Εικόνες ή αντικείμενα που «συναρμολογούνται» μέσω διαφόρων υλικών μπορούν να βρεθούν ήδη από τις πρωτόγονες και αρχαίες κοινωνίες μέχρι αυτή τη στιγμή, ενώ όλοι μας σε κάποια χρονική περίοδο της ζωής μας έχουμε κολλήσει φωτογραφίες τη μία δίπλα στην άλλη ή παλιά και χρησιμοποιημένα αντικείμενα πάνω σε μια οποιαδήποτε επιφάνεια.

Για ποιο λόγο λοιπόν είναι το κολάζ μια χειροτεχνία τόσο διαδεδομένη; Είναι πραγματικά τόσο εύκολο να κατασκευάσει κάποιος ένα κολάζ, και αν ναι πόσο διακριτά και ευανάγνωστα είναι τα όρια μεταξύ χειροτεχνίας και «Τέχνης» ;

Σίγουρα για κάποιον που δε γνωρίζει ή δεν έχει διδαχθεί σχέδιο, φαίνεται σαν μια εύκολη και γρήγορη λύση ή μια δημιουργική απασχόληση. Υπάρχουν κανόνες ωστόσο ακόμα και σ’ ένα έργο που αποτελείται μόνο από κομμένα ή σκισμένα χρωματιστά χαρτιά και αυτούς τους έθεσε η μοντέρνα τέχνη. Εξυψώθηκε έτσι μια διαδικασία που μέχρι τότε ήταν χειροτεχνική και «λαϊκή» και σε συνδυασμό με την πρώιμη καπιταλιστική πρόοδο των αρχών του 20^ου αιώνα και την άνοδο της αστικής ζωής, το κολάζ αποτέλεσε τη μοναδική επαναστατική διέξοδο στην αναπαράσταση της τέχνης που σημειώθηκε στον αιώνα μας. Το κολάζ έφερε το πιο δυνατό χτύπημα στην παραδοσιακή ζωγραφική.

Πρωτοπόροι και εφευρέτες, κατά μία έννοια του κολάζ, ήταν οι κυβιστές ζωγράφοι, κατά την περίοδο του Συνθετικού Κυβισμού, οι οποίοι κατασκεύαζαν έργα από «περίεργα υλικά», που γενικά θεωρούνταν χωρίς αισθητική αξία. Οι καλλιτέχνες του κυβισμού δούλευαν με γνωστά αντικείμενα στον θεατή και μια νέα εικαστική πρόταση και τεχνική εμφανίστηκε από τους Πικάσο και Μπρακ, η τεχνική του κολάζ. Το κολάζ το οποίο είναι συνδεδεμένο με τον συνθετικό κυβισμό, είχε ως στόχο του την προσέγγιση της πραγματικότητας μέσω της ταυτόχρονης απόρριψης των παραδοσιακών τρόπων σχεδίασης που έως εκείνη τη στιγμή ήταν γνωστή και έφερε ριζοσπαστικές αλλαγές στην τέχνη.

Η διαδρομή  της τέχνης του κολάζ από τον Α ́ Παγκόσμιο πόλεμο έως σήμερα, περνά μέσα από τον Κυβισμό, από τα φωτομοντάζ της ρώσικης τέχνης, από την εικαστική επανάσταση του Dada, από τον Σουρεαλισμό, από την Pop Art, από τον Νέο Ρεαλισμό και από το Décollage.

Το κολάζ, από τις αρχές του 20ου αιώνα έως σήμερα, ακολουθώντας μια πορεία ανατροπής και υπέρβασης,  δημιούργησε  μια  νέα  άποψη  για  την  ζωγραφική  και  θεωρείται,  άξια,  μέρος  της ιστορίας της παγκόσμιας τέχνης.

ΜΑΡΙΑ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ