Οι σύγχρονες κοινωνίες διαβιούν σε ένα κόσμο, στον οποίο η ανάπτυξη της τεχνολογίας και των επιστημών οδήγησε και μπορεί να οδηγήσει ακόμα σε σημαντικές βελτιώσεις του επιπέδου ζωής, της υγείας και της ευημερίας των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Εντούτοις, υπάρχουν και καταστάσεις οι οποίες δεν είναι επιθυμητές για τα μεγάλα σύνολα κοινωνικών ομάδων και για τις οποίες καταβάλλονται προσπάθειες βελτίωσής τους. Αυτές θα μπορούσαμε να τις χαρακτηρίσουμε ως κοινωνικά προβλήματα.
Η σημερινή Ελληνική κοινωνία βρίσκεται αντιμέτωπη σε διάφορα κοινωνικά προβλήματα στα οποία καθίσταται άκρως αναγκαία η ανεύρεση λύσεων . Ένα από αυτά είναι τα ναρκωτικά.
Τι είναι όμως τα ναρκωτικά; Με τον όρο ναρκωτικά νοούνται γενικά οι ουσίες εκείνες φυτικής ή χημικής προέλευσης που ασκούν ποικίλη φαρμακολογική ενέργεια στο κεντρικό νευρικό σύστημα των ανθρώπων, από την απλή διεγερτική μέχρι την κατασταλτική και έχουν κοινή χαρακτηριστική ιδιότητα να προκαλούν εθισμό ή εξάρτηση.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα τελευταία ανησυχητικά στοιχεία που δημοσιεύονται στο «Παρασκήνιο» αποκαλύπτεται ότι υπάρχουν αυξητικές τάσεις στη χρήση ναρκωτικών στη χώρα μας και ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες. Για να γίνουμε σαφέστεροι σύμφωνα με την ετήσια έκθεση για την κατάσταση του προβλήματος των Ναρκωτικών και Οινοπνευματωδών στην Ελλάδα που δημοσιοποιήθηκε από το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής, ένας στους 10 εφήβους ηλικίας 15 ετών (9,6%)ανέφερε ότι έχει κάνει χρήση κάνναβης έστω και μία φορά. Είναι δε αξιοσημείωτο ότι τα αγόρια ανέφεραν σε υψηλότερο ποσοστό χρήση κάνναβης, ενώ παρατηρούνται και σημαντικά ποσοστά πρόσφατης χρήσης, καθώς και επανάληψης χρήσης συγκριτικά με τα κορίτσια.
Τα αίτια που οδηγούν τους εφήβους στα ναρκωτικά είναι πολλά και περίπλοκα, ωστόσο ο περισσότερος κόσμος πιστεύει λανθασμένα ότι φταίνε «οι κακές παρέες» και οι «κακοί γονείς». Αυτός ο μύθος τους καθησυχάζει διότι νομίζουν ότι εξαιρεί αυτομάτως το δικό τους παιδί. Με τα ναρκωτικά όμως μπορεί να βρεθεί μπλεγμένο οποιοδήποτε παιδί- έφηβος οποιασδήποτε οικογενειακής καταγωγής. Παρακάτω παρουσιάζονται τα πραγματικά αίτια που οδηγούν ένα νέο να πειραματίζεται με τα ναρκωτικά.
Αρχικά χρήση ναρκωτικών κάνουν παιδιά που είτε έχουν άγχος και ανασφάλεια ή κατάθλιψη είτε αυτά που σε γενικές γραμμές δεν είναι επίμονα και φιλόπονα, αλλά προτιμούν τις εύκολες λύσεις σε όλους τους τομείς.
Επιπλέον τείνουν να «βολεύονται» πιο εύκολα με τα χαπάκια καθώς δεν έχουν άλλους τρόπους χαλάρωσης. Για παράδειγμα δεν ασχολούνται με τον αθλητισμό, με την μουσική ή και γενικότερα με την κοινωνική συναναστροφή.
Έπειτα, αρκετοί από αυτούς θέλουν να κάνουν τους τολμηρούς και τους αρχηγούς και τους αρέσει η ριψοκίνδυνη συμπεριφορά. Έτσι ρισκάρουν τις ζωές τους για να αποδείξουν στη συντροφιά και στον εαυτό τους πόσο άτρωτοι και ισχυροί είναι. Από την άλλη πλευρά χρήση αυτών των τοξικών ουσιών μπορεί να κάνουν και παιδιά που βρίσκονται σε ευάλωτες ομάδες. Είτε επειδή έχουν γονείς τοξικομανείς ή αλκοολικούς είτε γιατί δεν έχουν πειστεί ολοκληρωτικά από τους γονείς και το ευρύτερο περιβάλλον ότι τα ναρκωτικά είναι βλαβερά και δεν έχουν ενστερνιστεί μία σαφώς αρνητική στάση έναντι των ναρκωτικών δηλαδή δεν τα απορρίπτουν κατηγορηματικά.
Η εξάρτηση ενός νέου-εφήβου από τα ναρκωτικά μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές στις οποίες περιλαμβάνονται η υγεία, οικογένεια, κοινωνικές και το σχολείο.
Ως προς την υγεία υπάρχουν πολλές συνέπειες, που ποικίλουν ανάλογα με το είδος της ουσίας και μπορεί να περιλαμβάνουν ντελίριο, σπασμούς, κώμα, καρδιακή προσβολή, αναπνευστική βλάβη. νεφρική ανεπάρκεια, απώλεια αισθήσεων και ξαφνικό θάνατο.
Ως προς την οικογένεια προκαλούνται αλλαγές συμπεριφοράς που μπορεί να επιδράσουν αρνητικά την οικογένεια.
Κοινωνικές επιπλοκές είναι ότι μπορεί κάποιος αποξενωθεί ή να χάσει παλιούς φίλους. Επίσης να διαθέτει το χαρτζιλίκι του προκειμένου να υποστηρίξει αυτή τη συνήθεια και να αφαιρεί χρήματα που θα μπορούσαν να διαθέτουν για άλλες τους ανάγκες όπως διασκέδαση.
Ως προς το σχολείο η σχολική επίδοση και η ανάγκη για επιτυχία μπορεί να δεχτούν πλήγμα.
Τα ναρκωτικά είναι ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζεται κατά πρώτο λόγο σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, αλλά ταυτόχρονα συνιστούν παγκόσμιο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίζεται σε διακρατικό πλαίσιο. Σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση του φαινομένου της εξάρτησης είναι η συστηματική και άρτια ενημέρωση των νέων ανθρώπων, ώστε να γνωρίζουν από νωρίς τις επιζήμιες συνέπειες μιας τέτοιας συμπεριφοράς.
Η πρόληψη ξεκινάει πρώτα από τους ίδιους τους γονείς. Αφορά το κατά πόσο ο κάθε γονιός φροντίζει τον εαυτό του, τις δικές του ανάγκες και σχέσεις, την προσωπική του εξέλιξη. Ο γονιός είναι πρότυπο και έμπνευση ζωής για το παιδί. Η ικανοποίηση που αντλούν οι γονείς από τη ζωή τους, από τις σχέσεις τους, τη δουλειά τους είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που τους δίνει δύναμη να μεγαλώσουν παιδιά αυτόνομα, με αυτοπεποίθηση και εκτίμηση για τον εαυτό τους.
Η Πολιτεία έχει πολύπτυχο και καίριο ρόλο να επιτελέσει στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση του φαινομένου, διοργανώνοντας την έγκαιρη ενημέρωση των νέων, προσφέροντας τις κατάλληλες δομές για τη θετική ενασχόληση των νέων με τον αθλητισμό και τις τέχνες, προκειμένου να διοχετεύουν την ενέργειά τους σε επωφελείς δραστηριότητες, αλλά και φροντίζοντας ώστε να υπάρχουν πλήρως οργανωμένα και στελεχωμένα κέντρα απεξάρτησης για εκείνους τους ανθρώπους που παρασύρονται σε κάποια μορφή εξάρτησης.
Επιπλέον, η Πολιτεία οφείλει να φροντίζει για την ομαλή επανένταξη των εξαρτημένων ατόμων στο κοινωνικό σύνολο, διασφαλίζοντάς τους τόσο τη δυνατότητα να εργαστούν, όσο και το να έχουν παράλληλη ψυχολογική και συμβουλευτική στήριξη στη συνεχιζόμενη προσπάθειά τους να αποφύγουν την επιστροφή στις συμπεριφορές εξάρτησης.
Καταληκτικά, τα ναρκωτικά είναι ένα μείζον κοινωνικό πρόβλημα.
