.

ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΤΟ CERN;

Του Δημήτρη Προδρομίδη

Δυτικά της Γενεύης, στα σύνορα Ελβετίας – Γαλλίας, στα έγκατα της γης, βρίσκονται κυκλικές σήραγγες μήκους αρκετών χιλιομέτρων. Είναι υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις, οι οποίες ερευνούν τα άδυτα της δημιουργίας του σύμπαντος. Είναι το CERN.

To CERN ( Conseil Europeenne pour la Recherche Nucleaire, Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πυρηνικών Ερευνών) είναι το μεγαλύτερο σε έκταση κέντρο πυρηνικών ερευνών στον κόσμο. Ιδρύθηκε το 1954 από 12 ευρωπαϊκές χώρες, εκ των οποίων και η δική μας, και σήμερα αριθμεί 20 κράτη –μέλη.

Η κύρια λειτουργία του CERN είναι η διεξαγωγή πειραμάτων, που μπορούν να απαντήσουν στα μεγαλύτερα αστροφυσικά ερωτήματα. Πώς δημιουργήθηκε το σύμπαν; Πώς η ύλη αποκτά μάζα, δηλαδή υπόσταση; Γιατί ο κόσμος είναι δομημένος από ύλη και όχι από αντιύλη; Είναι πολλά και όλα χρειάζονται απάντηση. Επομένως στο CERN λειτουργούν πάμπολλοι επιταχυντές, σκοπός των οποίων είναι η επιτάχυνση σε πολύ υψηλές ταχύτητες υποατομικών σωματιδίων. Ο σημαντικότερος (και μεγαλύτερος) είναι ο LHC. Σε αυτόν διεξάγονται αξιόλογα πειράματα, όπως το ATLAS, το  ALICE, το  CUS και άλλα.

Στο ATLAS, το σημαντικότερο ίσως πείραμα, είναι στραμμένη όλη η προσοχή. Σωματίδια επιταχύνονται από διαφορετικές κατευθύνσεις, με σκοπό την σύγκρουσή τους, και, κατά συνέπεια, την εύρεση ενός σωματιδίου πολύ σημαντικού. Το σωματίδιο αυτό ακούει στο όνομα Μποζόνιο του Χιγκς, από το βρετανό φυσικό Πίτερ Χιγκς, ο οποίος διατύπωσε τη θεωρία για την ύπαρξή του. Εάν αποδειχθεί η ύπαρξή του, θα μας αποκαλυφθεί ένας ολόκληρος κόσμος πέρα από κάθε φαντασία, όπου μάλλον θα ισχύουν άλλοι νόμοι της φυσικής. Ο άνθρωπος θα διευρύνει τα όρια της γνώσης του σε σημείο που κανείς δε φαντάζεται.

Για να επιτευχθεί ο παραπάνω στόχος, στο CERN εργάζονται μόνιμα 3000 άτομα, ενώ 6500 περίπου επιστήμονες απ’ όλο τον κόσμο (αντιπροσωπεύοντας 500 πανεπιστήμια από 80 χώρες),δουλεύουν σε πειράματα που οργανώνονται εκεί. Η συμβολή τους στο όλο εγχείρημα είναι ουσιαστική, καθώς συντηρούν τις εγκαταστάσεις και τις επιτηρούν σε εικοσιτετράωρη βάση.

Μια μεταλλική υποδομή, η οποία χρειάστηκε χρόνια να κατασκευαστεί, θα αποβεί καθοριστική για την κατανόηση όλων αυτών που μας περιβάλλουν. Άραγε θα επιτευχθούν όσα επιδιώκουν οι επιστήμονες; Θα βρούμε πώς δημιουργήθηκε το σύμπαν; Ο χρόνος θα δείξει. Ο χρόνος και οι επίμονες προσπάθειες όλων αυτών που εργάζονται στο CERN.