Οὐδέν κακόν ἀμιγές καλοῦ

Η ελληνική κοινωνία αλλάζει σήμερα, λόγω των ποικίλων οικονομικών δυσκολιών, που αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο μέρος των κατοίκων αυτής της χώρας. Η Ελλάδα βιώνει την οικονομική κρίση, γεγονός που έχει  άμεσες συνέπειες στις ζωές όλων μας. Καθημερινά ερχόμαστε αντιμέτωποι με διάφορες καταστάσεις και αντικρίζουμε εικόνες πρωτόγνωρες, ιδιαίτερα στους νέους, για τα ελληνικά δεδομένα των τελευταίων δεκαετιών. Μετά το τέλος της πλασματικής οικονομικής ευημερίας, στην οποία στηρίζονταν ο σύγχρονος τρόπος ζωής στη χώρα,  η καθημερινότητα έγινε για πολλούς συνανθρώπους  μας σκληρή και δύσκολη.

   Έτσι, πολλοί άνθρωποι χάνουν σήμερα τη δουλειά τους, μένουν άνεργοι και το μέλλον μοιάζει αβέβαιο γι’ αυτούς. Παράλληλα, οι μισθοί μειώνονται, ενώ οι οικονομικές υποχρεώσεις αυξάνονται. Γι ‘αυτό το λόγο, πολλές οικογένειες ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας στην Ελλάδα και δυσκολεύονται να παρέχουν στα παιδιά τους ακόμη και τα απαραίτητα υλικά αγαθά. Άνθρωποι λοιπόν, πεινάνε, αναζητούν τροφή από τα σκουπίδια και ο παιδικός υποσιτισμός παρουσιάζει ραγδαία αύξηση. Την ίδια στιγμή, πολλοί χάνουν το σπίτι τους , τα όνειρα μιας ζωής καταρρέουν, αναγκάζονται να βγουν στο δρόμο και να αγωνιστούν  για την επιβίωσή τους με νέα πλέον δεδομένα. Παράλληλα, τα ενεχυροδανειστήρια πληθαίνουν στις γειτονιές των πόλεων, καθώς το να αποχωριστούν αντικείμενα υλικής αλλά και συναισθηματικής αξίας  είναι για πολλούς η μόνη λύση στο αδιέξοδό τους. Επίσης, πολλά καταστήματα βάζουν λουκέτο, εταιρίες κηρύσσουν πτώχευση, ενώ μεγάλοι επιχειρηματίες και πρόσωπα του άλλοτε λαμπερού κόσμου της Ελλάδας φυλακίζονται.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, η χώρα αντιμετωπίζει πέρα από την οικονομική κρίση και διάφορα κοινωνικά προβλήματα. Η γενικευμένη κοινωνική αναταραχή σπείρει συχνά το φόβο και την ανασφάλεια, αφού η κοινωνία δεν μπορεί πια να λειτουργήσει αρμονικά, σωστά και αποτελεσματικά. Ένα μεγάλο μέρος των πολιτών αισθάνεται ότι έχει αδικηθεί από αυτές τις αλλαγές, αγανακτεί και οργίζεται, επιθυμώντας την τιμωρία αυτών, που πιστεύει πως τον οδήγησαν σ’ αυτή τη δεινή κατάσταση και εκδηλώνοντας το θυμό του με διάφορα, και πολλές φορές ακραία, μέτρα. Παρατηρούμε ότι από την αγανάκτηση και την υπέρμετρη οργή, ξυπνούν συχνά τα πιο ζωώδη ένστικτα του ανθρώπου, που αναζητά έναν τρόπο να επιβιώσει σ’ αυτή τη δύσκολη εποχή. Γι’ αυτό το λόγο, παρατηρείται αύξηση των ακραίων οργανώσεων, του ρατσισμού και του φασισμού απέναντι σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες. Εκτός αυτού, οι κλοπές, οι ληστείες αλλά και άλλες μορφές εγκληματικότητας αποτελούν πλέον σχεδόν καθημερινό φαινόμενο στη χώρα αυτή.

Βέβαια, μέσα σ’ αυτή την κοινωνική αναταραχή και αλλοτρίωση, μέσα σ’ αυτό το απογοητευτικό περιβάλλον, φαίνεται να γεννιέται και κάτι ελπιδοφόρο, κάτι που πραγματικά έχουμε ανάγκη, ιδιαίτερα αυτή την εποχή, όλοι μας : η αλληλεγγύη και η συνεργασία μεταξύ των ανθρώπων. Πολλοί άνθρωποι λοιπόν, επέλεξαν να μην είναι θεατές στην καταστροφή της χώρας και των πολιτών της, αλλά να συμμετάσχουν ενεργά και να βοηθήσουν πραγματικά ανθρώπους που υποφέρουν εξαιτίας των δυσμενών συνθηκών. Έτσι, η κοινωνική αλληλεγγύη παίρνει σάρκα και οστά στους δήμους της χώρας και στις εκκλησίες, όπου γίνονται    συσσίτια και προσφέρεται βοήθεια σε αστέγους, σε παιδιά και οικογένειες, οι οποίες  δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες της καθημερινότητας. Πέρα από τα τρόφιμα, που τους παρέχουν καθημερινά, δίνονται ρούχα και άλλα αγαθά από διάφορους πολίτες, που έχουν σκοπό αν όχι να ομορφύνουν τη ζωή τους, τότε να την κάνουν έστω και λίγο καλύτερη και να ζωντανέψουν την ελπίδα ότι μπορούν να συνεχίσουν να αγωνίζονται , όχι μόνοι τους πια αλλά με τη συμπαράσταση και την υποστήριξη των συνανθρώπων τους. Επίσης, σε διάφορους δήμους της Ελλάδας  γίνονται ποικίλες εθελοντικές πράξεις, για να βοηθηθούν όλοι όσοι έχουν ανάγκη.

Συγκεκριμένα, πέρα από τη συγκέντρωση και διανομή τροφίμων και διάφορων υλικών αγαθών, προσφέρονται και ποικίλες υπηρεσίες.

Σε διάφορα ιατρεία γίνονται δωρεάν εξετάσεις και δίνονται δωρεάν φάρμακα σε ασθενείς, που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα. Εκτός αυτού καθηγητές παραδίδουν δωρεάν φροντιστηριακά μαθήματα τονίζοντας ότι όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα στην εκπαίδευση και στη γνώση ανεξάρτητα από τις οικονομικές συνθήκες.

Όλα τα παραπάνω λοιπόν, έχουν μεγάλη αξία, διότι είναι έργα συλλογικά, πράξεις που φανερώνουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο πόσο σημαντική είναι η έννοια το «εμείς». Αποδεικνύεται ότι οι άνθρωποι, όταν περιορίσουν τον εγωισμό και τον ατομικισμό τους, μπορούν  να κάνουν σπουδαία πράγματα και να βοηθήσουν ο ένας τον άλλο, όχι επειδή διαθέτουν χρήματα και υλικά αγαθά, αλλά επειδή υπάρχει αγάπη, ανιδιοτέλεια και αλληλεγγύη ανάμεσά τους.

Έπειτα, μέσα σ’ αυτή δύσκολη κατάσταση, που όλοι λίγο ή περισσότερο βιώνουμε, παρατηρείται ότι οι άνθρωποι έρχονται πιο κοντά.  Εκτός από τις πράξεις αλληλεγγύης ανακαλύπτουν ξανά μία ξεχασμένη πλευρά της ζωής, η οποία, όμως, είναι πάντα η πιο σημαντική. Καταλαβαίνουν ότι μπορούν να διασκεδάσουν και ψυχαγωγηθούν διαθέτοντας λιγότερα χρήματα και υλικά αγαθά έχοντας κοντά τους αγαπημένα τους πρόσωπα και ψάχνοντας για εναλλακτικούς τρόπους διασκέδασης.

Τέλος, αυτές οι αλλαγές στον τρόπο ζωής στη Ελλάδα λόγω των οικονομικών δυσχερειών έχουν βοηθήσει τους ανθρώπους να κατανοήσουν τις πραγματικές και πιο ουσιαστικές ανάγκες τους, οι οποίες δεν είναι μόνο η προσωπική  καταξίωση, η ακατάπαυστη συγκέντρωση χρημάτων και η αγορά αμέτρητων υλικών αγαθών, που ίσως στην πραγματικότητα να μην χρειαζόμαστε, αλλά άλλα πιο σημαντικά που ικανοποιούν την ψυχή και το μυαλό/σκέψη.

Κάπου είχα διαβάσει τη φράση: «Προσπάθησε να ονειρευτείς την ευτυχία χωρίς μια δραχμή στην τσέπη και τότε θα δεις πώς είναι στα αλήθεια να είσαι πλήρης». Πράγματι, απλά, καθημερινά πράγματα που βασίζονται σε δυνατά συναισθήματα μεταξύ των ανθρώπων μπορούν να τους στηρίξουν στις δύσκολες στιγμές, όπως είναι η τωρινή, αλλά και να τους χαρίσουν την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον, που όλοι την έχουν ανάγκη, έστω κι αν αυτό μοιάζει τώρα μακρινό και αβέβαιο.

Κλείνοντας, συμπεραίνουμε ότι οι πρόγονοί μας είχαν δίκιο λέγοντας το ρητό «οὐδέν κακόν ἀμιγές καλοῦ»… Σίγουρα η οικονομική κρίση δημιούργησε τεράστια προβλήματα και έφερε απρόσμενες αλλαγές που επηρέασαν και άλλαξαν καθοριστικά τη ζωή πολλών ανθρώπων. Παράλληλα, όμως, συντέλεσε στον επανακαθορισμό ορισμένων αξιών στη ζωή των ανθρώπων. Ήταν πια καιρός να περιορίσουν το «εγώ» τους και τη σημασία του ατομικού κέρδους, με την κυριολεκτική ή την ευρύτερη σημασία της λέξης, κατανοώντας ότι η συνεργασία, η αλληλεγγύη είναι πρωταρχικής σημασίας για τη ζωή όλων μας σ’ ένα ενιαίο κοινωνικό σύνολο.

Άραγε έπρεπε να φτάσουμε σ’ αυτή την κατάσταση για να τα καταλάβουμε όλα αυτά; Ακόμη και τώρα όμως, το γεγονός αυτό είναι σίγουρα ελπιδοφόρο. Φέρνει την ελπίδα ότι, παρά τις δυσκολίες, στο μέλλον η ελληνική κοινωνία θα μπορέσει να λειτουργήσει σωστότερα αξιοποιώντας και δίνοντας βάση στα παραπάνω, χωρίς να επαναλάβει τα λάθη του παρελθόντος.     

Άννα Μαρία Πετρουλάκη Γ5