Ιστορία του απολιθωμένου δάσους

Η πρώτη παλαιοβοτανική έρευνα των απολιθωμένων φυτών της Λέσβου και της Ελλάδας γενικότερα, πιστεύεται ότι έγινε τον 4ο αιώνα π.χ. από τον Θεόφραστο (372-287 π.Χ.) ο οποίος καταγόταν από τη Λέσβο. Πιθανότατα στο χαμένο έργο του «Περί των Λιθουμένων» περιέχει περιγραφές των απολιθωμένων φυτών της Λέσβου. Επίσης την ύπαρξη απολιθωμένων φυτών περιγράφει στο έργο του «Περί λίθων» που σώζεται.

Η θέση «Μπαλή Αλώνια», όπου βρίσκεται το πάρκο απολιθωμένου δάσους, ήταν γνωστή το 18ο αιώνα με το όνομα «Κύρια απολοθωμένη» εξαιτίας του μεγάλου αριθμού απολιθωμάτων. Η έκταση αυτή, μαζί με τη θέση Χαμανδρούλα κοντά στην Ερεσό, απαλλοτριώθηκε από το ελληνικό δημόσιο το 1966, έτσι ώστε να προστατευθούν και να αναδειχθούν τα απολιθώματα. Το 1842 σε μια έκθεση απολιθωμάτων στο Γκράτς της Αυστρίας, εκτέθηκαν δείγματα απολιθωμένων φυτών από τη Λέσβο, τα οποία είχε συλλέξει ο Αρχιδούκας Ιωάννης. Την ίδια εποχή ο Αυστριακός βοτανολόγος Franz Unger περιέγραψε διάφορα είδη απολιθωμένων φυτών από τη Λέσβο.

Η ευρύτερη περιοχή που βρίσκεται το απολιθωμένο δάσος, έκτασης 150.000 στρεμμάτων, απέκτησε το καθεστώς διατηρητέου μνημείο με το προεδρικό διάταγμα 443/85, το οποίο δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 160, που εκδόθηκε τις 19 Σεπτεμβρίου 1985. Το διάταγμα όρισε πέντε πάρκα, τέσσερα χερσαία (θέση Παλή Αλώνια, Νησιώπη, Σίγρι και Χαμανδρούλα) και ένα θαλάσσιο στη θέση Λάφη, με έκταση 100 στρέμματα. Η συνολική έκταση των πάρκων ανέρχεται σε 516,5 στρέμματα. Σύμφωνα με το διάταγμα, το απολιθωμένο δάσος Λέσβου αποτελεί «ανεπανάληπτο δημιούργημα της φύσης και φυσική κληρονομιά της χώρας με σπάνια παλαιοντολογική και γεωμορφολογική αξία».

Η θέση Μπαλή Αλώνια περιφράχθηκε με τη δημιουργία του πάρκου, έκτασης 286 στρεμμάτων. Η μελέτη αξιοποίησης του πάρκου έγινε από τη διεύθυνση δασών Λέσβου σε συνεργασία με το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και με χρηματοδότηση του Υπουργείου γεωργίας (Ελληνικό δημόσιο και Ευρωπαϊκή Ένωση). Στο πάρκο χαράχθηκαν και κατασκευάστηκαν περιπατητικές διαδρομές, καθώς και διάφορα έργα διευκόλυνσης των επισκευτών. Κατά τη διάρκεια διάνοιξης των περιπατητικών διαδρομών το 1987 έγιναν και οι πρώτες ανασκαφές απολιθωμένων κορμών, όπως ενός κατακείμενου κορμού μήκους 20 μέτρων που βρέθηκε κοντά στην είσοδο του πάρκου. Το 1997 και έπειτα πραγματοποιούνται συστηματικές ανασκαφές και προγράμματα συντήρησης και αποκατάστασης των απολιθωμένων κορμών στο πάρκο από Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου.

Το πάρκο Πλάκας που βρίσκεται σε ένα ακρωτήριο, περίπου 500 μέτρα νότια του Σιγρίου και είναι μία από τις πέντε περιοχές που προστατεύονται με το προεδρικό διάταγμα. Η έκταση παραχωρήθηκε το 2000 από το Υπουργείο Γεωργίας για τη δημιουργία πάρκου, ύστερα από αίτημα του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου. Αμέσως μετά τη παραχώρηση της έκτασης άρχισαν οι διαδικασίες προστασίας και ανάδειξης της έκτασης. Διάφοροι κορμοί ανακαλύφθηκαν με τη χρήση της τεχνικής γεωφυσική διασκόπηση. Ένας από τους κορμούς που αποκαλύφθηκε είχε διάμετρο 3,7 μέτρα και περίμετρο 14 μέτρα και είναι ο μεγαλύτερος που έχει βρεθεί στο απολιθωμένο δάσος Λέσβου.[6] Το πάρκο άρχισε να λειτουργεί το Ιουλίου του 2005. Στα μέσα του 2012 άρχισαν συστηματικές ανασκαφές στη νησίδα Νησιώπη, που οδήγησαν στην ανακάλυψη δεκάδων ιστάμενων ή κατακείμενων κορμών, ανάμεσα στους οποίους βρίσκεται ένας κορμός μήκους 17,2 μέτρων και με διάμετρο κοντά στη βάση 1,70 μέτρα.

Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου ιδρύθηκε το 1994 (νόμος 2260/1994) και βρίσκεται στο Σίγρι, στο δυτικό άκρο της Λέσβου. Η δημιουργία του Μουσείου συγχρηματοδοτήθηκε από την Ελληνική πολιτεία και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το Μουσείο έχει ως στόχο τη μελέτη, έρευνα, ανάδειξη, συντήρηση και φύλαξη του Απολιθωμένου Δάσους της Λέσβου. Από το 2000, το Μουσείο είναι ιδρυτικό μέλος του δικτύου Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων και το 2004 εντάχθηκε στο Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων της UNESCO. Το 2001 απέσπασε το πρώτο ευρωπαϊκό βραβείο από το Ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών eurocite για τη διαχείριση του απολιθωμένου δάσους Λέσβου.

Το Νοέμβριο του 2011, ο δήμος Λέσβου έστειλε φάκελλο στην UNESCO, με σκοπό όλο το νησί να ενταχθεί στο Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων αυτής. Την 21η Σεπτεμβρίου του 2012, η UNESCO ενέκρινε την υποψηφιότητα της Λέσβου και τήν ενέταξε ολόκληρη στο Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων, έπειτα από απόφαση που λήφθηκε στο Οπόρτο. Την επιτροπή αξιολόγησης απάρτιζαν ο δόκτωρ Ζ. Μαρτινί, διευθυντής γεωπάρκου στις γαλλικές Άλπεις και ο δόκτωρ Α. Σίλερ, διευθυντής γεωπάρκου στο Φούλκαν Άιφελ της Γερμανίας.

Το 2014, το απολιθωμένο δάσος της Λέσβου προστέθηκε στον ενδεικτικό κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς

Αφήστε το σχόλιο σας στο "Ιστορία του απολιθωμένου δάσους"

Σχολιάστε

Top