσο η συσκευή απομακρύνει το ίδιο αποτελεσματικά και τις υπόλοιπες τοξίνες.

ΤΟ 2020 ΘΑ ΔΙΑΤΕΘΕΙ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ

Με ορίζοντα το 2020, οπότε οι επιστήμονες προβλέπουν πως το φορητό τεχνητό νεφρό θα είναι έτοιμο να διατεθεί στην αγορά, θα πρέπει να έχουν αντιμετωπισθεί ορισμένα μειονεκτήματα που έχει η συσκευή στη σημερινή μορφή της. «Ενα από τα πράγματα που θα χρειαστεί να βελτιώσουμε είναι οι αισθητήρες που αναλύουν το αίμα, ώστε να έχουν καλύτερη ακρίβεια και μεγαλύτερο χρόνο ζωής», αναφέρει ο δρ Λυμπερόπουλος από την Exus. Επίσης, όπως προσθέτει, πάντοτε υπάρχουν περιθώρια για να μειωθεί ακόμη περισσότερο το μέγεθος της συσκευής ή να εξελιχθεί ο εξοπλισμός της, όπως οι αντλίες και τα ηλεκτρονικά συστήματα.

Βιβλιογραφία:  https://www.pemptousia.gr/

                            Βογιατζής  Ανδρέας, Β1