Κριτική για την παράσταση «Οι μάγισσες του Σάλεμ»
Πρόσφατα είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω τη θεατρική παράσταση «Οι μάγισσες του Σάλεμ» του Άρθουρ Μίλερ. Κατά τη διάρκεια αλλά και μετά το τέλος της παράστασης, μου δημιουργήθηκαν πολλά και έντονα συναισθήματα και σκέψεις για την ανθρώπινη φύση, τις επιλογές και τις πράξεις του ανθρώπου. Παρόλο που το έργο αναφέρεται σε περιστατικά που συνέβησαν τέσσερις αιώνες πριν, το μήνυμα που εκπέμπει είναι κατά τη γνώμη μου αρκετά επίκαιρο.
Λίγα λόγια για το ιστορικό πλαίσιο: Ο κορυφαίος Αμερικανός θεατρικός συγγραφέας, Άρθουρ Μίλερ, έγραψε το έργο αυτό το 1953, με τίτλο «Η δοκιμασία». Η υπόθεση βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα που έλαβαν χώρα στο Σάλεμ της Μασαχουσέτης, το 1692. Τότε, δύο νεαρά κορίτσια εμφάνισαν περίεργα συμπτώματα που οι γιατροί αδυνατούσαν να τα εξηγήσουν επιστημονικά. Τα συμπτώματα αυτά τα χαρακτήρισαν ως σημάδια δαιμονισμού. Τα κορίτσια -καθώς και πολλά άτομα ακόμα- κατηγορήθηκαν για μαγεία και 19 από αυτά τιμωρήθηκαν με δημόσιο απαγχονισμό!
Arthur Miller (1915-2005)
Τον Μεσαίωνα – μια εποχή γεμάτη προκαταλήψεις και δεισιδαιμονίες – πίστευαν ότι κάποιοι άνθρωποι μπορούσαν να καλυτερεύσουν τη ζωή τους μέσω μαγικών πρακτικών και γι΄ αυτό οι άνθρωποι αυτοί κυνηγήθηκαν ως αιρετικοί και κατηγορήθηκαν για μαγεία. Βασανίστηκαν και θανατώθηκαν χιλιάδες με αυτήν την κατηγορία, κυρίως γυναίκες.
Υπόθεση του έργου: Η Άμπιγκεϊλ μαζί με τις φίλες της κάνει μάγια, για να φέρει πάλι κοντά της έναν παντρεμένο άντρα, τον Τζον Πρόκτορ. Οι κάτοικοι του Σάλεμ τις ανακαλύπτουν και τις κατηγορούν για μαγεία. Οι νεαρές γυναίκες, προκειμένου να γλυτώσουν τον απαγχονισμό, αρχίζουν και κατηγορούν αθώους ανθρώπους. Έτσι, ξεκινά μια δίκη με πολλούς αθώους να κινδυνεύουν να τιμωρηθούν με την ποινή του θανάτου!
Κριτική: Η σκηνοθεσία διατηρεί την ατμόσφαιρα του Μεσαίωνα, σκοτεινή και υποβλητική. Το σκηνικό αποτελείται από γυμνούς κορμούς δέντρων και όλο το έργο διαδραματίζεται πάνω σε μια κατασκευή σε σχήμα σταυρού, που μας υπενθυμίζει τη θεοκρατική κοινωνία της εποχής. Τα κοστούμια, κυρίως σε μαύρο χρώμα, ακολουθούν τη σκηνοθετική άποψη. Η μουσική μάς ταξιδεύει στον 17ο αιώνα. Οι ερμηνείες των ηθοποιών είναι όλες εξαιρετικές!
Το έργο αποτελεί μια διαχρονική καταγγελία εναντίον των προκαταλήψεων, του δογματισμού και του φανατισμού. Είναι πάντα επίκαιρο, γιατί θίγει ζητήματα που είναι και σημερινά: την καταπάτηση πολιτικών ελευθεριών, τα στερεότυπα, τη μισαλλοδοξία, τον σκοταδισμό. Βλέπουμε ότι και σήμερα, όπως και στο παρελθόν, οι άνθρωποι είναι γεμάτοι προκαταλήψεις και αδιαλλαξία για πολλά θέματα. Όλοι μας έχει τύχει να γίνουμε θύτες ή θύματα μιας οπισθοδρομικής αντίληψης και να αδικήσουμε ή να αδικηθούμε. Είναι, λοιπόν, μια ευκαιρία για όλους, όσοι δουν την παράσταση, να αναστοχαστούν και να σταθούν απέναντι σε κάθε εύκολη κριτική κι αποδοκιμασία του άλλου και του διαφορετικού. Κάθε παράσταση, άλλωστε, είναι μια «διδασκαλία», ένας φωτεινός δρόμος στις σκοτεινές περιοχές της ανθρώπινης ψυχής, κι η μαγεία του συγκεκριμένου έργου έγκειται στο να μετατρέψει στον καθένα μας το σκοτάδι σε φώς…
Θέατρο : Δημήτρης Χορν
Μετάφραση – Σκηνοθεσία : Νικορέστης Χανιωτάκης
Πρωταγωνιστούν : Νικήτας Τσακίρογλου, Άκης Σακελλαρίου, Ρένια Λουιζίδου, Ιωάννα Παππά, Γιάννης Καλατζόπουλος, Μελίνα Βαμβακά
Εξαιρετικός θεατρικός συγγραφέας. Έχω δει το έργο του «Ο θάνατος του εμποράκου» και μου άρεσε πολύ. Αυτό δεν το έχω δει, αλλά το έχω διαβάσει. Αν κρίνω, βέβαια, από τους συντελεστές της παράστασης, θα μου αρέσει σίγουρα! Θα το βάλω στο πρόγραμμα, Εβελίνα! Μεστή και εύστοχη κριτική! Διπλό «μπράβο» και για την πρόταση και για το γεγονός ότι παρακολουθείς θέατρο!