“Όταν μεγαλώσω, θα γίνω…” Τι θα γίνω; Πέρασαν πολλά χρόνια από τότε που συμπληρώναμε τη φράση αυτή με διαφορετικά ανά εποχή επαγγέλματα. Μεγαλώνοντας προσπαθούμε να ανακαλύψουμε ποιο επάγγελμα μας προσελκύει περισσότερο. Κι ενώ ως τη δευτέρα λυκείου μπορούμε να συμπληρώνουμε τη φράση αυτή με την ίδια αφέλεια με την οποία το κάναμε στην πρώτη δημοτικού, μέσα στην τρίτη λυκείου πρέπει να καταλήξουμε σε κάτι συγκεκριμένο. Μπορούμε όμως, στα 17 μας να είμαστε τόσο σίγουροι, για το τι θέλουμε να κάνουμε στη ζωή μας;
Φαίνεται πως δεν έχει ιδιαίτερη σημασία, γιατί μας πιέζει πολύ ο χρόνος. Και να ήταν μόνο ο χρόνος!… Καθηγητές, γονείς, μια ολόκληρη κοινωνία, θέλουν ξαφνικά να ξέρεις (ή μήπως να ξέρουν;) τους στόχους σου. Βρίσκεσαι στο κέντρο ενός πανικού, που επιβάλλεται από όλο σου το περιβάλλον και ψάχνεις τί θέλεις. Κι όταν σύντομα καταλήγεις να λες μια συγκεκριμένη σχολή, όλοι είναι πολύ ευχαριστημένοι. Έχεις σίγουρα ένα στόχο.
Μέχρι που συνειδητοποιείς το αδιέξοδο που μόνος σου έχεις δημιουργήσει. Πώς γίνεται να υπάρχει ένα και μοναδικό πράγμα, το οποίο σε ενδιαφέρει; Καθώς αδυνατείς να βεβαιωθείς τι θέλεις τελικά να κάνεις, εγκλωβίζεσαι σε μια επιλογή. Σταδιακά πείθεις τον εαυτό σου πως ξέρεις σίγουρα τι θέλεις. Ξέρεις όμως, τι θέλεις να σπουδάσεις, ή πώς θέλεις να εργάζεσαι; Και με ποια κριτήρια κατέληξες εκεί;
Πολλοί πέφτουν στην παγίδα της επαγγελματικής αποκατάστασης. Δεν έχει όμως κανένα νόημα να διοριστείς από νωρίς σε μια θέση, που δε θα σε ικανοποιεί. Πιο ευτυχισμένος θα είσαι αν έχεις τη δουλειά που σου αρέσει και αξιοποιεί τη δημιουργικότητά σου, από το να εξασφαλίσεις σύντομα μια θέση εργασίας. Η αληθινή ευτυχία είναι μέρος της καθημερινότητας και εντελώς ανεξάρτητη από ένα πενταψήφιο αριθμό που προκύπτει από τις εξετάσεις.
Άλλοι πέφτουν στην παγίδα του υψηλού βαθμού. Όσο πιο πολλά μόρια συγκεντρώσεις στις πανελλαδικές, τόσο πιο υψηλόβαθμες σχολές ‘οφείλεις’ να δηλώσεις. Τότε γίνεσαι έρμαιο μιας ευρείας κοινωνικής αντίληψης, που συνδυάζει τους ‘καλούς μαθητές’ με το ήθος και το κύρος, που αυτόματα αποκτά κανείς μέσω κάποιων επαγγελμάτων.
Ωστόσο, δε συνειδητοποιούμε ότι το επάγγελμα μας δεν εξαρτάται μόνο από τις σπουδές μας. Μπορεί κανείς να καταλήξει να ασκεί ένα πολύ διαφορετικό επάγγελμα από αυτό που έχει σπουδάσει. Γι’ αυτό το λόγο έχει σημασία να είσαι ικανοποιημένος από το αντικείμενο των σπουδών σου, ανεξάρτητα από τις προοπτικές που αρχικά φαίνεται να σου προσφέρει. Είναι πιο σημαντικό να έχεις μια βάση γνώσεων, κοντά στα ενδιαφέροντά σου, ώστε μετά να μπορείς να στραφείς και να εξειδικευτείς σε κάτι που προτιμάς, κι όχι σε κάτι με το οποίο συμβιβάζεσαι.
Πολλές φορές δε, μπορεί να μας αρέσει κάτι, με το οποίο δεν έτυχε ποτέ να ασχοληθούμε. Έδωσα πανελλαδικές το 2010 και την ημέρα των αποτελεσμάτων ήρθε στο κινητό μου ένα μήνυμα από μια φίλη: “13.487. Αυτό ήμουν σήμερα… ένα νούμερο!”. Η φίλη αυτή κατέληξε να σπουδάζει κάτι που ποτέ δεν είχε φανταστεί, κι όμως το βρίσκει ιδιαίτερα ενδιαφέρον και το απολαμβάνει. Προσωπικά, αυτό που σπουδάζω το σκέφτηκα για πρώτη φορά δύο μήνες πριν τις πανελλαδικές. Τελικά, μου αρέσει μάλλον πιο πολύ από αυτό που ως τότε θεωρούσα ότι θέλω.
Φαίνεται λοιπόν, ότι ο καθένας ενδιαφέρεται για έναν αριθμό σχολών, στις οποίες θα μπορούσε να σπουδάσει. Απλώς δεν τυχαίνει να ενημερωθούμε για αυτές, με αποτέλεσμα να νομίζουμε πως δεν έχουμε εναλλακτικές επιλογές για τους στόχους μας. Αν έχεις παραπάνω από μια εναλλακτικές επιλογές, οι οποίες σου αρέσουν εξίσου, μπορείς να συνεχίζεις με περισσότερη αυτοπεποίθηση, γιατί είσαι πάντα πιο κοντά στην επιτυχία. Επιτυχία βέβαια, είναι να κάνεις αυτό που εσύ προτιμάς και επιλέγεις, κι όχι αυτό που το περιβάλλον σου με έμμεσο τρόπο σου επιβάλλει.