Ενδοοικογενειακή βία ονομάζεται η βίαιη και κακοποιητική συμπεριφορά ενός ατόμου προς άλλο, μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον, όπως στον γάμο ή, στη συμβίωση. Μπορεί, επίσης, να ονομαστεί και ενδόμυχη βία, όταν ένας σύζυγός, ή σύντροφος, είναι βίαιος προς την ενδόμυχη σχέση του, αυτό περιλαμβάνει τόσο τις ετεροφυλοφιλικές σχέσεις, όσο και τις ιδίου φύλου σχέσεις ή, ακόμα, και πρώην συντρόφους και συζύγους. Η ενδοοικογενειακή βία μπορεί, να περιλαμβάνει και τη βίαιη συμπεριφορά εναντίον παιδιών ή γηραιότερων ατόμων. Η εν λόγω συμπεριφορά έχει πολλές μορφές βίας και κακοποίησης και μπορεί να διαπραχθεί σε σωματικό, λεκτικό και συναισθηματικό επίπεδο. Πολλές φορές περιλαμβάνει και οικονομικά, θρησκευτικά θέματα, καθώς και γονιμότητας. Η σεξουαλική μορφή, ωστόσο, είναι από τις πιο συνηθέστερες, η οποία περιλαμβάνει βίαιες και κακοποιητικές συμπεριφορές, όπως για παράδειγμα πνίξιμο και χειροδικία, μέχρι και ζημιά στα γεννητικά όργανα, καθώς επίσης και συζυγικό βιασμό. Σε κάποιες περιπτώσεις προκαλείται σωματική παραμόρφωση ή, ακόμα, και θάνατος. Οι ενδοοικογενειακοί φόνοι περιλαμβάνουν τον λιθοβολισμό, δολοφονίες σχετικά με την προίκα, ενώ μπορούν να γίνουν και για ζητήματα τιμής. Παγκοσμίως, το κατά συντριπτική πλειοψηφία θύμα της ενδοοικογενειακής βίας είναι η γυναίκα, η οποία δέχεται πολλές μορφές βίας. Σε κάποιες χώρες, η ενδοοικογενειακή βία θεωρείται δικαιολογημένη, ειδικότερα σε υποθέσεις επιβεβαιωμένης ή υποθετικής μοιχείας από τη γυναίκα, είναι και μία νόμιμη πράξη. Έρευνες έχουν δείξει ότι υπάρχει άμεση και σημαντική συσχέτιση μεταξύ του επιπέδου της ισότητας των δύο φύλων με τα ποσοστά ενδοοικογενειακής βίας. Η ενδοοικογενειακή βία είναι το έγκλημα που αποκρύπτεται περισσότερο από κάθε άλλο, σε όλο τον κόσμο, τόσο από τις γυναίκες όσο κι από τους άνδρες. Λόγω των κοινωνικών στιγματισμών σχετικά με την αρσενική θυματοποίηση, οι άνδρες αντιμετωπίζουν αυξημένη πιθανότητα να παραβλεφθούν από τους παρόχους περίθαλψης. Η ενδοοικογενειακή βία συμβαίνει όταν το άτομο με τη βίαιη συμπεριφορά, πιστεύει ότι η κακοποίηση ή η βία, είναι δεκτή, δικαιολογημένη και απίθανο να γνωστοποιηθεί. Η συμπεριφορά αυτή μπορεί να δημιουργήσει ένα μοτίβο σχετικών συμπεριφορών στα παιδιά ή και σε άλλα μέλη της οικογένειας, τα οποία με τη σειρά τους, μπορεί να πιστεύουν ότι η βία είναι δεκτή και παραβλέψιμη. Ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις που άνθρωποι παραδέχτηκαν ότι είναι θύματα ή θύτες, αφού θεωρούν αυτές τις συμπεριφορές οικογενειακή υπόθεση, στην οποία χάθηκε ο έλεγχος. Η ευαισθητοποίηση, η αντίληψη, ο ορισμός και η τεκμηρίωση της ενδοοικογενειακής βίας διαφέρει από κράτος σε κράτος. Η ενδοοικογενειακή βία καμία φορά είναι απόρροια των αναγκαστικών γάμων ή των γάμων μεταξύ ανηλίκων. Σε σχέσεις που υπάρχουν αυτές οι συμπεριφορές, οι σύντροφοι βρίσκονται σε έναν ατέρμονο κύκλο κακοποίησης και έντασης και οδηγούνται σε βίαιες πράξεις, μετά από μία περίοδο ηρεμίας και συμφιλίωσης. Τα θύματα της ενδοοικογενειακής βίας παγιδεύονται σε μία κατάσταση συνεχούς βίας, η οποία προέρχεται λόγω μοναξιάς, αδύναμου χαρακτήρα, κοινωνικές παραδοχές, έλλειψη βιώσιμου εισοδήματος, φόβου, ντροπής καθώς και προστασίας προς τα τέκνα της οικογένειας. Ως αποτέλεσμα της βίας είναι ότι σε κάποιες περιπτώσεις τα θύματα βιώνουν σωματικές ανικανότητες, χρόνια προβλήματα υγείας, ψυχικές ασθένειες, καθώς και μικρή ικανότητα στη δημιουργία κάποιας υγιούς κατοπινής σχέσης. Ενώ πολλά θύματα έχουν διαταραχές μετατραυματικού στρες. Τα παιδιά που έζησαν και μεγάλωσαν σε τέτοιο οικογενειακό περιβάλλον, πολλές φορές, αργότερα, έχουν ψυχολογικά προβλήματα, ή, ακόμα, κι από την παιδική ηλικία. Ενώ λόγω προτύπων οδηγούνται κι αυτά σε βίαιες συμπεριφορές, συνεχίζοντας έτσι την ενδοοικογενειακή βία, μόλις ενηλικιωθούν.

Γιώργος  Περίδρομος.