Στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν παρατηρήθηκε πολύ χαμηλή συμμετοχή των πολιτών. Κάτω από το 50% των ανθρώπων σε κάθε δήμο πήγαν να ψηφίσουν και δυστυχώς το χαμηλότερο ποσοστό είχαν οι νέοι. Όλη αυτή η κατάσταση προκαλεί έντονο προβληματισμό για τους λόγους που ωθούν τους νέους να αδιαφορούν για την πολιτική και για τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να επιτευχθεί η ενεργοποίησή τους.
Μία από τις κύριες αιτίες της αδιαφορίας τους είναι η απογοήτευση που νιώθουν ήδη από τις δυσλειτουργίες του δημοκρατικού πολιτεύματος. Όλο και πιο συχνά γίνονται γνωστά περιστατικά διαφθοράς και ανηθικότητας πολιτικών που δρουν με γνώμονα το προσωπικό τους συμφέρον, συχνά σε βάρος του δημόσιου. Επιπλέον η αδιαφορία που δείχνουν οι πολιτικοί ηγέτες να λάβουν ουσιαστικά μέτρα για να αντιμετωπίσουν την έξαρση σοβαρών κοινωνικών και οικολογικών προβλημάτων όπως η ανεργία, η βία η εγκληματικότητα και η καταστροφή του περιβάλλοντος λειτουργεί αποθαρρυντικά για τη συμμετοχή των νέων στην πολιτική ζωή.
Από την άλλη και οι συνθήκες που επικρατούν στη σημερινή κοινωνία ωθούν τους νέους στην αδιαφορία. Οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής στις μεγαλουπόλεις έχουν καλλιεργήσει στους ανθρώπους το αίσθημα του ατομικισμού και του έχουν στρέψει στα καταναλωτικά πρότυπα και τον υλικό ευδαιμονισμό. Έτσι αποφεύγουν να ασχοληθούν ενεργά με τα πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα και να κάνουν αγώνες για τα δικαιώματα τα δικά τους αλλά και των συμπολιτών τους. Στην κατεύθυνση αυτή συμβάλλει και η τάση πολλών μεγαλύτερων να υποτιμούν τις δυνάμεις των νέων και να τους θεωρούν ανεπαρκείς και ανώριμους για να συμμετέχουν ουσιαστικά στην πολιτική.
Είναι σημαντικό όμως να δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις έτσι ώστε οι νέοι να επιθυμούν οι ίδιοι να συμμετέχουν ενεργά στα κοινά καθώς αποτελούν το μέλλον αυτού του κόσμου και έχουν τη δύναμη να καθορίσουν την πορεία του.
Σε αυτή την κατεύθυνση σημαντικός αναδεικνύεται ο ρόλος των φορέων της αγωγής. Αρχικά μέσα στην οικογένεια κι έπειτα στο σχολείο θα καλλιεργηθεί η ευαισθητοποίηση και το ενδιαφέρον για την πολιτική ζωή. Οι γονείς πάντα λειτουργούν ως πρότυπο για τα παιδιά τους. Γι’ αυτό και γονείς πολιτικοποιημένοι ενισχύουν το διάλογο μέσα στην οικογένεια για τα θέματα και τα προβλήματα της κοινωνικής ζωής. Παράλληλα και το σχολείο σε θεωρητικό επίπεδο αναδεικνύει τη σημασία του ενεργού πολίτη διαχρονικά από την αρχαιότητα έως σήμερα. Σε πρακτικό επίπεδο η λειτουργία του θεσμού των μαθητικών κοινοτήτων στοχεύει να εξοικειώσει τους μαθητές με τις δημοκρατικές διαδικασίες των εκλογών, των συνελεύσεων, των συζητήσεων για τα θέματα της σχολικής κοινότητας και της λήψης αποφάσεων.
Ωστόσο για να είναι επιτυχημένη η αρχική προσπάθεια των φορέων της αγωγής, χρειάζεται να υπάρξει κλίμα αποδοχής της συμμετοχής των νέων και από τους μεγαλύτερους. Είναι σημαντικό να είναι ανοικτοί οι μεγαλύτεροι στις νέες ιδέες και στην αποδοχή της διαφορετικότητας και να απαγκιστρωθούν από μικροπολιτικά συμφέροντα και ξεπερασμένες ιδέες. Αν οι νέοι νιώσουν την άνεση να εκφράσουν ελεύθερα τις πολιτικές τους απόψεις και καταλάβουν ότι μπορούν να επηρεάσουν τη λήψη των αποφάσεων, τότε θα γίνουν πιο ενεργοί γιατί έτσι μόνο θα αποκτήσει νόημα η πολιτική ζωή για αυτούς, όταν θα μπορούν να κάνουν τις αλλαγές που θέλουν.
Συμπερασματικά, όλοι συμφωνούμε ότι οι νέοι αποτελούν το θεμέλιο των μελλοντικών κοινωνιών. Γι’ αυτό και είναι απαραίτητο να μπορούν να αγωνίζονται για αυτά που δικαιούνται και για ακόμα περισσότερα. Μια μικρή αλλαγή λοιπόν στις καθημερινές τους επιλογές σήμερα, σύμφωνα με την οποία θα εντάξουν και το ενδιαφέρον για τη συλλογική ζωή, θα αποτελέσει το έναυσμα για μεγάλες αλλαγές στην κοινωνία του αύριο.
Ανδριάνα Σκαλτσά
