Σκάκι είναι επιτραπέζιο παιχνίδι και πνευματικό άθλημα για δύο παί κτες. Παίζεται σε μία τετράγωνη βάση που λέγεται σκακιέρα 8 γραμμών (οριζόντιες) και 8 στηλών (κάθετες) συνολικά δηλαδή 64 τετραγώ-
νων τα οποία μάλιστα χαρακτηρίζονται ως άσπρα και μαύρα εναλλάξ (είναι η ίδια βάση που χρησιμοποιείται και στο παιχνίδι της ντάμας).
Κάθε παίκτης ξεκινά την παρτίδα με 16 πεσσούς κάθε ένας των οποίων ανήκει σε κάποιο είδος που έχει τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο κίνησης και αιχμαλώτισης αντιπάλων κομματιών. Συγκεκριμένα έχει 8 Πιόνια, 2
Πύργους, 2 Ίππους, 2 Αξιωματικούς, 1 Βασίλισσα και έναν Βασιλιά. Ο ένας παίκτης κατέχει τα λευκά και ο άλλος τα μαύρα. Ο σκοπός κάθε παίχτη είναι η επίτευξη Ματ στον αντίπαλο βασιλιά. Αυτό συμβαίνει
όταν ο βασιλιάς απειλείται και δεν υπάρχει νόμιμη κίνηση διάσωσης.
Ας σημειωθεί ότι το ματ καθιστά την αιχμαλώτιση του βασιλιά περιττή
καθώς αποτελεί το τέλος του παιχνιδιού. Αρχική παράταξη σε ένα τυπικό σετ σκακιού. Το παιχνίδι ξεκινά παραδοσιακά από συγκεκριμένη θέση όπου οι στρατοί παρατάσσονται αντικριστά. Την παρτίδα ξεκινά ο λευκός και στην υπόλοιπη παρτίδα οι παίκτες παίζουν εναλλάξ κινώντας κάποιο κομμάτι τους.
Το σκάκι δεν είναι τυχερό παιχνίδι. Θεωρητικά δεν υπάρχει κανένας εξωτερικός παράγοντας και τίποτα κρυφό στην θέση για τους δυο παίκτες. Το παιχνίδι βασίζεται αποκλειστικά στην τακτική και στην στρατηγική. Όμως οι δυνατότητες του παιχνιδιού είναι τόσο μεγάλες και περίπλοκες που είναι αδύνατο να συλλογιστεί κανείς όλα τα ενδεχόμε που το παιχνίδι ουσιαστικά καθορίζεται από 32 κομμάτια σε 64 τετράγωνα. Οι δυνατές παρτίδες υπερβαίνουν μακράν σε πλήθος τα άτομα του σύμπαντος.
Το σκάκι είναι ένα από τα δημοφιλέστερα παιχνίδια στον κόσμο. Έχει περιγραφεί όχι μόνο ως παιχνίδι αλλά και ως τέχνη, επιστήμη και αθλήματα. Συχνά θεωρείται ως αφηρημένο πολεμικό παιχνίδι και ως «πνευματική πολεμική τέχνη» και έτσι η διδασκαλία του θεωρήθηκε ως τρόπος αύξησης της πνευματικής ισχύος. Το σκάκι παίζεται τόσο για διασκέδαση όσο και ανταγωνιστικά σε λέσχες, πρωταθλήματα, διαδικτυακά και δι αλληλογραφίας. Το σκάκι έχει επίσης πολλές παραλλαγές και συγγενικά παιχνίδια που παίζονται σε διάφορα μέρη του κόσμου. Το παιχνίδι διεθνώς το άρχει η διεθνής σκακιστική ομοσπονδία (FIDE, Fédération Internationale des Échecs) η οποία ιδρύθηκε το 1924 στο Παρίσι και διεξάγει τους αγώνες για το παγκόσμιο πρωτάθλημα. Οι περισσότερες χώρες έχουν και εθνικές σκακιστικές ομοσπονδίες. Το σκάκι δεν είναι ολυμπιακό αγώνισμα,
αλλά ολυμπιάδες σκακιού διοργανώνονται κάθε δυο χρόνια.

Ιστορία του σκακιού

Η λέξη σκάκι προέρχεται από την ιταλική scacco η οποία τελικά προέρ-
χεται από τα περσικά (βλέπε σαχ και σάχης).
Παιχνίδια σχετιζόμενα με το σκάκι παίζονταν ήδη από την μακρινή αρ-
χαιότητα στην περιοχή από την Ελλάδα και την Αίγυπτο ως και την Κί-
να. Όλες οι χώρες που βρίσκονται σε αυτήν την περιοχή διεκδικούν την
καταγωγή του παιχνιδιού. Ένα τέτοιο παιχνίδι είχε φτάσει και στους
Κέλτες ήδη πριν την Ρωμαϊκή κατάκτηση.
Το σκάκι είχε ήδη αποκτήσει την τελική σύγχρονή του μορφή στην δυτι-
κή Ευρώπη τον 15ο αιώνα. Οι μεταβολές των κανόνων τους τελευταίους
πέντε αιώνες έχουν γενικά να κάνουν με την διαιτησία των αγώνων και
όχι με το ίδιο το παιχνίδι.
Πολύ αρχαιότερα στο Βυζάντιο παιζόταν μια παραλλαγή του παιχνιδιού, το γνωστό ζατρίκιον. Το παιχνίδι αυτό πιθανότατα ήρθε κατευθείαν από τους Πέρσες. Μάλιστα η λέξη ζατρίκιον ετυμολογείται από την αρχαία περσική shatranj που σημαίνει «βασιλικό παιχνίδι» (αυτό λογικά ερμηνεύεται από τον ιδιαίτερο ρόλο του βασιλιά στο παιχνίδι και όχι «επειδή παιζόταν από βασιλιάδες»). Παρόλο που το ζατρίκιο είναι πολύ αρχαιότερο από το σκάκι στην υπόλοιπη Ευρώπη, δεν είναι ο άμεσος πρόγονος του σύγχρονου σκακιού. Ο άμεσος πρόγονος του σκακιού ήρθε στην δυτική Ευρώπη από τους Άραβες. Οι Άραβες με την σειρά τους είχαν πάρει το παιχνίδι επίσης από τους Πέρσες.

Παλιότερα πολύ δημοφιλής ήταν η θεωρία ότι το σκάκι γενικά κατάγεται από ένα ινδικό παιχνίδι, το τσατούραγκα (chaturanga) περίπου το 600 μ.Χ., αλλά οι αποδείξεις θεωρούνται πια αδύναμες. Ακόμα και έτσι η Ινδία είναι πολύ δημοφιλής υπόθεση για την καταγωγή του σκακιού.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι από το αραβικό σκάκι οι κινήσεις του ίππου, του πύργου, του βασιλιά και σε μεγάλο βαθμό των πιονιών παραμένουν αναλλοίωτες. Οι Άραβες κατασκεύαζαν επίσης και σκακιστικά προβλήματα. Κάποια, χάρις στην παραπάνω ομοιότητα, διατηρούν αναλλοίωτη την λειτουργικότητά τους. Οι βασικές μεταβολές που υπέστη το σκάκι είναι η κίνηση της βασίλισσας (η οποία στο σύγχρονο σκάκι έγινε πανίσχυρη), η κίνηση του αξιωματικού, η δυνατότητα των πιονιών να κινηθούν κατά δύο
τετράγωνα στην πρώτη τους κίνηση, καθώς και το ροκέ.
Ο πύργος αρχικά συμβόλιζε τα άρματα, αλλά με κάποιον τρόπο φαίνεται να συνδέθηκε και με τους πολιορκητικούς πύργους.

Ποίημα που περιγράφει τα στάδια, τους κανόνες και τις τεχνικές του αθλήματος

Ραψωδία Α
Μακάρι ο τσακωμός αυτός ποτέ να μη γινόταν,
που δυο φίλοι χωρίστηκαν για μια παρτίδα σκάκι.
Κι εκεί που παίζαν φιλικά ήρθε η ανατροπή η
μεγάλη και ξαφνικά με ένα ματ ήρθαν τα πάνω
κάτω. Και από την μεγάλη πώρωση να βρίζονται
αρχίσαν και όλη η γης τραντάχτηκε από τον
τσακωμό. Έτσι λοιπόν χωρίστηκαν και φίλοι
να ’ναι σταματήσαν. Μα ο καιρός επέρασε
και έφυγαν τα χρόνια, μα οι δυο μας ήρωες,
αν και χωρισμένοι, προόδευαν στο σκάκι
και έφτασαν στο τουρνουά όλης της Ελλάδας
να είναι ανταγωνιστές και κανείς να μην το ξέρει.
Και οι δυο ήρωες προόδευαν και συνεχώς
νικούσαν και έφτασαν στον τελικό να αγωνιστούν
για μια παρτίδα σκάκι που όπως παλιά τους
χώρισε τώρα θα τους ενώσει. Και επιτέλους
ήρθε η ώρα σκάκι για να παίξουν. Μπροστά
ο ένας έκατσε από τον άλλο και άρχισαν λοιπόν
τα πιόνια τους να στήνουν: στις άκρες τους
πύργους έβαλαν, τα άλογα μετά, τους
αξιωματικούς, τη βασίλισσα την ευκίνητη,
και τον πιο σημαντικό, το βασιλιά που ένα
ματ εάν ο άλλος παίκτης κάνει χάνεται ο
βασιλιάς και η παρτίδα τελειώνει. Και αφού
τα στρατιωτάκια έστησαν ο ένας γνώρισε
τον άλλον και το διάστημα φιλίας το μικρό
αναπολεί.

Ραψωδία Β
Στο σπίτι ήταν ο Μάριος και αποφάσισε
διακοπές να πάει στη Χαβάη. Μα σε άλλο
σπίτι ο Αχιλλέας σχεδίαζε και εκείνος το
ίδιο νησί να επισκεφθεί χωρίς κανείς να
ξέρει η μοίρα τι τους επιφυλάσσει. Και του
ταξιδιού η ώρα είχε φτάσει και στο καράβι
επιβιβαστήκαν. Μα πριν συναντηθούν και
φίλοι να γίνουνε καλοί και αχώριστοι για
πάντα, μια άλλη συνάντηση έγινε μέσα στο
πλοίο. Και εκεί που στην καντίνα να φάνε
κάτι πήγαν, δίπλα-δίπλα στάθηκαν και το
φαγητό τους παράγγειλαν. Μα μετά από
αυτό στο καράβι ξανά ο ένας τον άλλον
δεν ξανάδε. Μα συμπτώσεις μαζευτήκαν κι
άλλες. Και στο ξενοδοχείο στα δωμάτια
τα διπλανά κοιμούνταν μα η μοιραία η
συνάντηση δεν έγινε ακόμα.

Ραψωδία Γ
Ένα πρωινό που ξύπνησαν και οι δύο
αποφάσισαν στην ίδια παραλία να πάνε.
Μα η τύχη παράξενα παιχνίδια επιφύλασσε.
Καθώς ο Μάριος μπάνιο έκανε στη θάλασσα
τη μεγάλη, άρχισε να πνίγεται μα κανείς να
τον σώσει δεν έτρεξε. Μα ο Αχιλλέας τον
άκουσε και να τον σώσει έτρεξε και αυτό
οδήγησε στη φιλία τη μοιραία. Ήτανε δύσκολο
να τον διασώσει, από τη θάλασσα την άγρια,
τη σκούρα μπλε και αφρισμένη. Μα στο τέλος
τα κατάφερε κι οι δυο συναντηθήκαν. Και να
μιλάνε άρχισαν και απ’ την πολλή κουβέντα
κατάλαβαν πως είχανε κοινό ενδιαφέρον
ένα άθλημα το σκάκι. Και τότε εθυμήθηκαν
τη συνάντηση την παλιά στην καντίνα του
καραβιού.

Ραψωδία Δ
Και κάθε πρωινό στην όμορφη του κλίνη
του ενός πηγαίναν και σκάκι έπαιζαν. Μα
όταν κάποιος έχανε κανείς δεν τσαντιζόταν
γιατί αυτό το άθλημα μόνο φιλία φέρνει.
Μα η ειρήνη αυτή για πολύ δε θα κρατούσε
αφού αυτή η καταραμένη παρτίδα ήρθε.
Να παίζουν άρχισαν με πόρωση μεγάλη
μα κανείς δεν ήθελε να παίξει για να
διασκεδάσει παρά μόνο για να νικήσει.
Και δυο βασιλιάδες θα μέναν και ισοπαλία
θα ’ρχόταν μα ο Αχιλλέας τελικά έκανε την
ανατροπή. Και τον Μάριο νίκησε. Μα
εκείνος τσαντίστηκε και άλλο να παίξει
αρνήθηκε και τον Αχιλλέα να βρίζει και
να του φωνάζει άρχισε. Και να ’μαστε
τώρα στο τουρνουά πάλι σκάκι να παίζουν
μα ο Μάριος τον Αχιλλέα γνώρισε μα
ο Αχιλλέας τον Μάριο δεν τον γνώρισε.
Μα στην παρτίδα αυτή ο Μάριος νίκησε
τον Αχιλλέα τον πρώην νικητή. Μα τη
φορά αυτή κανείς δεν θύμωσε πολύ και
αντί να χωριστούν στο τέλος η συμφιλίωση
θα ερχόταν. Και όταν το τρόπαιο στον
Μάριο πήγαν να του δώσουν κατάλαβε
πως ο αντίπαλός του ήταν ο φίλος του
ο πρώην που ένα ρεν στη βασίλισσα
του έκανε και την παρτίδα του σκακιού
έχασε. Και αναρωτήθηκε πώς δεν τον

αναγνώρισε την ώρα που τα πιόνια έστηναν
ή σ’ όλο το παιχνίδι μα τον γνώρισε
μετά τη νίκη. Και όταν να συγχαρεί
το Μάριο ο Αχιλλέας πήγε του μίλησε
και τον αναγνώρισε. Και χάρηκαν και οι
δυο πολύ και αγκαλιαστήκαν. Μίλησαν
και τελικά συμφιλιώθηκαν. Και έτσι
πια κατάλαβαν πως το σκάκι να χωρίζει
ανθρώπους δεν μπορεί, μα να ενώνει μόνο
δύο ανθρώπων τις ζωές καταφέρνει.