Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης

Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση, γνωστή και ως online εκπαίδευση , ή διαδικτυακή μάθηση ή τηλεκπαίδευση, είναι σχεδιασμένη συνήθως για μαθητές που ζουν σε απόσταση από τους φορείς παροχής εκπαίδευσης. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση έχει εξελιχθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια και περιλαμβάνει έναν αυξανόμενο αριθμό ενήλικων κυρίως εκπαιδευόμενων, οι οποίοι μπορεί να βρίσκονται κοντά σε οικιστική πανεπιστημιούπολη, αλλά λόγω εργασίας ή προσωπικών ευθυνών δεν είναι σε θέση να παρακολουθήσουν τακτικά ένα κανονικό πρόγραμμα. Σήμερα την εποχή του κορονοϊου η εξ αποστάσεως εκπαίδευση καθίσταται περισσότερο αναγκαία παρά ποτέ.
Ανάλογα με τον τρόπο επικοινωνίας, οι μορφές τηλεκπαίδευσης κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες:
Την ασύγχρονη τηλεκπαίδευση, όπου οι συμμετέχοντες (εκπαιδευτές-εκπαιδευόμενοι) δεν έχουν την δυνατότητα άμεσης επικοινωνίας (ασύγχρονη). Το εκπαιδευτικό υλικό είναι ψηφιακό και παρέχεται στον εκπαιδευόμενο κατά κανόνα με την βοήθεια υπηρεσιών του διαδικτύου με δύο τρόπους: (α) είτε σταδιακά με την πορεία του μαθήματος, όπου ο καθηγητής καθορίζει την ροή της διδασκαλίας, (β) είτε ολόκληρο στην έναρξη του μαθήματος, όπου ο εκπαιδευόμενος προγραμματίζει ατομικά τον ρυθμό μάθησης.
Την σύγχρονη τηλεκπαίδευση, στην οποία οι συμμετέχοντες έχουν την δυνατότητα άμεσης (σύγχρονης) επικοινωνίας εκμεταλλευόμενοι την υπηρεσία της τηλεδιάσκεψης (teleconference). Σε αυτή την περίπτωση η διδασκαλία μοιάζει αρκετά με την συμβατική διδασκαλία, καθώς η αμφίδρομη επικοινωνία εκπαιδευτή-εκπαιδευομένου υλοποιείται σε «πραγματικό χρόνο». Απλά, διδάσκων και ακροατήριο βρίσκονται σε διαφορετικούς χώρους. Όσο πιο εξελιγμένες είναι οι υπηρεσίες τηλεδιάσκεψης, τόσο πιο αναβαθμισμένη είναι η επικοινωνία των συμμετεχόντων, προσεγγίζοντας ολοένα και περισσότερο την παραδοσιακή διδασκαλία στην τάξη.
Ένα μεγάλο πλεονέκτημα της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης μέσω του Διαδικτύου είναι ότι αυτό το είδος της διδασκαλίας βρίσκει ανταπόκριση σε διάφορες ομάδες μαθητευόμενων: μαθητές, φοιτητές, επαγγελματίες, άνθρωποι που μετά από ένα διάλειμμα θέλουν και πάλι να γίνουν ανταγωνιστικοί στην αγορά εργασίας. Ένας μαθητής, ο οποίος λόγω ασθένειας παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα κλινήρης, έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει τα μαθήματα από το σπίτι χωρίς να χάνει την επαφή με τους συμμαθητές του.Το ίδιο ισχύει και για ένα φοιτητή που περνάει ένα εξάμηνο ή έναν χρόνο στο εξωτερικό: μπορεί να συνεχίσει τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο της χώρας του μέσω της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.

Οι εργαζόμενοι μπορούν να διευρύνουν και να επικαιροποιήσουν τις γνώσεις τους στον χώρο εργασίας τους, χωρίς να χρειάζεται να εγκαταλείψουν τη δουλειά τους, ενδεχομένως ακόμη και να αποκτήσουν ένα πανεπιστημιακό πτυχίο αξιοποιώντας τον δικό τους ελεύθερο χρόνο. Ακριβώς αυτή η πτυχή της «ευελιξίας του προγραμματισμού» που παρέχει η εξ αποστάσεως εκπαίδευση είναι ιδιαίτερα σημαντική για τις εργαζόμενες μητέρες που επιστρέφουν μετά την άδεια μητρότητας στην παλιά τους δουλειά στην οποία έχουν συχνά έχουν σημειωθεί δραστικές αλλαγές. Έτσι έχουν την ευκαιρία να εκπαιδευτούν όταν τα παιδιά τους βρίσκονται στο σχολείο, στο νηπιαγωγείο ή κοιμούνται.
Οι μαθητευόμενοι που βρίσκονται σε απομακρυσμένες περιοχές ή μειονεκτούν λόγω σωματικών βλαβών, μπορούν να συμμετάσχουν στην μαθησιακή διαδικασία μέσω της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Επίσης οι μαθητές με διαφορετικό κοινωνικό, πολιτιστικό και οικονομικό υπόβαθρο έχουν τις ίδιες εκπαιδευτικές ευκαιρίες. Το γεγονός ότι ένα μάθημα είναι διαθέσιμο σχεδόν ανά πάσα στιγμή και οπουδήποτε το κάνει πολύ προσιτό σε περισσότερους μαθητευόμενους. Οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να μάθουν σύμφωνα με τον δικό τους ρυθμό και να επικεντρωθούν σε αυτό που πραγματικά θέλουν ή έχουν ανάγκη να μάθουν. Έτσι, η διαδικασία της μάθησης βελτιστοποιείται από μόνη της και μεγιστοποιούνται τα κίνητρα και οι μνημονικές ικανότητες των μαθητευόμενων. Η χρήση υπολογιστών αυξάνει την ευελιξία και τη διαδραστικότητα, και μειώνει το κόστος της εκπαίδευσης σε σχέση με τα συμβατικά ιδρύματα κατάρτισης.
Ένα άλλο πλεονέκτημα είναι οι «προσκεκλημένοι ομιλητές” που διαφορετικά δεν θα μπορούσαν να ενσωματωθούν σε συμβατικές ώρες διδασκαλίας. Το γεγονός ότι το συνολικό μάθημα, συμπεριλαμβανομένων και των αλληλεπιδράσεων μεταξύ των μαθητών, είναι ανεξάρτητο από τον δάσκαλο, δημιουργεί τις προϋποθέσεις ώστε να μπορεί να σχεδιαστεί και από άλλους εκπαιδευτικούς ή ειδικούς να βελτιωθεί ως την τελευταία λεπτομέρεια και να εξελιχθεί.

Από την άλλη πλευρά έξω από το κανονικό περιβάλλον μιας τάξης, η ασύγχρονη εξ αποστάσεως μάθηση απαιτεί από τους εκπαιδευόμενους έναν σημαντικό βαθμό ωριμότητας και δέσμευσης, η έλλειψη των οποίων μπορεί να αναχθεί σε σημαντικό μειονέκτημα. Ίσως οι μαθητές δεν μπορούν πάντα να αξιολογήσουν τι είναι πραγματικά σημαντικό ή τι θα τους φανεί χρήσιμο αργότερα. Επιπλέον, πολλοί έχουν ανάγκη μια σαφή οργάνωση και χρειάζονται βοήθεια ως προς τη διαχείριση του χρόνου. Πρέπει οπωσδήποτε επίσης να έχουμε κατά νου ότι η επιτυχία του μαθήματος εξαρτάται από την τεχνολογία – η οποία αν δεν επιτελέσει σωστά τον σκοπό της μπορεί να οδηγήσει σε αποτυχία όλο το μάθημα.
Κάποιοι μαθητές δεν έχουν καθόλου ή έχουν ελάχιστη πρόσβαση στην απαιτούμενη τεχνολογία, ή μπορεί να μην έχουν τις στοιχειώδεις γνώσεις χειρισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών και ως εκ τούτου δεν έχουν τα απαραίτητα κίνητρα, ώστε να εργαστούν με όρεξη και επιτυχώς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, ορισμένοι μαθητές να αποφεύγουν τέτοιου είδους μαθήματα ή να επικεντρώνονται μόνο στην τεχνολογία και όχι για το περιεχόμενο των μαθημάτων.
Συχνά οι μαθητές με την καλύτερη πρόσβαση στον υπολογιστή έχουν και τις περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας. Όσον αφορά στις σχέσεις των μαθητών μεταξύ τους πρέπει να θυμόμαστε ότι το κίνητρο που προκύπτει από την επαφή ή τον ανταγωνισμό με άλλους μαθητές δεν υπάρχει στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Η αλληλεπίδραση μεταξύ των μαθητών και των δασκάλων είναι ανύπαρκτη ή αρκετά μειωμένη έξω από τα πλαίσια του μαθήματος. Τα μαθήματα και οι εργασίες που προσφέρονται συχνά δεν είναι αρκετά ευέλικτα ώστε να ανταποκρίνονται επαρκώς σε απρόσμενες ιδέες, σε δυσκολίες κατανόησης ή σε αντιδράσεις των εκπαιδευόμενων. Ο αυθορμητισμός χάνεται κατά το μεγαλύτερο μέρος.
Τέλος ο ρόλος “δάσκαλος” αποτελεί σε αυτό το είδος της διδασκαλίας μια νέα πρόκληση: το στυλ διδασκαλίας του πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες και τις προσδοκίες ποικίλων και συχνά διαφορετικών ομάδων μαθητευόμενων. Ο δάσκαλος χωρίς να έχει συχνά προσωπική επαφή και άμεση εμπειρία να κατανοήσει τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες των μαθητών του.

Κάντε το πρώτο σχόλιο

Υποβολή απάντησης