«H Τιμή και το Χρήμα»

index

      Διαβάζοντας τη νουβέλα του Θεοτόκη Η Τιμή και το Χρήμα, ένα έργο ρεαλιστικό που εμφανίζεται ως αποτέλεσμα συγκεκριμένων ιστορικών και κοινωνικών συνθηκών της εποχής εκείνης, εύκολα ανακύπτει το ερώτημα του κατά πόσο έργα των αρχών του αιώνα μπορούν να έχουν θέση στη σημερινή εποχή και να αγγίζουν τη σημερινή γενιά που δεν έχει βιώσει ανάλογες συνθήκες.  Για να απαντήσουμε στα συγκεκριμένα ερωτήματα, θα πρέπει να αντιληφθούμε  πόσο τα συγκεκριμένα αυτά έργα έχουν ξεπεράσει την εποχή τους, καθώς τα θέματα που διαπραγματεύονται είναι επίκαιρα. Ο έρωτας, η φτώχεια και οι αγωνίες που περνούν οι ήρωες στο έργο του Θεοτόκη είναι θέματα που αγγίζουν κάθε άνθρωπο.            

          Ο Θεοτόκης ως ρεαλιστής θέλησε να δείξει ότι οι άνθρωποι δεν είναι απόλυτα υπεύθυνοι  για τα λάθη, για τις πράξεις τους, αλλά θύματα των αντίξοων κοινωνικών συνθηκών. Με παραστατικό τρόπο μας έδειξε πως η κακία δεν ήταν μέσα στα στήθη των ηρώων του, αλλά οι κακουχίες τούς άλλαξαν και τους έκαναν σκλάβους του χρήματος .                       

         Τα δύο βασικά πρόσωπα του έργου, για να έρθουμε και στην υπόθεση , η σιόρα Επιστήμη και ο Ανδρέας  έχουν ανάγκη τα χρήματα για διαφορετικό όμως λόγο ο καθένας τους.  Η μεν πρώτη για να προικίσει τα παιδιά της και να τους προσφέρει  μια καλή ζωή, που εκείνη δεν είχε,  και ο δεύτερος για να αποκαταστήσει το όνομα της οικογένειάς του. Οι πράξεις όμως και των δύο έχουν ως αποτέλεσμα την δυστυχία της Ρήνης που αγαπούν και οι δύο .                                                                             

       Η Τύχη της Ρήνης δυστυχώς δεν εξαρτάται από την ίδια. Η ίδια είναι αντικείμενο αγοραπωλησίας από την ίδια της τη μάνα και από τον άντρα που αγαπάει, και θυσίασε γι΄ αυτόν τα  πάντα και πρώτα απ΄ όλα την τιμή της, που ήταν το σημαντικότερο αγαθό το οποίο έπρεπε να έχει μια κοπέλα για να κάνει έναν καλό γάμο. Η μητέρα της, αν και είχε το ποσό που ζητούσε ο Ανδρέας για να την παντρευτεί, δεν το έδινε . Είχε όμως  έναν καλό λόγο, δεν ήθελε να αδικήσει τα άλλα της τα παιδιά δίνοντας μεγαλύτερη προίκα στην Ρήνη .Στο τέλος όμως η μητέρα αναγκάζεται να δώσει στον Ανδρέα τα χρήματα που ζητούσε, με αποτέλεσμα να κερδίζει και πάλι την συμπόνια μας . Άλλωστε μόνο με συμπόνια θα μπορούσαμε να δούμε τη γυναίκα αυτή, που πάλευε μόνη της να ζήσει την οικογένειά τη , αφού ο άνδρας της ήταν μέθυσος .                                                              

    Η Ρήνη, είναι πάλι ένα πρόσωπο πολύ ανώτερο ηθικά από τους άλλους ήρωες . Μία δυναμική κοπέλα που αποφασίζει μόνη την τύχη της και ωριμάζει από τις δυσκολίες της. Δεν δίστασε αν και έγκυος να αφήσει τον Ανδρέα, αφού κατάλαβε πως δεν άξιζε την αγάπη της και να δουλέψει για να ζήσει τον εαυτό της και αργότερα το παιδί της, αδιαφορώντας για τα σχόλια του κόσμου. Το έργο αυτό θα λέγαμε πως είναι ένας ύμνος στην γυναίκα. Αντίθετα, οι άνδρες παρουσιάζονται αδύναμοι να πάρουν τη ζωή στα χέρια τους .Ο Ανδρέας είναι παραδομένος στο χρήμα και ο άνδρας της σιόρας Επιστήμης ηττημένος από το ποτό. Στο έργο αυτό συγκρούονται δύο δυνάμεις, το χρήμα και η ηθική. Ο δρόμος που διαλέγει η Ειρήνη είναι ο δρόμος προς την ηθική. Νικά η αξιοπρέπεια της και δεν διστάζει να θυσιάσει τον έρωτά της προς τον Ανδρέα.

           Τέλος, αναφορικά με την τεχνική του διηγήματος θα λέγαμε πως το έργο αυτό είναι γραμμένο απλά. Απουσιάζει κάθε περίπλοκη τεχνική. Ο εσωτερικός μονόλογος και οι διάλογοι δίνουν μια θεατρική  μορφή στο έργο. Τα αφηγηματικά μέρη  είναι περιορισμένα, τα εκφραστικά μέσα είναι απλά και  απουσιάζουν οι περίπλοκες τεχνικές. Τα γεγονότα διαδέχονται το ένα το άλλο με αυστηρή αλληλουχία και η χρήση της ιδιωματικής γλώσσας κάνει το έργο καθημερινό και απλό. Ο ρεαλιστικός και νατουραλιστικός συνάμα και θεατρικός  τρόπος γραφής του Θεοτόκη μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση για πολλούς συγγραφείς της εποχής μας.

Δήμητρα Ανδριοπούλου, Α1.

Σχολιάστε

Top