Ο Έρωτας : Θετικά και Αρνητικά στοιχεία στο επίπεδο της ψυχολογίας του ανθρώπου
Έρωτας. Μια λέξη που όλοι έχουν ακούσει, ένα συναίσθημα που πολλοί βίωσαν και ένας τρόπος ζωής τον οποίο λίγοι ακολούθησαν. Τι είναι όμως ο έρωτας; Πρόκειται, λοιπόν, για μια μορφή αγάπης και πιο συγκεκριμένα, για το αίσθημα της βαθιάς συμπάθειας και αφοσίωσης σε ένα πρόσωπο ή πράγμα. Ειδικότερα, το περιεχόμενο της αγάπης συνίσταται στην ψυχική προσέγγιση των ανθρώπων χωρίς ιδιοτέλεια και υστεροβουλία, αλλά με αίσθημα ευθύνης και σεβασμού. Προϋποθέτει, ως είναι φυσικό, τη διάθεση να γνωρίσουμε σε βάθος τον άλλο, να βγούμε από τα στενά όρια του εαυτού μας, να μοιραστούμε μαζί του τις ιδέες και τα συναισθήματά μας, να αφοσιωθούμε σ’ αυτόν. Μάλιστα, όταν μιλάμε για την ερωτική αγάπη εννοούμε την επιθυμία να ταυτιστούμε με κάποιο άλλο πρόσωπο και να μοιραστούμε μαζί του τη ζωή μας.
Παρόλο που ο έρωτας είναι ένα γνωστό συναίσθημα, ο καθένας τον βιώνει διαφορετικά, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα συναισθήματα. Αυτό συμβαίνει γιατί η βίωσή του, οφείλεται σε πολλές παραμέτρους και όπως είναι λογικό έχει τα θετικά και τα αρνητικά στοιχεία του, κάτι που θα δούμε παρακάτω σε μερικά αποσπάσματα από το «Μονόγραμμα» του Οδυσσέα Ελύτη.
Επειδή σ’ αγαπώ και στην αγάπη ξέρω
Να μπαίνω σαν Πανσέληνος
Από παντού, για το μικρό το πόδι σου μες στ’ αχανή σεντόνια
Να μαδάω γιασεμιά — κι έχω τη δύναμη
Αποκοιμισμένη, να φυσώ να σε πηγαίνω
Μες από φεγγερά περάσματα και κρυφές της θάλασσας στοές
Υπνωτισμένα δέντρα με αράχνες πού ασημίζουνε
Πάντα εσύ τ’ αστεράκι και πάντα εγώ το σκοτεινό πλεούμενο
Πάντα εσύ το λιμάνι κι εγώ το φανάρι το δεξιά
Το βρεμένο μουράγιο και η λάμψη επάνω στα κουπιά
Ψηλά στο σπίτι με τις κληματίδες
Τα δετά τριαντάφυλλα, το νερό πού κρυώνει
Πάντα εσύ το πέτρινο άγαλμα και πάντα εγώ η σκιά πού μεγαλώνει
Το γερτό παντζούρι εσύ, ο αέρας πού το ανοίγει εγώ
Επειδή σ’ αγαπώ και σ’ αγαπώ
Πάντα εσύ το νόμισμα και εγώ η λατρεία που το εξαργυρώνει:
Που πια δεν έχω τίποτε άλλο
Μες στους τέσσερις τοίχους, το ταβάνι, το πάτωμα
Να φωνάζω από σένα και να με χτυπά η φωνή μου
Να μυρίζω από σένα και ν’ αγριεύουν οι άνθρωποι
Επειδή το αδοκίμαστο και το απ’ αλλού φερμένο
Δεν τ’ αντέχουν οι άνθρωποι κι είναι νωρίς, μ’ ακούς
Είναι νωρίς ακόμη μες στον κόσμο αυτόν αγάπη μου
Στην αρχή των αποσπασμάτων ξεκινάμε με την διάκριση των θετικών πτυχών του έρωτα. Κατά τον ποιητή, μας κάνει να νιώθουμε πως μπορούμε να φέρουμε εις πέρα τις πιο δύσκολες δοκιμασίες, ακόμα και όταν θα ήταν αδύνατον για κάθε άλλο άνθρωπο «Από παντού … στοές». Εν συνεχεία, κάνει το άτομο με το οποίο είμαστε ερωτευμένοι να μοιάζει με ένα γλυκό φως, που γεμίζει την ψυχή μας και ταυτόχρονα μας κάνει και εμάς τους ίδιους να νιώθουμε φωτεινοί ως υπάρξεις «Πάντα εσύ … φανάρι το δεξιά». Εν τέλει, μας αφήνει μια αίσθησης ολοκλήρωσης, ή ίσως συμπλήρωσης από τον έρωτά μας, καθώς η ζωή και η κάθε μας πράξη είναι ξαφνικά ουσιώδης, καθώς συνοδεύεται από τις πράξεις εκείνου που αγαπάμε. Όλα αυτά είναι τόσο σημαντικά για την ψυχική υγεία ενός ανθρώπου, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν μπορεί να ζήσει δίχως αυτά.
Στο τελευταίο μέρος όμως, διακρίνουμε και τα ανάλγητα και επάρατα ψυχολογικά βιώματα που αφήνει πίσω του ο ανεκπλήρωτος έρωτας ή η εγκατάλειψη από αυτόν/αυτήν που ερωτευτήκαμε. Μας αναγκάζει να βιώσουμε ένα τρομακτικό κενό, ένα κενό ανεκπλήρωτο που μονάχα το αγαπημένο μας πρόσωπο θα μπορούσε να γιατρέψει. Κάνει την ψυχή να φαντάζει άδεια καθώς και την ζωή μας μαύρη, παίρνοντας κάθε της νόημα μακριά «Που πια… οι άνθρωποι».
Με αυτά τα αισθήματα λοιπόν, χάνει κανείς την ηρεμία μα και την γαλήνη του, η όρεξή του για ζωή χάνεται και φαίνεται αδύνατο να συνεχίσει ακόμα και να αναπνέει, από τον πόνο που καταλύει την άδεια, πια, καρδιά του.
Εντέλει, λοιπόν, ο έρως έχει τα θετικά καθώς και τα αρνητικά του. Ίσως τα θετικά να είναι περισσότερα από τα θετικά, μα τα αρνητικά είναι ιδιαίτερα βλαβερά για την ανθρώπινη ψυχολογία.
Λυδία Κωστούρου- Χρυσοχεράκη, Δ1
ΠΗΓΕΣ
https://filologika.gr/lykio/a-lykiou-2/neoelliniki-glossa/agapi-schediagramma/
Σχολιάστε
Για να σχολιάσετε πρέπει να συνδεθείτε.
