Η ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας) σχετίζεται άμεσα με τη μνήμη, κυρίως με την εργαζόμενη μνήμη, δηλαδή την ικανότητα να κρατάς πληροφορίες στο μυαλό σου για λίγο χρονικό διάστημα για να τις χρησιμοποιήσεις (π.χ. να ακολουθήσεις οδηγίες, να κάνεις υπολογισμούς, να γράψεις ένα κείμενο).
Πώς επηρεάζει η ΔΕΠΥ τη μνήμη;
- Εργαζόμενη μνήμη:
- Δυσκολία να κρατούν στο μυαλό τους βήμα-βήμα οδηγίες.
- Ξεχνούν τι τους ζητήθηκε να κάνουν, ακόμα και αν ήταν μόλις πριν λίγα λεπτά.
- Δυσκολία να οργανώσουν και να επεξεργαστούν πληροφορίες.
- Μνήμη προοπτικής:
- Ξεχνούν πράγματα που πρέπει να κάνουν στο μέλλον (π.χ. να φέρουν τα βιβλία τους, να παραδώσουν εργασίες).
- Μακροπρόθεσμη ανάκληση:
- Δυσκολία στην ανάκτηση πληροφοριών όταν τις χρειάζονται (π.χ. κατά την εξέταση), ακόμα κι αν τις έχουν μάθει.
Στρατηγικές ενίσχυσης μνήμης για παιδιά με ΔΕΠΥ
Στο σχολείο:
- Χρήση οπτικών βοηθημάτων (π.χ. εικόνες, χάρτες εννοιών)
- Καθημερινές ρουτίνες και πίνακες με βήματα
- Καταγραφή οδηγιών στον πίνακα ή σε χαρτί
- Διάσπαση των εργασιών σε μικρότερα κομμάτια
Στο σπίτι:
- Λίστες υπενθύμισης (checklists)
- Ημερολόγιο καθηκόντων με απλά χρώματα ή εικονίδια
- Παιχνίδια μνήμης και συγκέντρωσης (π.χ. memory cards, παζλ, sudoku)
- Επανάληψη με προφορική ενίσχυση (π.χ. «τι είπαμε ότι πρέπει να κάνεις πρώτα;»)
Γενικά:
- Διδασκαλία με τεχνικές πολλαπλών αισθήσεων (οπτική, ακουστική, κιναισθητική)
- Ενίσχυση οργάνωσης μέσω ατζέντας ή apps υπενθύμισης
- Τακτική ανάπαυση και διάλειμμα για συγκέντρωση
Πίνακας Τεχνικών Ενίσχυσης Μνήμης για Παιδιά με ΔΕΠΥ
| Ηλικία | Πλαίσιο | Τεχνική | Περιγραφή | |||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 5–7 ετών | Γονέας | Ρουτίνες με εικόνες | Καθημερινές ενέργειες (π.χ. πλύσιμο δοντιών) σε μορφή εικόνας, τοποθετημένες σε σειρά | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| 5–7 ετών | Δάσκαλος | Επαναλαμβανόμενες οδηγίες | Επαναλαμβάνουμε τις οδηγίες 2–3 φορές, ιδανικά με συνοδεία χειρονομιών | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| 8–10 ετών | Γονέας | Checklists | Κατασκευή λιστών για σχολική τσάντα, ρούχα, υποχρεώσεις | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| 8–10 ετών | Δάσκαλος | Καρτέλες-υπενθύμισης | Στην τάξη, σε εμφανή σημεία: «Έλεγξες την εργασία σου;» «Διάβασες την οδηγία;» | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| 11–13 ετών | Γονέας | Ημερολόγιο ή εφαρμογή υπενθυμίσεων | Π.χ. Google Calendar, με ηχητικές ειδοποιήσεις για διάβασμα ή δραστηριότητες | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| 11–13 ετών | Δάσκαλος | Χρήση χρωματικής οργάνωσης | Διορθώσεις, οδηγίες ή βασικές έννοιες σε συγκεκριμένα χρώματα για άμεση ανάκληση | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| 14+ ετών | Γονέας | Οργάνωση ύλης με χάρτες εννοιών | Δημιουργία εννοιολογικών χαρτών για μελέτη, οπτικοποίηση συνδέσεων | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| 14+ ετών | Δάσκαλος | Διδασκαλία στρατηγικών μάθησης
✅ Checklist Τεχνικών Μάθησης Λεξιλογίου(Μπορεί να χρησιμοποιηθεί από γονείς, δασκάλους ή μαθητές)
|
Χρήση ακρωνυμίων, mind maps, τεχνικών SQ3R (Survey, Question, Read, Recite, Review) |
