Επιμέλεια άρθρου: Προβοπούλου Σ.
Όλοι οι Έλληνες, τόσο εκείνοι που ζούσαν την εθνική ανεξαρτησία, όσο κι εκείνοι που στέναζαν αλύτρωτοι κάτω από τον Οθωμανικό ζυγό, περίμεναν την ανάκτηση των κατεχόμενων ακόμη ελληνικών εδαφών. Αν και η επιθυμία του ελληνικού λαού ήταν δίκαιη, άνθιζε στο πιο ακατάλληλο σημείο για τους ευρωπαίους, διπλωματικά, που ασχολούνταν με το ελληνικό ζήτημα. Απ” την άλλη μεριά, οι μεγάλες δυνάμεις δεν ήθελαν να γίνει καμία απολύτως αλλοίωση των εδαφών.
Α απ” την άλλη μεριά η Εθνική εταιρία, που έπαιξε σημαντικό ρόλο υπέρ των Ελλήνων κατά τη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης, πυρπολεί τον πατριωτικό παλμό του περήφανου Λαού, και ρίχνει 3 χιλιάδες εθελοντές στα αλύτρωτα εδάφη της Μακεδονίας!
Η Υψηλή Πύλη πλήττει τα θεσσαλικά μας σύνορα.
Στις 5 Απριλίου του 1897 οι στρατιώτες μας στα στενά της Μελούνας δέχτηκαν τις πρώτες επιθέσεις. Παρά την καρτερική άμυνα των Μονάδων μας η άνιση πάλη επέφερε τα αποτελέσματα της.
Λάρισα, Βόλος, Βελεστίνο, Φάρσαλα περιήλθαν στον εχθρό, καθώς και η οργανωθείσα άμυνα, στις αρχές Μαΐου, στο Δομοκό και στο Δερβέν Φούρκα.
Το πρωί, της 7ης Μαΐου, στην Ταράτσα κατέρχονται ακάθεκτες οι εμπροσθοφυλακές του Ετέ μπασά, ενός σκληρού Τούρκου πασά, που αφανίζει τους Έλληνες στρατιώτες. Οι Ρουμελιώτες πολεμάνε με πάθος και αποφασιστικότητα απέναντι στην υπεροχή των Τούρκων σε στρατό και οπλισμό. Παρ ΄ όλα αυτά, οι κατακτητές νίκησαν και εκείνη τη μάχη. Αξιωματικοί κι οπλίτες «πειθόμενοι τοις ρήμασι» της Πατρίδος έπεσαν εφ” ώ «ετάχθησαν». «Επάνω στα τείχη άρχισεν ήδη ο θρήνος».
Οι Λαμιώτες ήταν πανικόβλητη και προσπαθούσαν απεγνωσμένα να βρουν κάποια βοήθεια για να σωθούν. Οι Τούρκοι είχαν πάρει θάρρος απ” την μάχη της Ταράτσας που κατέληξε υπέρ τους, ήταν έτοιμη να κατακτήσουν και τη Λαμία. Όμως, εκείνη την κρίσιμη, θα λέγαμε, ώρα για την πόλη μας, «η Στρατηλάτισσα η Κυρά, του ελέους η στέρνα Μητέρα των ανέλπιδων κι όλου του κόσμου Σκέπη» έκαμε το θαύμα της.
Τις δραματικές εκείνες στιγμές μια άμαξα, με λευκή σημαία, διασχίζοντας τα εχθρικά κλιμάκια, μετέφερε τον Νομάρχη Φθιωτιδοφωκίδας Κων/νο Έσλιν, συνοδευόμενο από τον Λοχαγό Χαντζηανέστη, στο στρατηγείο του Τούρκου αρχηγού των επιχειρήσεων.
Ο τότε νομάρχης της Φθιωτιδοφωκίδος, Κωνσταντίνος Έσλιν
Του επέδωσε ανεπίσημο τηλεγράφημα σχετικά με ανακωχή, φροντίζοντας να κυκλοφορήσει η φήμη ότι έληξε ο πόλεμος. Παρά τους δισταγμούς ο εχθρός ανέστειλε προσωρινά την διεξαγωγή του πολέμου αναμένοντας επαλήθευση της είδησης. Παράλληλα το ευφυές εγχείρημα του Νομάρχη πρόλαβε τη διαρπαγή της Λαμίας. Σε λίγες ώρες πράγματι αναγγέλθηκε η σύναψη ανακωχής των Τούρκων.
ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΕΣΛΙΝ
Ο Κωνσταντίνος Έσσλιν (Konstantin von Hößlin) ή Κωνσταντίνος Έσλιν (1844-1920), ήταν Έλληνας πολιτικός βαυαρικής καταγωγής. Διετέλεσε νομάρχης Φθιώτιδος και Φωκίδος και αργότερα πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων.
Το 1868 διορίστηκε στο δικαστικό σώμα πρωτοδίκης και τοποθετήθηκε στην Τρίπολη και αργότερα στον Πύργο. Σύντομα, όμως, παραιτήθηκε και άσκησε την δικηγορία, αρχικά στην Ερμούπολη της Σύρου και στη συνέχεια στην Αθήνα. Επί κυβερνήσεως του πρωθυπουργού Δημητρίου Ράλλη και κατά τη διάρκεια του Ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897, διορίστηκε νομάρχης Φθιώτιδος και Φωκίδος. Στην μάχη της Λαμίας στην Ταράτσα, κατορθώνει με ηρωική παρέμβαση, υπό βροχή σφαιρών, να εμποδίσει τα οθωμανικά στρατεύματα να εισβάλουν στην πόλη. Διαπραγματεύθηκε απ ΄ ευθείας με τον Οθωμανό διοικητή Ετέμ πασά, πείθοντάς τον να ανακόψει την προέλαση του προς νότο, μέχρι να φτάσει η σχετική ειδοποίηση από την οθωμανική ηγεσία για την υπογραφή της ανακωχής. Εν συνεχεία, διαπραγματεύεται τους όρους ανακωχής.
Μετά τον ατυχή για την Ελλάδα πόλεμο, παραιτήθηκε από την θέση του νομάρχη και επανήλθε στη δικηγορία, έχοντας όμως την πικρία της ήττας, αλλά και την βούληση να αλλάξουν τα κακώς κείμενα στην Ελληνική Πολιτεία. Για να επιτύχει το σκοπό αυτόν, αρχικά ίδρυσε ένα σύλλογο πολιτικού προβληματισμού, που συγκέντρωσε στους κόλπους του αρκετά μέλη, χωρίς όμως να μακροημερεύσει. Ο ίδιος έλαβε τότε την απόφαση της ενεργότερης συμμετοχής στα κοινά, δεδομένων και των πολιτικών εξελίξεων στη χώρα. Στις 27 Σεπτεμβρίου 1910, ο Κωνσταντίνος Έσλιν εκλέχθηκε πρόεδρος της Α΄ Αναθεωρητικής Βουλής, γεγονός που προκάλεσε έκπληξη, αφού στην εν λόγω θέση εκλέγονταν συνήθως βουλευτές με παρουσία ετών. Σε σύνολο 334 ψηφισάντων βουλευτών, ο Κωνσταντίνος Έσλιν λαμβάνει 175 ψήφους. Στις 29 Σεπτεμβρίου 1910, η κυβέρνηση του Στέφανου Δραγούμη υπέβαλε την παραίτηση της. Ο Έσλιν ήταν τοποθετημένος με δημόσιες αρθρογραφικές παρεμβάσεις του υπέρ του αναθεωρητικού χαρακτήρα της Βουλής όπως και ο Ελευθέριος Βενιζέλος παρά την ανένδοτη στάση των προσκείμενων σε αυτόν βουλευτών. Μεταξύ των άλλων, συναντήθηκε και με τον πρόεδρο της Βουλής, Κωνσταντίνο Έσλιν, τον οποίο βολιδοσκόπησε για το κατά πόσον θα ήταν διατεθειμένος να αναλάβει το σχηματισμό νέας κυβέρνησης. Ο έγκριτος Αθηναίος νομικός υπογράμμισε στον βασιλέα, πως μόνο εάν του παρεχόταν πλήρης ελευθερία χειρισμών θα δεχόταν να αναλάβει μια τέτοια πρωτοβουλία, απαίτηση που δεν απεδέχθη ο ανώτατος άρχων.
Μνήμα στην ταράτσα Λαμίας για τον Κωνσταντίνο Έσλιν
