Από το χριστουγεννιάτικο καράβι… στο στόλισμα του δέντρου!

a6aa052987f9922bc337fcf4a9b64755

a6aa052987f9922bc337fcf4a9b64755

 

Χριστούγεννα. «It ‘s the most wonderful time» που αναφέρει και το ομώνυμο τραγούδι. Στιγμές χαράς, γιορτινή διάθεση, μπρίο, κέφι και ζωντάνια πλημμυρίζουν τους περισσότερους από εμάς. Όλοι, τρέχουμε πανικόβλητοι στα μαγαζιά για να αγοράσουμε το κατιτίς, να το προσφέρουμε στους ανθρώπους τους οποίους αγαπάμε και να τους φτιάξουμε τη διάθεση, όπως θα κάνουν και αυτοί αργότερα για εμάς.

            Τα Χριστούγεννα όμως δεν είναι μόνο δώρα. Συμφωνείτε φαντάζομαι. Τα Χριστούγεννα έχουν συνδεθεί άρρηκτα με το στόλισμα του ξενόφερτου (χωρίς καμία ειρωνεία) Χριστουγεννιάτικου δέντρου. Απεναντίας με αυτό, οι Έλληνες, ως λαός κατεξοχήν ναυτικός από τα αρχαία κιόλας χρόνια, με πολύ μεγάλο μέρος της χώρας να αποτελείται από νησιά και να περιβρέχεται από θάλασσα, συνήθιζαν να στολίζουν το παραδοσιακό καραβάκι. Το στολισμένο καραβάκι συμβόλιζε την ανυπομονησία των  ναυτικών μελών μιας οικογένειας να συνευρεθούν με τους υπολοίπους, όπως και το ιδιαίτερο αίσθημα αγάπης που έτρεφαν οι ίδιοι για το υδάτινο στοιχείο. Αποτελούσε μάλιστα και ιδιαίτερη χαρά το αντίκρισμα ενός μικρού καραβιού στο σπίτι καθώς ήταν ένα οιονεί καλωσόρισμα. Σε αδρές γραμμές πάντως, θα λέγαμε ότι το καράβι αποτελούσε ένα  χαρακτηριστικό σύμβολο για την εκάστοτε οικογένεια.

            Πάμε όμως να δούμε και την altera pars της ιστορίας -για να μην δυσαρεστήσουμε κανέναν- αυτής του χριστουγεννιάτικου δέντρου.  Το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο λοιπόν, στολίστηκε στην οδό Κυδαθηναίων, στην Πλάκα και στην ιστορική οικεία του διπλωμάτη, Ιωάννη Παπαρρηγόπουλου. Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, ήταν ένα δέντρο υψηλότερο των δύο μέτρων και κοσμούσε την κεντρική αίθουσα του σπιτιού. Είχε στολίδια τα οποία είχε ο αγοράσει ο ίδιος ο Παπαρρηγόπουλος σε ένα από τα ταξίδια του στη Ρωσία. Παραμονές των Χριστουγέννων μάλιστα, οι Αθηναίοι συνέρρεαν αθρόα, για να θαυμάσουν αυτό το «ξένο» θέαμα. Μεταξύ αυτών και ο οπλαρχηγός της επανάστασης, Μακρυγιάννης, ο οποίος μόλις είδε το θέαμα αναφώνησε: «Ωραίο είναι, κυρ-Γιάννη. Και του χρόνου να είμαστε καλά. Αλλά τα δέντρα μου εγώ δεν τα’ αφήνω να φυτρώσουν μέσα στην κάμαρα! Μόνο τ’ άρματά μου φυτρώνουν εκεί.» Έτσι είπε κι … ο νοών νοήτω.

            Αυτή ήταν μία σύντομη παράθεση, δύο εκ των μεγαλυτέρων εθίμων στην Ελλάδα. Για τους μυημένους στην παράδοση και τους μεγαλύτερους ηλικιακά, ίσως  το πρώτο να είναι πιο οικείο και να ανακαλούν αντίστοιχες ευχάριστες μνήμες. Αντίθετα, για τους περισσότερους νέους το χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι το μόνο που πλέον γνωρίζουν. Αν ρωτούσατε πάντως τον γράφοντα, θεωρεί πως ένας συγκερασμός των δύο είναι ό,τι πρέπει. Να προχωράμε μπροστά, υιοθετώντας καινοτόμες ιδέες, όπως ήταν για την τότε εποχή το χριστουγεννιάτικο δέντρο, αλλά με σεβασμό πάντοτε στην παράδοση, στα ήθη και τα έθιμά της. Καλά Χριστούγεννα!

Γιάννης Καλογερογιάννης

Πηγές: https://www.mixanitouxronou.gr/to-proto-christougenniatiko-dentro-se-elliniko-spiti-stolistike-stin-plaka-otan-to-ide-o-makrigiannis-ipe-ta-dentra-mou-ego-den-t-afino-na-fitrosoun-mesa-stin-kamara-mono-t-armata-mou-fitron/

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%BF_%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B2%CE%AC%CE%BA%CE%B9

Πτυχιακή Εργασία του Ιωάννη Ρουκούδη «Τα κάλαντα του Δωδεκαημέρου: Οι ρίζες και το περιεχόμενο μιας τελετουργίας σε εξέλιξη» , Θεσσαλονίκη 2009

 

 

Κάντε το πρώτο σχόλιο

Υποβολή απάντησης