Ελληνική Γλώσσα (Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία) Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ Ημερήσιου και Εσπερινού ΓΕΛ
Μπιλανάκη Ελευθερία
Κείμενο 1
Η αυτοεκτίμηση του παιδιού
Κείμενο της Παναγιώτας Κυπραίου, ψυχοθεραπεύτριας και Συντονίστριας Σχολών Γονέων. Αντλήθηκε από την ιστοσελίδα www.psychotherapeia.net.gr στις 27.9.2021.
1.Αυτοεκτίμηση είναι η αξία που δίνουμε στον εαυτό μας, η γνώση και αίσθηση που έχουμε για όλα όσα θεωρούμε ότι είμαστε. Καλή αυτοεκτίμηση σημαίνει ότι έχεις μια υγιή εικόνα για τον εαυτό σου, μια ήρεμη αίσθηση ότι αξίζεις, ότι είσαι ικανός, μοναδικός, ότι σε αγαπάνε και νιώθεις γενικά ικανοποιημένος με τον εαυτό σου.Αυτοεκτίμηση είναι…..Καλή αυτοεκτίμηση σημαίνει ότι έχεις μια υγιή εικόνα…
2.Η καλή αυτοεκτίμηση είναι η προστασία του παιδιού απέναντι στις προκλήσεις της ζωής. Τα παιδιά που γνωρίζουν τις δυνατότητες και τις αδυναμίες τους και νιώθουν καλά με τον εαυτό τους, έχουν γενικά μεγαλύτερη ευκολία να διαχειριστούν συγκρούσεις και να αντισταθούν σε αρνητικές επιρροές. Συνήθως χαμογελούν πιο εύκολα, απολαμβάνουν τη ζωή, έχουν ρεαλισμό και αισιοδοξία. Αντίθετα, τα παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση έχουν την τάση να βιώνουν τις προκλήσεις με μεγάλο άγχος και απογοήτευση και δυσκολεύονται να βρουν λύσεις στα προβλήματα. Μπορεί να σκέφτονται π.χ. «Δεν είμαι καλός» ή «Δεν μπορώ να κάνω τίποτα σωστά», οπότε γίνονται παθητικά, αποσύρονται ή παθαίνουν κατάθλιψη. Όταν αντιμετωπίζουν μια νέα πρόκληση μπορεί να σκέφτονται αμέσως «Δεν μπορώ».
3.Η αυτοεκτίμηση είναι πολύ σημαντικό στοιχείο για μια επιτυχημένη και χαρούμενη ζωή. Ένα άτομο μπορεί να έχει εξυπνάδα και ταλέντο αλλά λόγω χαμηλής αυτοεκτίμησης να μην πετυχαίνει τους στόχους του στην επαγγελματική ή προσωπική του ζωή.
4.Η αυτοεκτίμηση αρχίζει να αναπτύσσεται πολύ νωρίς στη νηπιακή ηλικία και συνεχίζει να διαμορφώνεται μέχρι την ενηλικίωση. Από νωρίς το παιδί έχει την εμπειρία της επιτυχίας μετά από προσπάθεια και επιμονή. Καθώς προσπαθεί, αποτυγχάνει, ξαναπροσπαθεί, αποτυγχάνει ξανά και τελικά τα καταφέρνει, διαμορφώνει ιδέες για τις ικανότητές του. Ταυτόχρονα, δημιουργεί μια άποψη για τον εαυτό του με βάση τις αλληλεπιδράσεις που έχει με άλλους ανθρώπους.Γι’ αυτό η συμμετοχή του γονιού είναι θεμελιώδης στο να βοηθήσει το παιδί να διαμορφώσει μια σωστή και υγιή αντίληψη για τον εαυτό του. Οι γονείς μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη υγιούς αυτοεκτίμησης, δείχνοντας ενθάρρυνση και ικανοποίηση σε πολλούς τομείς. Καλό είναι να μην εστιάζουν σε έναν συγκεκριμένο τομέα, π.χ. στο να τα πάει καλά σε ένα τεστ ορθογραφίας, γιατί έτσι το παιδί μπορεί να συνδέσει την προσωπική του αξία με το βαθμό του τεστ.
Από πότε αρχίζει να διαμορφώνεται η αυτοεκτίμηση;Τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού είναι καθοριστικά, για να χτίσει την αυτοεκτίμησή του. Οι γονείς δεν μπορούν φυσικά να ελέγξουν όλα όσα βλέπει, ακούει ή σκέφτεται το παιδί, που ίσως επηρεάσουν την εικόνα που θα σχηματίσει για τον εαυτό του. Μπορούν όμως να κάνουν αρκετά πράγματα. Οι γονείς είναι οι πρώτοι και πιο σημαντικοί παιδαγωγοί, οπότε έχουν τη μεγαλύτερη επιρροή στη διαμόρφωση της αυτοεκτίμησης του παιδιού.
Μπορούν να φτιάξουν ένα «αποθεματικό αυτοεκτίμησης», όπου το παιδί θα αποθηκεύει πολλά θετικά πράγματα για τον εαυτό του. Στα επόμενα χρόνια αυτό το αποθεματικό θα αντισταθμίσει τις αρνητικές εμπειρίες που αναπόφευκτα θα έχει. Οι σχέσεις που θα αναπτύξει το παιδί με άλλα μέλη της οικογένειας, με δασκάλους, φίλους και άλλους ενηλίκους θα επηρεάσουν φυσικά την αυτοεκτίμησή τους.
Φύλλο Εργασίας 1: Κατανόηση της Αυτοεκτίμησης
- Ορισμός: Τι σημαίνει για εσένα η αυτοεκτίμηση; Γράψε έναν δικό σου ορισμό.
- Σημασία: Γιατί πιστεύεις ότι είναι σημαντική η αυτοεκτίμηση στην εφηβεία;
- Παράγοντες: Ποιοι παράγοντες πιστεύεις ότι επηρεάζουν την αυτοεκτίμηση ενός εφήβου; (π.χ., οικογένεια, φίλοι, σχολείο, ΜΜΕ)
Φύλλο Εργασίας 2: Αναγνώριση Δυνατών Σημείων
- Κατάλογος: Φτιάξε έναν κατάλογο με 5-10 πράγματα που σου αρέσουν στον εαυτό σου. (π.χ., προσωπικότητα, δεξιότητες, εμφάνιση)
- Επιτεύγματα: Γράψε για 3 επιτεύγματά σου, μικρά ή μεγάλα, για τα οποία είσαι περήφανος/η.
- Θετικά Χαρακτηριστικά: Ζήτησε από έναν φίλο ή μέλος της οικογένειας να σου πει 3 θετικά χαρακτηριστικά που βλέπει σε εσένα.
Φύλλο Εργασίας 3: Αντιμετώπιση Αρνητικών Σκέψεων
- Αναγνώριση: Γράψε 3 αρνητικές σκέψεις που έχεις συχνά για τον εαυτό σου.
- Αμφισβήτηση: Για κάθε αρνητική σκέψη, γράψε μια θετική και ρεαλιστική εναλλακτική.
- Στρατηγικές: Ποιες στρατηγικές μπορείς να χρησιμοποιήσεις για να αντιμετωπίσεις τις αρνητικές σκέψεις; (π.χ., θετικές επιβεβαιώσεις, συζήτηση με έναν έμπιστο, άσκηση)
Φύλλο Εργασίας 4: Θέτοντας Ρεαλιστικούς Στόχους
- Στόχοι: Θέσε 3 ρεαλιστικούς και εφικτούς στόχους που θέλεις να πετύχεις. (π.χ., ακαδημαϊκοί, κοινωνικοί, προσωπικοί)
- Βήματα: Για κάθε στόχο, γράψε τα βήματα που θα ακολουθήσεις για να τον πετύχεις.
- Ανταμοιβή: Πώς θα ανταμείψεις τον εαυτό σου όταν πετύχεις κάθε στόχο;
Φύλλο Εργασίας 5: Ενίσχυση της Αυτοφροντίδας
- Δραστηριότητες: Φτιάξε έναν κατάλογο με δραστηριότητες που σε κάνουν να νιώθεις καλά και να χαλαρώνεις. (π.χ., άσκηση, χόμπι, χρόνος με φίλους)
- Πρόγραμμα: Δημιούργησε ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα αυτοφροντίδας, εντάσσοντας σε αυτό τις δραστηριότητες που επέλεξες.
- Αυτοσυμπόνια: Τι σημαίνει για εσένα η αυτοσυμπόνια και πώς μπορείς να την εφαρμόσεις στην καθημερινότητά σου;
Βιβλιογραφία
- Παπάνης, Ε. Αυτοεκτίμηση: θεωρία και αξιολόγηση, Εκδ. Σιδέρη, 2001
- http://ppy.aegean.gr/site/ext-files/bibliothiki/2011-i-aytoektimisi-theoria-kai-aksiologisi.pdf
- Δημητρόπουλος Ε. (20012). Εκπαιδευτική Αξιολόγηση. Η Αξιολόγηση του Μαθητή. Θεωρία-Πράξη-Προβλήματα. Αθήνα: Εκδ. Γρηγόρη.
- Μακρή-Μπότσαρη Ε. (1996). Δομή και προσδιοριστικοί παράγοντες της αυτοαντίληψης των Ελληνόπουλων.
- Μαυρογιώργος Γ. (1993). Εκπαιδευτικοί και Αξιολόγηση. Αθήνα: Σύγχρονη Εκπαίδευση.
- Coopersmith, S. (1967) The antecedents of Self-Esteem. San Francisco: W.H. Freeman and Company.
- Harter, S. (1999) The construction of the Self. New York: Guilford Press.
- Mruck, C.J. (1999) Self-Esteem: Research, Theory and Practice. London: Free Association Books.
- Jarvis, P. A. & Justice, E. M. (1992). Social sensitivity in adolescents and adults with learning disabilities. Adolescence, 27 (108), 977- 989.
- Plummer D. (2007). Παιχνίδια Αυτοεκτίμησης για παιδιά. Εκδόσεις: Πατάκη.
- Zeleke, S. (2004). “Self-concepts of students with learning disabilities and their normally achieving peers: a review”, European Journal of Special Education, vol. 19, no. 2, June, pp. 161-165.
- Chevalier Α., Gibbons S., Thorpe A., Snell M., Hoskins S. (2008). Students’ academic self-perception [on line]. Available: http://cee.lse.ac.uk/cee%20dps/ceedp90.pdf [3/07/09].
- Μία σύνοψη της θεωρίας του Rogers
- Η πυραμίδα των αναγκών του Mashlow
- Ο Carl Rogers μιλάει για την βασική αρχή της προσωποκεντρικής θεραπείας
- O Carl Rogers μιλάει για την εμπαθητική κατανόηση https://youtu.be/AxqKhzcDgSo
- Παντελιάδου Σ., Πατσιοδήμου Α., Μπότσας Γ. (2004). Οι μαθησιακές δυσκολίες στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Πρόσβαση [on line]:
- Χατζηχρήστου Χ., Hopf D. (1992). Αυτοαντίληψη μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης
