Ο εθισμός στην τηλεόραση Κριτήριο Β Λυκείου

ΑΠΟ: ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ - Ιαν• 28•22
ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Β ΛΥΚΕΙΟΥ
Αφόρμηση: Καλούνται τα παιδιά να συμπληρώσουν το ερωτηματολόγιο σχετικά με τη διαχείριση του χρόνου τους
ΚΕΙΜΕΝΟ [Ο εθισμός στην τηλεόραση]
ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ (1). Μπαίνουμε στο σπίτι και η πρώτη μας κίνηση είναι να πατήσουμε το κουμπί του τηλεκοντρόλ. Συζητούμε με φίλους, αλλά το μάτι όλο ξεγλιστρά προς την πολύχρωμη οθόνη, δεν μπορούμε να συγκεντρωθούμε στη συζήτηση, αλλά δεν κλείνουμε και την τηλεόραση. Κατηγορούμε έντονα το περιεχόμενο των τηλεοπτικών προγραμμάτων, αλλά δεν παραλείπουμε να τα παρακολουθούμε.
(2).Οι περισσότεροι, λοιπόν, έχουν με την τηλεόραση μια σχέση αγάπης-μίσους. Χαζοκούτι από τη μια, αλλά απαραίτητος σύντροφος στην καθημερινότητα. Τουλάχιστον τρεις ώρες την ημέρα περνούν κατά μέσο όρο οι κάτοικοι των αναπτυγμένων χωρών μπροστά στις τηλεοράσεις. Όταν ένα άτομο φτάσει στην ηλικία των 75 ετών, θα έχει περάσει τα εννιά χρόνια της ζωής του βλέποντας τηλεόραση. Πρόκειται πια για την τρίτη ανθρώπινη δραστηριότητα μετά την εργασία και τον ύπνο. Πολλοί άνθρωποι συμπεριφέρονται σαν να είναι εξαρτημένοι από τη μικρή οθόνη. ΄H μήπως είναι; Τελικά η τηλεόραση προκαλεί εθισμό κλινικού τύπου; Μια τέτοια υπόθεση δεν είχε απασχολήσει μέχρι τώρα τους ερευνητές, παρά μόνο με τη μεταφορική της έννοια.
ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ 3 (3).Όμως, ένα πρόσφατο άρθρο στο περιοδικό «Scientific American» θέτει ξανά το ερώτημα. Όσοι βλέπουν υπερβολικά πολύ τηλεόραση εμφανίζουν συμπτώματα εθισμού, σημειώνει. Μάλιστα, οι συγκεκριμένοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι υπάρχει μια ενστικτώδης βιολογική αντίδραση του ανθρώπου, η «αντίδραση προσανατολισμού», που δημιουργεί μια έλξη προς μια συσκευή, όπως η τηλεόραση, που εκπέμπει έντονα χρώματα και ήχους, με απότομες εναλλαγές σκηνών και ακουσμάτων. Θεμελιωτής της αντίδρασης προσανατολισμού είναι ο Ιβάν Παβλόφ, ο οποίος χρησιμοποιούσε στα πειράματά του σκυλάκια. Δυστυχώς, ο άνθρωπος- τηλεθεατής μέσω της υπερβολικής κατανάλωσης τηλεοπτικών προϊόντων μοιάζει να συναγωνίζεται σε υποταγή και αβουλία τα μικρά σκυλάκια, με τα οποία πειραματιζόταν ο Παβλόφ
4.Ίσως, βέβαια, δεν είναι αναγκαίο να αναζητήσουμε τις αιτίες της τηλεοπτικής γοητείας σε βιολογικούς παράγοντες. «Έγχρωμη τηλεόραση, ασπρόμαυρη ζωή», έγραφε ένα σύνθημα στους τοίχους. Ίσως, λοιπόν, πριν καταδικάσουμε την τηλεόραση, που κάτω από άλλες συνθήκες θα μπορούσε να είναι ένα μέσο ψυχαγωγικό και εκπολιτιστικό, ας προβληματιστούμε για τη μουντή και άχαρη ζωή, η οποία συχνά μοιάζει ακόμα πιο ανιαρή και χυδαία από το κάθε «μπιγκ μπράδερ». Ας αντιδράσουμε για τους κοινωνικούς όρους της εργασιακής εξουθένωσης και της διαπροσωπικής απομόνωσης, που μετατρέπει και τα σκουπίδια της τηλεόρασης σε διαμάντια σε τιμή ευκαιρίας.…
5.Για δεκαετίες οι επιστήμονες έχουν μελετήσει την επίδραση που έχει η τηλεθέαση στην ανθρώπινη συμπεριφορά, όπως για παράδειγμα οι συχνές στιγμές βίας. Λιγότερο, όμως, έχει μελετηθεί η ίδια η σαγήνη του μέσου στον άνθρωπο, δηλαδή το ίδιο το μέσο και όχι το μήνυμα. ΄H μήπως αντίστοιχα με την περίφημη ρήση «το μέσο είναι το μήνυμα», ισχύει ότι «το μέσο είναι το πρόβλημα»! Γ. Ελαφρός, εφ. Η Καθημερινή, 17.3.2002 (διασκευή).
ΘΕΜΑΤΑ Α. Να αποδώσετε περιληπτικά το κείμενο σύμφωνα με τον πίνακα που ακολουθεί (80 – 100 λέξεις).
  • Ο συγγραφέας στον πρόλογο…
  • Το κείμενο αρχίζει με μια εισαγωγή…
  • Το πρώτο θέμα που αναπτύσσει αφορά / διαπραγματεύεται…
  • Στη συνέχεια παρουσιάζει και την άποψη ότι…
  • Δεν παραλείπει, βέβαια, να τονίσει / να αναφέρει…
  • Τέλος, ο συγγραφέας καταλήγει…
  • Τοποθετείται τελικά / συμπερασματικά λέγοντας… και άλλες παρόμοιες.
Β.1. Πώς λειτουργεί, σύμφωνα με το κείμενο, η «αντίδραση προσανατολισμού» για τους τηλεθεατές; Να απαντήσετε σε μία παράγραφο 60-80 λέξεων.
Εναλλακτικά: 2. Να συμπληρώσετε τα κενά: Όσοι βλέπουν υπερβολικά πολύ τηλεόραση εμφανίζουν συμπτώματα ……., σημειώνει. Μάλιστα, οι συγκεκριμένοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι υπάρχει μια ενστικτώδης …… αντίδραση του ανθρώπου, η «αντίδραση προσανατολισμού», που δημιουργεί μια έλξη προς μια συσκευή, όπως η τηλεόραση, που εκπέμπει …… χρώματα και ήχους, με ……. εναλλαγές σκηνών και ακουσμάτων.
Λέξεις Βιολογική, έντονα, εθισμού, απότομες.
3. Σε μία παράγραφο 60-80 λέξεων να αναπτύξετε το σύνθημα των τοίχων που παρατίθεται στο κείμενο: «Έγχρωμη τηλεόραση, ασπρόμαυρη ζωή». Έγχρωμη τηλεόραση ασπρόμαυρη ζωή
4.Ποιες είναι, σύμφωνα με το κείμενο, οι αιτίες για τον εθισμό του σύγχρονου ανθρώπου στην τηλεοπτική γοητεία; Να απαντήσετε σε μία παράγραφο (60-80 λέξεων).
Β2. 1. Με ποιες διαρθρωτικές λέξεις επιτυγχάνεται η συνοχή ανάμεσα στην πρώτη και τη δεύτερη παράγραφο, καθώς και ανάμεσα στη δεύτερη και την τρίτη παράγραφο του κειμένου;
2. Ποια είναι τα δομικά στοιχεία της τρίτης παραγράφου (Όμως… ο Παβλόφ) του κειμένου; (μονάδες 2)
3. Ποια σχέση συνοχής σηματοδοτεί η καθεμιά από τις διαρθρωτικές λέξεις;

  • Το αίτιο – αποτέλεσμα Η αντίθεση – εναντίωση Η χρονική σχέση Όρος, προϋπόθεση Η επεξήγηση Η έμφαση Το παράδειγμα Το συμπέρασμα
4. Να γράψετε έναν πλαγιότιτλο για την τέταρτη παράγραφο (Ίσως… ευκαιρίας) του κειμένου.
Γ1 1. Να γράψετε από μία πρόταση με καθεμιά από τις ακόλουθες λέξεις/φράσεις του κειμένου με έντονη γραφή: αναπτυγμένων, εξαρτημένοι, εθισμό, εργασιακής εξουθένωσης, σαγήνη.
Γ2
Η τηλεόραση σε μικρό ή καταλυτικό βαθμό επηρεάζει τον τρόπο σκέψης και τη γενικότερη συμπεριφορά μας. Σε ένα κείμενο που θα εκφωνήσετε (κειμενικό είδος: Ομιλία) σε σχετική ημερίδα ως μέλος του Συμβουλίου της ραδιοτηλεόρασης, να αναφερθείτε στους λόγους που ενοχοποιούν την τηλεόραση, να προτείνετε τρόπους προστασίας του κοινού, και να επισημάνετε τρόπους με τους οποίους θα πρέπει να δράσει η εκπαίδευση αλλά και οι νέοι ως δέκτες πληροφοριών και προτύπων ώστε να αντισταθούν στην τηλεοπτική υποκουλτούρα (350-400 λέξεις)
ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ
ΚΕΙΜΕΝΙΚΟ ΕΙΔΟΣ: ΟΜΙΛΙΑ
Τυπική δομή
Προσφώνηση (Επιλέξτε ένα): Κύριε Πρόεδρε, Αξιότιμα Μέλη, Κυρίες και Κύριοι,
Πρόλογος: Ο ομιλητής παρουσιάζει επιγραμματικά το θέμα……
Κύριο μέρος:Ο ομιλητής έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει ανάλογα με το θέμα:
Αφήγηση: Πληροφορίες σχετικές με την ιστορική διαδρομή του θέματος ή αναδρομή στο παρελθόν.
Βεβαίωση: Αποδεικτικό και τεκμηριωτικό υλικό υπέρ της υποστηριζόμενης θέσης. Παρατίθενται επιχειρήματα με παρουσίαση στοιχείων, δεδομένων, μαρτυριών, απόψεων ειδικών, έτσι που να καλύπτεται σφαιρικά το θέμα και να αναδεικνύεται η ορθότητα των θέσεων του πομπού.
Ανασκευή: Εκ του αντιθέτου απόδειξη. Παρουσιάζεται η άλλη άποψη και αντικρούεται, γεγονός που ισχυροποιεί τη θέση του ομιλητή. Προβάλλονται οι κίνδυνοι που τυχόν θα προκύψουν από την επικράτηση του αντιθέτου. 
Επίλογος: Σύντομη ανακεφαλαίωση, ευχή, προτροπή, επιβεβαίωση των επιχειρημάτων που χρησιμοποιήθηκαν για την υποστήριξη της θέσης.
Επιφώνηση: Τυποποιημένη φράση που τοποθετείται πάντοτε ανεξάρτητα από το κείμενο στο κάτω δεξιό μέρος της γραπτής διατύπωσής του, με την οποία ο πομπός εκφράζει τις ευχαριστίες προς τις/τους δέκτες.
  • Ανοικτά ακαδημαϊκά μαθήματα ΑΠΘ
2. Η τηλεόραση.Στρατηγικές λόγου – Είδη τηλεοπτικού λόγου
Βιντεοσκοπημένες Διαλέξεις
2. Η τηλεόραση: Στρατηγικές λόγου – Είδη τηλεοπτικού λόγου

Σχολιάστε

Top