Το Πάσχα στο χωριό μας!

Από τις μαθήτριες της Α” τάξης Χριστίνα Ορμάνη, Άννα Πουσίνη και Δήμητρα Σαλαμάνη

christrisenΤο Πάσχα είναι η μεγαλύτερη γιορτή του ορθόδοξου ελληνισμού. Η Μεγάλη Εβδομάδα και η Ανάσταση ήταν και είναι οι ομορφότερες  μέρες του χρόνου, τις ζούμε και τις ζει κάθε κομμάτι των απανταχού Ελλήνων με νηστεία, ευλάβεια, χαρά, προσευχή και αγάπη. Τα  θεία πάθη οδηγούν στον θρίαμβο της Ανάστασης  την νίκη της ζωής, απέναντι στον θάνατο.

Το Πάσχα είναι κινητή γιορτή και γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο που ακολουθεί μετά την εαρινή ισημερία (21  Μαρτίου). Ξεκίνησε να γιορτάζεται ως κοινή γιορτή με τους Εβραίους, αλλά σιγά σιγά   διαφοροποιήθηκε και οι χριστιανοί γιόρταζαν το Πάσχα χωριστά μετά την πρώτη οικουμενική σύνοδο (325 μ.Χ.). Το Ελληνικό  όμως Πάσχα έχει ιδιαίτερο παραδοσιακό χαρακτήρα και χρώμα. Τα πασχαλινά έθιμα του Ελληνικού λαού έχουν την δική τους σφραγίδα και ποικιλία από πόλη σε πόλη και από χωριό σε χωριό και όλα έχουν τις ρίζες τους σε παραδόσεις πολλών αιώνων.

Στην περιοχή των Προμάχων εκτός από  τα έθιμα που τηρούνται σε όλη τη χώρα υπάρχουν και κάποια τοπικά που δίνουν ένα ιδιαίτερο χρώμα σ” αυτές τις γιορτινές μέρες. Παρακάτω θα προσπαθήσουμε να καταγράψουμε τα έθιμα και τις συνήθειες των κατοίκων του χωριού μας κατά τη διάρκεια της Μ. Εβδομάδας.

ΒαϊωνΤο Σάββατο του Λαζάρου και η Κυριακή των Βαΐων είναι προάγγελος της θείας Ανάστασης. Παλαιότερα τα μικρά παιδιά μετά την λήξη της θείας λειτουργίας  έβγαιναν στα σοκάκια του χωρίου και έλεγαν τα κάλαντα για τον Λάζαρο: » Ήρθε ο Λάζαρος  ήρθαν τα βάγια, Ήρθε των βαγιών η εβδομάδα, Σήκω Λάζαρε και μην κοιμάσαι….»

Το πρωί της Κυριακής των Βαΐων πολλοί πιστοί πηγαίνουν στην θεία λειτουργία με κλαδιά δάφνης  και ελιάς και ψάλλοντας το «ωσαννά» μαζί με τον ιερέα, αναπαριστούν την υποδοχή του Ιησού στα Ιεροσόλυμα. Καθ” όλη τη διάρκεια της Μ. Εβδομάδας στην εκκλησία υπάρχει θεία λειτουργία, κατά την οποία εξιστορούνται τα πάθη του Χριστού. Η Μ. Εβδομάδα είναι εβδομάδα νηστείας και πένθους για τα πάθη του Χριστού. Οι νοικοκυρές του χωρίου αποφεύγουν να κάνουν πολλές δουλειές και φροντίζουν όλα να έχουν  γίνει  πριν την εβδομάδα των παθών.

eyxelaioΤη Μ. Τετάρτη το απόγευμα γίνεται  το ιερό  ευχέλαιο. Οι πιστοί  προσέρχονται  κρατώντας ένα μπολ με αλεύρι  και ένα καντήλι  που είναι γεμάτο με κρασί και λάδι. Το λάδι και  το κρασί το φυλάνε με ιδιαίτερη προσοχή και ευλάβεια όλο τον χρόνο και το χρησιμοποιούν  για την ίαση της ψυχής και του σώματος όποτε παρουσιασθεί  ανάγκη. Με το αλεύρι  ζυμώνουν πρόσφορο για την προσκομιδή της Μ. Πέμπτης.

easter-red-eggsΤο πρωί της Μ. Πέμπτης οι νοικοκυρές συνηθίζουν να βάφουν τα αυγά κόκκινα, σε ανάμνηση του αίματος του  Χριστού, που χύθηκε για εμάς τους ανθρώπους. Τα χρώματα για τα αυγά τα έφτιαχναν -κάτι που συνεχίζεται και στις μέρες μας- από διάφορα φυτά, κατά την τοπική ονομασία (μπρόικ), ή κρεμμυδόφλουδα.

Τη  μπογιά από το βάψιμο των αυγών παλαιότερα την φύλαγαν σαράντα μέρες και δεν την έχυναν, ενώ με την ίδια μπογιά σημάδευαν το κεφάλι και την πλάτη των μικρών αρνιών. Το βράδυ της Μ. Πέμπτης μετά το άκουσμα των δώδεκα ευαγγελίων, οι  πιστοί κυρίως γυναίκες λένε μοιρολόγια για τον Χριστό:

«Σήμερα μαύρος ουρανός

σήμερα μαύρ΄ημέρα

σήμερα εσταυρώσανε

των πάντων βασιλέα»

DSC07852Το πρωί της Μ. Παρασκευής μετά την  αναπαράσταση της αποκαθήλωσης, από τον σταυρό και την ταφή του Ιησού, οι νεαρές κοπέλες του χωριού  στολίζουν τον επιτάφιο. Οι πιστοί προσέρχονται καθ” όλη τη διάρκεια της ημέρας στην εκκλησία για να προσκυνήσουν και όπως συνηθίζεται, γυναίκες και παιδιά περνάνε από κάτω  «για να τους πιάσει η χάρη».  Ένα ευχάριστο έθιμο στο βαρύ κλίμα της ημέρας που κρατάει ακόμα και στις μέρες μας είναι  η ανταλλαγή δώρων που κάνουν τα παραδέρφια  (παιδιά βαφτισμένα στο ίδιο νερό ).

Μόλις νυχτώσει, αρχίζει η ακολουθία και ψάλλεται το εγκώμιο της Παναγίας προς τον Χριστό: «ω γλυκύ μου έαρ…». Αργότερα γίνεται η περιφορά του επιταφίου.

Pasxa-anatoliki-maniΤο Μ. Σάββατο  οι άντρες της οικογένειας σφάζουν το αρνί και οι νοικοκυρές  ξεκινούν τις ετοιμασίες για το γιορτινό τραπέζι. Λίγο πριν τα μεσάνυχτα όλοι οι πιστοί συγκεντρώνονται στην εκκλησία κρατώντας λευκές λαμπάδες, τις οποίες  ανάβουν με το «Άγιο φως» που μοιράζει ο ιερέας.

Όταν ο ιερέας ψάλλει το «Χριστός Ανέστη» οι πιστοί ανταλλάσσουν ευχές. Με το «Άγιο φως» συνηθίζεται  να σταυρώνουν το ανώφλι της εξώπορτας των σπιτιών τρεις φορές  για καλή τύχη.

Το πρωί της Κυριακής του Πάσχα  συνήθως σουβλίζεται  το καθιερωμένο αρνί, ή  ψήνεται στο φούρνο. Μέσα σε εορταστική ατμόσφαιρα ακολουθεί πλούσιο γεύμα και το γλέντι διαρκεί μέχρι αργά το βράδυ!

Souvlisma_arniou_large(1)

10631

Σχολιάστε

Top