ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

ΚΡΙΤΗΡΙΟ 24825

Ο χρόνος της αναμενόμενης ευτυχίας

Το κείμενο αποτελεί άρθρο της Χριστίνας Κουλούρη που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ στις 22-06-2003  (διασκευή).

1. Από την εποχή της Οδύσσειας το ταξίδι, νοητικό ή πραγματικό, μοιάζει να αποτελεί έκφραση της ανθρώπινης ελευθερίας και διαχρονική αναζήτηση της αυτοπραγμάτωσης. Η επιθυμία της περιπέτειας και η γοητεία του αγνώστου αφενός ή η επιστροφή σε κάποιες ρίζες και η ασφάλεια του νόστου¹ αφετέρου σηματοδοτούν ακριβώς αυτή τη διάσταση. Εν τούτοις οι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι ταξιδεύουν, τα μέσα του ταξιδιού, η κοινωνική σύνθεση των ταξιδιωτών, τα δρομολόγια, οι χρόνοι, το κόστος, οι πρακτικές, οι συμβολισμοί και οι αναπαραστάσεις του ταξιδιού, όλα υπόκεινται σε ιστορικούς προσδιορισμούς και διαφοροποιούνται μέσα στον ιστορικό χρόνο.

2.Ειδικά στη σύγχρονη βιομηχανική εποχή, στο πλαίσιο των γενικότερων αλλαγών που ορίζονται από τον εκσυγχρονισμό και τη νεωτερικότητα, το ταξίδι βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με τον ελεύθερο χρόνο ή χρόνο της σχόλης². Ο χρόνος της σχόληςαναδύεται ως διακριτός κοινωνικός χρόνος και θεσμοθετείται κατ’ αναλογία προς τον χρόνο της εργασίας– προβλέψιμος, οργανωμένος, πλήρης, δραστήριος και βασιζόμενος σε σύγχρονες αξίες.

3.Κατ’ αρχάς τον 19^ο αιώνα ελεύθερο χρόνο είχαν οι ανώτερες τάξεις, οι οποίες εισήγαγαν τα πρότυπα αφενός του παραθερισμού σε παραθαλάσσιες λουτροπόλεις και σε ηπειρωτικά κέντρα με ιαματικές πηγές και αφετέρου της μακρόχρονης περιήγησης. Με στόχο την «κούρα» και με ηθική νομιμοποίηση τη φροντίδα της υγείας, οι ευρωπαϊκές ελίτ δημιούργησαν έναν νέο τύπο κοινωνικής διάκρισης όπου συνδυάζονταν η πολυτέλεια, η μόδα και η άνεση. Παράλληλα, το ταξίδι με τη μορφή της «Μεγάλης Περιήγησης» είχε ως στόχο τη γνωριμία της «Ανατολής», του αρχαίου και του χριστιανικού κόσμου. Ήταν ένα ταξίδι όχι μόνο στο χώρο αλλά και στο χρόνο, στις ρίζες του δυτικοευρωπαϊκού πολιτισμού, μία αισθητική εμπειρία που αντιπροσώπευε το πρότυπο της «καλλιεργημένης σχόλης».

4.Στη συνέχεια η επανάσταση των υλικών συνθηκών του ταξιδιού, με τον σιδηρόδρομο και το ατμόπλοιο, δημιούργησε τους όρους για τη μαζοποίηση και τον εκδημοκρατισμό των διακοπών. Οι γρήγορες και φθηνές μετακινήσεις μετέτρεψαν τον περιηγητή σε τουρίστα. Στη νέα κουλτούρα των διακοπών κυριαρχούν η μαζικότητα, τα τουριστικά πρακτορεία, οι οδηγοί και οι χάρτες. Το ταξίδι συνοψίζεται σε μια σειρά επισκέψεων, σχεδιασμένων λεπτομερώς από τον τουριστικό οδηγό, ο οποίος εκλαϊκεύει την εμπειρία της εξερεύνησης.

5.Κατά τις τελευταίες δεκαετίες οι διακοπές αποκτούν μαζικό και διαταξικό χαρακτήρα και αναπτύσσονται στρατηγικές κατανάλωσης. Η «ανάγκη» για διακοπές γίνεται στη συνέχεια «δικαίωμα», έτσι ώστε η αδυναμία να πάει κάποιος διακοπές να παρουσιάζεται ως αδικία. Παράλληλα οι παραθεριστές θέλουν, στη διάρκεια των διακοπών, να ξεφύγουν από τους κοινωνικούς τους ρόλους, να τοποθετήσουν σε παρένθεση τις πειθαρχίες που απορρέουν από την εργασία και την αστική ζωή. Η τηλεοπτική διαφήμιση για την προώθηση του γαλλικού τουρισμού, με τον Γούντι Άλεν να προτρέπει «Ας ερωτευτούμε πάλι», απευθυνόμενος στους συμπατριώτες του Αμερικανούς, επιβεβαιώνει τις διακοπές και το ταξίδι ως χρόνο και τόπο της αναμενόμενης ευτυχίας.

¹ Της επιστροφής

²Της αργίας

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

1.Αναπαράσταση η: η ενέργεια ή το αποτέλεσμα του αναπαριστάνω.

α. θεατρική ή κινηματογραφική παράσταση ενός γεγονότος, έτσι όπως έγινε ή γινόταν σε κάποια χρονική στιγμή ή περίοδο: ~ της πορείας του Xριστού προς το Γολγοθά. ~ του βλάχικου γάμου. || ~ του εγκλήματος, εικονική επανάληψή του από το δράστη στον ίδιο χώρο και μπροστά στα αρμόδια αστυνομικά και δικαστικά όργανα.

β. εικαστική ή γραφική παράσταση γεγονότος ή κατασκευής που δεν υπάρχει ή που δεν έχει πλέον τη μορφή που είχε: ~ της Aκρόπολης όπως ήταν στους κλασικούς χρόνους.

2.ΑΥΤΟΠΡΑΓΜΑΤΩΣΗ

Στην ανθρωπιστική ψυχολογία, μια βασική ανθρώπινη ενόρμηση για ενεργοποίηση και πλήρη
ανάπτυξη του δυναμικού του ατόμου, κατανόηση και αποδοχή του εαυτού του, καθώς και εναρ -

μόνιση των σωματικών, κοινωνικών, νοητικών και συναισθηματικών αναγκών του. Σύμφωνα με

τον Abraham Maslow, οι προσπάθειες που καταβάλλει ένα άτομο για την αυτοπραγμάτωσή του

μπορούν να αποδώσουν μόνο εφόσον έχουν ικανοποιηθεί οι βασικές ανάγκες για επιβίωση,

ασφάλεια, αγάπη και εκτίμηση. Η αυτοπραγμά ίωση αποτελεί κύριο αντικειμενικό στόχο σε πολ-

λές θεραπευτικές προσεγγίσεις, όπως είναι η προσωηοκετηρική θεραπεία

Αναζητήστε στο λεξικό ψυχολογίας τον όρο: αυτοπραγμάτωση

3. ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ

εκσυγχρονισμός : η διαδικασία και το αποτέλεσμα του εκσυγχρονίζω· μεταρρύθμιση και προσαρμογή σε νέες και σύγχρονες συνθήκες, απαιτήσεις, απόψεις κτλ.: Ο ~ του κράτους / της νομοθεσίας / της δημόσιας διοίκησης. Ο ~ των σχέσεων / της πολιτικής ζωής. Ο ~ της οικονομίας / της γεωργικής παραγωγής. Οικονομικός / κοινωνικός ~. Προσπάθειες / προγράμματα / μέτρα / προτάσεις εκσυγχρονισμού της εκπαίδευσης.

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ

1.     Για ποιους λόγους οι άνθρωποι ταξιδεύουν;
2.       Ποιος είναι ο τρόπος ανάπτυξης της 1ης παραγράφου
3.     Πώς συνδέονται οι παράγραφοι μεταξύ τους
4.      Πώς αλλάζει το ταξίδι στη βιομηχανική εποχή;
5.    Πώς μετατρέπεται σε τουρίστα ο περιηγητής;
6.    Πώς συνδέεται η τηλεοπτική διαφήμιση με τις στρατηγικές κατανάλωσης στον τουρισμό;
7.    Πώς συνδέεται ο τίτλος του κειμένου με το περιεχόμενο

ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΤΟ ΔΕΙΤΕ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΕΔΩ