H μυστηριώδης εκπαιδευτική τεχνολογία  

Ένα μυστήριο τόσο παλιό όσο η μάθηση και τόσο καινούργιο όσο η τεχνολογία διαμορφώνει σήμερα την εκπαιδευτική διαδικασία. Η σχολική εκπαίδευση οφείλει να ακολουθεί τις συνεχείς μεταβολές που συμβαίνουν στην κοινωνία. Η προσαρμογή της εκπαίδευσης στη σύγχρονη ζωή απαιτεί αλλαγές στα μέσα και τις μεθόδους της εκπαιδευτικής πρακτικής. Η αλλαγή προσανατολισμού στις συνήθειες και τις μεθόδους διδασκαλίας/μάθησης είναι αποτέλεσμα νέων παιδαγωγικών αντιλήψεων, που στηρίζονται στην παιδαγωγική έρευνα. Η ανάπτυξη της εκπαιδευτικής σκέψης, των επιστημών της αγωγής και της τεχνολογίας ως μέσων επικοινωνίας και πληροφόρησης, συνέβαλε στη δημιουργία ενός νέου επιστημονικού κλάδου, της εκπαιδευτικής τεχνολογίας. Η έννοια της εκπαιδευτικής τεχνολογίας δεν περιορίζεται στη χρήση των διαφόρων τεχνολογικών βοηθημάτων στη διαδικασία διδασκαλίας/μάθησης.

Η εκπαιδευτική τεχνολογία θα μπορούσε να οριστεί πολύ γενικά ως ο κλάδος της εκπαίδευσης που ασχολείται με τη μελέτη και τη συστηματοποίηση των τρόπων με τους οποίους σχεδιάζεται, εφαρμόζεται και αξιοποιείται κάθε εκπαιδευτική διαδικασία, όπως είναι η ανάπτυξη αναλυτικού προγράμματος, η εφαρμογή μιας διδακτικής ενότητας με διάφορες τεχνικές εκπαίδευσης, η παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού για το ραδιόφωνο, την τηλεόραση, τον Η/Υ ή τον διδακτικό σχεδιασμό ενός βιβλίου. Πιο απλά, η εκπαιδευτική τεχνολογία δεν είναι τίποτε άλλο από την οργάνωση των πηγών εκείνων –θεωριών, μεθόδων και μέσων– με στόχο τα καλύτερα δυνατά εκπαιδευτικά αποτελέσματα.

Στο πλαίσιο της διδακτικής διαδικασίας, η εκπαιδευτική τεχνολογία μπορεί να παίξει πολύ καλά το ρόλο του «υπηρέτη» της μάθησης. Για να είναι όμως αποτελεσματική σε αυτό το ρόλο, πρέπει ο «κύριός» της, ο εκπαιδευτικός, να ξέρει τι ζητάει και τι περιμένει από αυτή. Ο νέος κλάδος της εκπαίδευσης, η εκπαιδευτική τεχνολογία, καλεί τον εκπαιδευτικό να αποδεχθεί και να υιοθετήσει έναν άλλο ρόλο. Ο εκπαιδευτικός δεν είναι μόνο το καλύτερο μέσον για τη μετάδοση της γνώσης, αλλά μπορεί να γίνει και ο καλύτερος «διευκολυντής» της μάθησης εντάσσοντας ακόμη ένα μέσον για να κάνει πιο αποτελεσματικό το μάθημά του. Αλλά για να αποδώσει κανείς σε ένα ρόλο πρέπει να έχει προετοιμαστεί κατάλληλα και να πιστεύει σε αυτόν και, το κυριότερο, πρέπει να ξεπεράσει τους φόβους και τις προκαταλήψεις του.

Σοφία Μαντουβάλου,

εκπαιδευτικός τεχνολόγος (ΜΑ),

εκπαιδευτικός παραγωγός, συγγραφέας