Είναι ευρέως γνωστό πως η «διαρροή εγκεφάλων» στο εξωτερικό αποτελεί συχνό φαινόμενο για τους νέους εργαζόμενους της σύγχρονης Ελλάδας. Με αφορμή πρόσφατες έρευνες σχετικά με αυτό το φαινόμενο, λοιπόν, παρακάτω παρουσιάζονται τόσο τα αίτια που οδηγούν έναν επιστήμονα σε φυγή, όσο και οι επιπτώσεις αυτού σε εθνικό επίπεδο.
Αρχικά, ποικίλουν οι λόγοι για τους οποίους μεγάλο μέρος του πληθυσμού αποφασίζει να εγκαταλείψει τη χώρα του και να αναζητήσει εργασία στο εξωτερικό. Η έλλειψη οικονομικής άνεσης έχει ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση του τρόπου ζωής. Πολλοί δεν μπορούν να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες, να εξασφαλίσουν ένα καλύτερο αύριο για αυτούς και τις οικογένειές τους, να ζήσουν όπως τους αρμόζει! Βιοπορίζονται με ελάχιστα χρήματα, ενώ η ακρίβεια και η συνεχής άνοδος των τιμών των ενοικίων και των λογαριασμών εξαθλιώνουν ψυχικά και οικονομικά τους εργαζόμενους. Συμπληρωματικά, η έλλειψη θέσεων εργασίας στο αντικείμενο που έχουν σπουδάσει, η ανεργία και πιθανώς η απουσία του συγκεκριμένου κλάδου από τους εργασιακούς χώρους αποτελούν συχνά αίτια που οδηγούν στην εγκατάλειψη της χώρας τους και την αναζήτηση επαγγελματικής αποκατάστασης στην ειδικότητά τους στο εξωτερικό. Άλλωστε, το εύρος των επιλογών σε χώρες του εξωτερικού είναι μεγάλο, δίνοντάς τους την ευκαιρία όχι μόνο να εργαστούν στον κλάδο που έχουν εξειδικευτεί, αλλά να κρίνουν ποιες εργασιακές συνθήκες τους ταιριάζουν περισσότερο.
Ωστόσο, το φαινόμενο του brain drain στο εξωτερικό έχει επιπτώσεις σε εθνικό επίπεδο. Με τη φυγή μεγάλου μέρος του εργατικού δυναμικού σε χώρες εκτός της πατρίδας του γίνεται κατανοητό πως μειώνεται η μελλοντική παραγωγική δυνατότητα, τα έσοδα της χώρας από τους φόρους που χρηματοδοτούν το κράτος και τις συντάξεις μειώνονται δραματικά, καθώς επίσης θεωρείται πως, εάν το φαινόμενο αυτό συνεχίζει να υφίσταται, εγκυμονεί κίνδυνο για παρατεταμένη διατάραξη της ισορροπίας της οικονομίας. Επιπρόσθετα, με τη σταδιακή ελάττωση του αριθμού των γηγενών, πολλά στοιχεία της παράδοσης ενδέχεται να εξαφανιστούν, αφού ήθη και έθιμα συχνά δεν διατηρούνται με την εγκατάσταση αυτών σε μία ξένη χώρα, λησμονούνται και ως εκ τούτου «σβήνουν» με το πέρασμα των χρόνων. Αυτό έχει ως επακόλουθο την κρίση τόσο της παράδοσης μίας χώρας όσο και της πολιτισμικής ταυτότητας των ανθρώπων της.
Σύμφωνα με όλα όσα έχουν ειπωθεί, οι επιπτώσεις του φαινομένου αυτού σε εθνικό επίπεδο είναι σημαντικές. Είναι μείζονος σημασίας, λοιπόν, οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς να αναλάβουν άμεσα δράση.
Μπακαλάκη Αγγελική
