Η αγορά, δηλαδή ο χώρος στον οποίο συγκεντρώνονταν (αγείρονταν) οι πολίτες, ήταν η καρδιά της δημόσιας ζωής της Αρχαίας Ελληνικής πόλης. Από τις μέρες της Αθηναϊκής παντοδυναμίας ως την εποχή του Αδριανού και του Όθωνα εκεί κυκλοφορούσαν το χρήμα και οι ειδήσεις. Ήταν ο ομφαλός του Αρχαϊκού Ελληνικού Πολιτισμού ενώ ειδικά, η Αθηναϊκή Αγορά, ήταν το λίκνο του δημοκρατικού πολιτεύματος. Σε αυτό λοιπόν το σημείο της Αθήνας χτυπούσε η καρδιά της Αρχαίας Αθηναϊκής δημοκρατίας. Η Αγορά ήταν το κέντρο της πόλης και της δημόσιας ζωής, ο τόπος πολιτικών συγκεντρώσεων, η διοικητική έδρα, το μέρος όπου αποδίδονταν δικαιοσύνη και λατρεύονταν οι θεοί. Ήταν όμως και το μέρος στο οποίο γίνονταν οι εμπορικές συναλλαγές και το διαρκές στόχαστρο των κωμικών ποιητών που αρέσκονταν να αναφέρονται στο εμπόριο και στους εμπόρους.
Υπήρχε μάλιστα μια έντονη και δραστήρια ατμόσφαιρα αφού οι χωρικοί πήγαιναν από νωρίς εκεί με τα ζώα τους και τα προϊόντα τους. Η αγορά ήταν ένας χώρος ανοιχτός στον οποίο συγκεντρώνονταν κυρίως οι άντρες και απαρτίζονταν από μια μεγάλη κεντρική πλατεία με εμπορικούς πάγκους. Οι πάγκοι αυτοί ήταν ομαδοποιημένοι. Αλλού ήταν τα ψαράδικα, αλλού τα τυριά κ.τ.λ. Οι άντρες διαπραγματεύονταν την αγορά και την πώληση προϊόντων ενώ οι γυναίκες που ήταν συνήθως από ασθενή οικονομικά στρώματα ασχολούνταν με την προώθηση των προϊόντων αυτών. Χαρακτηριστικός ήταν ο νόμος του Σόλωνα που αναφέρει ότι εάν κάποιος μιλούσε άσχημα σε άντρα ή γυναίκα που εργάζονταν στην αγορά, ήταν δίκαιο να τον μηνύσουν για δυσφήμιση. Αυτό θα μπορούσε να είναι ενδεικτικό για την ύπαρξη αρνητικής διάθεσης από μια μερίδα ευκατάστατων πολιτών προς τους φτωχότερους συμπολίτες τους που εμπορεύονταν στην αγορά. Οι οικονομικές σχέσεις της αγοράς ήταν αγροτικού και βιοτεχνικού τύπου. Στο χώρο της αγοράς, παράλληλα, αναπτύχθηκαν πολυάριθμα εργαστήρια κεραμικής, χαλκοτεχνίας, μαρμαρογλυπτικής. Τα πρώτα μάλιστα έδωσαν το όνομά τους στην ευρύτερη περιοχή στην οποία ανήκει (Κεραμεικός).
Είναι λοιπόν θα λέγαμε το κεντρικό σημείο εξάσκησης των εμπορικών δραστηριοτήτων. Οι δραστηριότητες επιβλέπονταν από τους αγορανομούς. Οι αγορανομοί που στην αρχαιότητα θεωρούνταν αξιωματούχοι ήταν δέκα, ένας από κάθε φυλή και εκλέγονταν με κλήρο για έναν χρόνο. Ο επικεφαλής τους λεγόταν ‘’Πρέσβυς’’. Απαραίτητη όμως για τις συναλλαγές ήταν και οι ‘’αργυραμοιβοί’’. Αυτοί κάθονταν σε τραπέζια, είχαν ζυγαριές και έλεγχαν με την εμπειρία τους και τις οξυμένες αισθήσεις τους (αφή, όραση, ακοή) αν τα νομίσματα ήταν κίβδηλα ή όχι. Οι ‘’αργυραμοιβοί’’ ήταν επιβεβλημένοι λόγω της κυκλοφορίας πολλών και ανόμοιων ως προς την αξία τους νομισμάτων κατά την αρχαιότητα. Επίσης μετέτρεπαν την αξία των νομισμάτων σε αντιστοιχία με το νόμισμα των Αθηνών. Τα κίβδηλα νομίσματα τα κατέθεταν στο Μητρώο. Ήταν νομίσματα δηλαδή διαφορετικών μετάλλων.
Στις εμπορικές συναλλαγές της Αγοράς οφείλεται και ένα πρώιμο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Έτσι η Αθήνα μπορεί να υπερηφανεύεται για την ανακάλυψη της εμπορικής πίστης και την εγκαθίδρυση του πρώτου δικτύου τραπεζών. Οι πρώτοι τραπεζίτες ήταν δούλοι ή απελεύθεροι. Γρήγορα όμως αυτοί άλλαξαν κοινωνική τάξη λόγω των μεγάλων περιουσιών που συγκέντρωσαν. Υπήρχαν βέβαια και τα απαραίτητα εργαλεία τα οποία βοηθούσαν στον έλεγχο των συναλλαγών. Υπήρχαν δηλαδή επίσημα μέτρα και σταθμά που καθορίζονταν με ακρίβεια και δεν επιτρεπόταν να παρεκκλίνουν από αυτά. Δεν είναι τυχαίο ότι υπήρχαν αξιωματούχοι που ήταν επιφορτισμένοι με τη διαφύλαξη των επίσημων μέτρων και σταθμών, οι ‘’μετρονόμοι’’, οι οποίοι ήταν και αυτοί κληρωτοί. Είχαν μάλιστα και βοηθούς. Τέλος υπήρχαν οι ‘’σιτοφύλακες’’ που έλεγχαν την ποιότητα του σιταριού και του κριθαριού πριν αυτό αλεστεί .Άλλοι συνακόλουθοι ασκούσαν έλεγχο και στους αρτοπώλεις.
Εκτός από ανταλλαγή προϊόντων όμως υπήρχε και παροχή υπηρεσιών στην αγορά. Εκεί είχαν την έδρα τους οι σκυτοτόμοι δηλαδή οι τσαγκάρηδες, οι κουρείς, οι αρωματοπώλεις, οι σιδηρουργοί αλλά και οι κάπηλοι. Τα καταστήματα ήταν ένας τόπος συνάντησης και ανταλλαγής ειδήσεων των συνδημοτών, των ατόμων της ιδίας φυλής και χώροι συγκέντρωσης των φατριών. Φυσικά η Αγορά ήταν και ο χώρος που έβρισκαν οι άνθρωποι κακόφημα στέκια όπως πορνεία. Συνοψίζοντας θα λέγαμε ότι λόγω ακριβώς αυτών των συναλλαγών της Αγοράς η Αθήνα μετατράπηκε από μια μεγάλη εμπορική δύναμη, σε αυτοκρατορία μετά το 460 π.Χ. Όλα αυτά αποδεικνύονται από τις ανασκαφές. Η παρακμή της εντοπίζεται στη Ρωμαϊκή περίοδο όπου η πυρετώδης δραστηριότητα μεταφέρεται στη διπλανή Ρωμαϊκή.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
● Η αγορά της Αρχαίας Αθήνας, Σύντομος Οδηγός,Αμερικανική Σχολή Κλασσικών Σπουδών-Αθήνα 1985
● Andrews Antony, Αρχαία Ελληνική Κοινωνία, Μ.Ι.Ε.Τ.-1983
● Αρχαία Αγορά της Αθήνας- Wikipedia
● Ψηφιακή Συλλογή Εικονικής Πραγματικότητας- Η Αρχαία Αγορά της Αθήνας
● Αγορανόμος-Μετρονόμος- Wikipedia
● Ο έλεγχος των προϊόντων- Κέντρο Διάδοσης Επιστημών Και Μουσείου Τεχνολογίας
ΗΛΙΑΝΑ ΣΥΚΙΩΤΗ Α3
