Στη σημερινή εποχή, παρόλο που συντελούνται ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις με σκοπό την βελτίωση του βιωτικού μας επιπέδου, τα προβλήμτα που μας απασχολούν παραμένουν αναρίθμητα. Ένα εξ΄αυτών είναι ο εθισμός, δηλαδή η προσκόλληση του ατόμου σε κάποια συγκεκριμένη συνήθεια ή αντικείμενο και ειδικότερα ο εθισμός στο διαδίκτυο, ένα φαινόμενο που παρατηρείται ιδιαίτερα στις νεαρές ηλικίες.
Γενικά, με τον όρο εθισμός εννούμε την απόκτηση μίας συγκεκριμένης συνήθειας και την εξάρτηση από αυτή, λόγω της τακτικής και πολύχρονης χρήσης. Πιο συγκεκριμένα, ο εθισμός είναι η καταναγκαστική συνήθεια που επηρεάζει τη συμπεριφορά και τον ψυχισμό του ατόμου και είναι δύσκολο να διακοπεί. Μάλιστα το γεγονός ότι είναι μια πολύπλοκη αρρώστια με παθολογικά και ψυχολογικά συμπτώματα, δεν επηρεάζει μόνο τον άρρωστο, αλλά και την οικογένεια του, τους φίλους του καθώς και τον κοινωνικό του περίγυρο. Ευρύτερο παράδειγμα εθισμού είναι αυτός σε ποικίλλες χημικές ουσίες (π.χ αλκοόλ,νικοτίνη κλπ). Στις ήδη υπάρχουσες μορφές εθισμού, που αφορούν κατά βάση χρήση ουσιών, έρχεται να προστεθεί ο εθισμός στο Διαδίκτυο.
Ο εθισμός στο Διαδίκτυο (internet addiction) είναι μια σχετικά νέα μορφή εξάρτησης καθώς αποτελεί ένα φαινόμενο, περίπου, της τελευταίας εικοσαετίας, που ολοένα εξαπλώνεται. Αυτή η μορφή εθισμού ορίζεται ως η παθολογική χρήση και η υπερβολική ενασχόληση με το Ίντερνετ και κρύβει μια ψυχολογική δυσφορία ή μια ψυχαναγκαστική διαταραχή, με την εμμονή στην επαναληπτική αυτή διαδικασία. Μπορούμε να πούμε με απλά λόγια ότι αναφέρεται στη περίπτωση όπου το διαδίκτυο αποκτά μεγαλύτερη σημασία και προτεραιότητα στη ζωή μας από τους φίλους, την οικογένεια και την εργασία μας, κυριαρχεί στη καθημερινότητα μας και είναι ένα στοιχείο της που δεν θέλουμε να αποχωριστούμε.
Ο «εθισμός» των εφήβων στο διαδίκτυο μπορεί να οφείλεται σε ψυχικές διαταραχές που ενδέχεται να αντιμετωπίζει το άτομο, όπως είναι για παράδειγμα η κατάθλιψη, οι αγχώδεις διαταραχές, οι διαταραχές προσωπικότητας, η κοινωνική φοβία και η υπερκινητικότητα. Συνήθως, οι νέοι που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα του εθισμού στο διαδίκτυο είναι μοναχικοί ή νιώθουν μόνοι, δηλαδή είναι αποξενωμένοι από το κοινωνικό τους περιβάλλον και χωρίς κοινωνικές επαφές. Με λίγα λόγια εκτός από το σύνδρομο υπερκινητικότητας-διάσπασης της προσοχής ή και το καταθλιπτικό συναίσθημα, περιβαλλοντικοί παράγοντες και νέες κοινωνικές συνθήκες, όπως η έλλειψη επικοινωνίας, η απουσία επίβλεψης και εφαρμογής ορίων από τους γονείς κυρίως λόγω πολύωρης εργασίας έξω από το σπίτι και το βίωμα δύσκολων καταστάσεων (π.χ δυσλειτουργικές οικογένειες), παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη αυτού του φαινομένου.
Επίσης σε ότι αφορά τους παράγοντες που οδηγούν στον εθισμό των εφήβων στο Διαδίκτυο, συγκαταλέγεται και το γεγονός ότι το Διαδίκτυο δίνει τη δυνατότητα στο άτομο να καλύψει συγκεκριμένες ψυχολογικές του ανάγκες. Πιο συγκεκριμένα ένα από τα χαρακτηριστικά του Διαδικτύου είναι ότι ο χρήστης μπορεί να δημιουργήσει μια «ιδανική κατάσταση εαυτού», με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν άμεσες συνέπειες των πράξεων του, αφού ο χρήστης μπορεί να μπει και να βγει όποτε θέλει και να καλύψει την όποια εξωτερική εμφάνιση, καθώς δεν υπάρχει τις περισσότερες φορές οπτική επαφή. Έτσι, ο έφηβος έλκεται από τις ευκαιρίες δημιουργίας μιας νέας ταυτότητας σε ηλεκτρονικές κοινότητες και καταλήγει εξαρτημένος από το Διαδίκτυο.
Το θέμα του εθισμού στο Διαδίκτυο εύκολα καταλαβαίνουμε πως αποτελεί μείζων ζήτημα της εποχής μας. Γι αυτό λοιπόν δεν πρέπει να παραβλέψουμε τις ευθύνες όλων μας, αλλά πρέπει να δώσουμε μεγάλη προσοχή στους παράγοντες που συμβάλλουν στην δημιουργία και διαμόρφωση του εθισμού στο Διαδίκτυο, ιδιαίτερα στις νεαρές ηλικίες.
Ελπίδα Σίμου
