Στήλη: Bullying

ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ (ΕΡΕΥΝΑ του Γ1 ΤΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ ΓΕΛ ΠΑΤΡΩΝ ΣΕ ΓΥΜΝΑΣΙΟ & ΛΥΚΕΙΟ)

Σοκάρει η επίθεση με μαχαίρι σε 16χρονο

Θύμα επίθεσης από συνομηλίκους του έπεσε, το πρωί της Δευτέρας 25 Οκτωβρίου, 16χρονος μαθητής του 1ου ΕΠΑΛ Αθηνών. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, προηγήθηκε διαπληκτισμός. Περίπου 15 άτομα επιτέθηκαν με μαχαίρι στον μαθητή και τον χτυπούσαν ενώ προσπαθούσε να φύγει. Στη φυλακή οδηγήθηκαν οι τρεις ανήλικοι που φέρονται ως μέλη συμμορίας. Αντιμέτωποι με κατηγορίες για απόπειρα ανθρωποκτονία και παράνομη οπλοχρησία.

Σε σχολείο της Σητείας στην Κρήτη 15χρονος μαθητής ξυλοκοπήθηκε άγρια από 16χρονο συμμαθητή του επειδή «λογομάχησαν» στον προαύλιο χώρο . Ένα ακόμη παρόμοιο σοβαρό περιστατικό σημειώθηκε σε σχολείο του Καματερού, όταν ένας δεκαπεντάχρονος μαθητής δέχθηκε πολλαπλά χτυπήματα από συμμαθητή του με τους υπόλοιπους τρεις μαθητές που βρέθηκαν στο σημείο να βιντεοσκοπούν το συμβάν με τα κινητά τους.

Αυτά και πολλά άλλα περιστατικά μας οδηγούν στο συμπέρασμα πως, χωρίς αμφιβολία, η σχολική βία αποτελεί μια σύγχρονη μορφή κοινωνικής παθογένειας. Καθημερινά,οι εκδηλώσεις σχολικού εκφοβισμού αυξάνονται όλο και περισσότερο, με θύτες και θύματα παιδιά όλο και μικρότερων ηλικιών.

Σύμφωνα με την έρευνα της Ειρήνης Λεριού για το”Χαμόγελο του παιδιού”,1 στα 3 παιδιά στην χώρα μας πέφτει θύμα σχολικού εκφοβισμού, ενώ, ως επί το πλείστον τα θύματα είναι κορίτσια, παιδιά που βιώνουν οικονομικές δυσκολίες, παιδιά μεταναστών και παιδιά μονογονεϊκών οικογενειών.

Έχοντας ως αφορμή τα παραπάνω, πραγματοποιήθηκε στο Πρότυπο Γυμνάσιο και Λύκειο έρευνα σχετικά με το θέμα του ενδοσχολικού εκφοβισμού. Απάντησαν 146 μαθητές, από τους οποίους το μεγαλύτερο ποσοστό αφορούσε κορίτσια. Τα παιδιά που απάντησαν στο ερωτηματολόγιο μοιράζονται ανάμεσα στα δύο φύλα. Λίγο περισσότερα ήταν αγόρια (ποσοστό 47,9%) και τα υπόλοιπα κορίτσια (ποσοστό 46,6%). Η πλειονότητα των μαθητών και των δύο φύλων δήλωσαν ότι μένουν με τους γονείς τους.

Screenshot_2024-03-13-17-21-20-851-edit_com.microsoft.office.word

Οι μαθητές και των δύο φύλων, που αναφέρουν ότι έχουν πέσει θύματα σχολικής βίας,φτάνουν το ποσοστό περίπου 40%. Ειδικότερα ,τα αγόρια, ηλικίας 17-18 ετών φαίνεται να έχουν δεχτεί βία από τους συμμαθητές τους, ενώ τα κορίτσια σε μικρότερη ηλικία, 15-16 ετών, εμφανίζονται να έχουν δεχτεί βία σε ποσοστό λίγο μικρότερο από τα αγόρια.

Οι μαθητες στη συντριπτική τους πλειοψηφία δεν έχουν γίνει μάρτυρες περιστατικού σχολικού εκφοβισμού, ενώ όσοι έχουν αντιληφθεί τέτοιου είδους πράξη, αυτή έχει συμβεί στο χώρο του σχολείου.

Τα αγόρια που έχουν δεχτεί βία συνήθως δεν αναφέρουν το περιστατικό σε κανέναν, ενώ για τις ηλικίες 17-18 ετών το ποσοστό των αγοριών που ανέφεραν το περιστατικό στους γονείς τους εξισώνεται με όσους δεν το ανέφεραν. Τα κορίτσια, αντίθετα φαίνεται να προτιμούν να αναφέρουν το περιστατικό βίας που δέχτηκαν, κατά πρώτον στους γονείς τους και ακολούθως, κατά σειρά, στους συνομηλίκους και τους καθηγητές.

Εικόνα1

Εικόνα2

Όσον αφορά στη μορφή βίας που δέχτηκαν τα θύματα και των δύο φύλων δηλώνουν ότι έχουν δεχθεί κυρίως λεκτική βία,με εξαίρεση τα αγόρια ηλικίας 14-15 ετών που αναφέρουν ότι έχουν δεχτεί ψυχολογική βία. Άλλες μορφές βίας με σημαντικό ποσοστό, ιδίως στα κορίτσια είναι , κατά σειρά, η ψυχολογική και η σωματική, ενώ στα αγόρια ηλικίας 14-15 ετών εμφανίζεται σε σημαντικό ποσοστό επίσης και η σωματική με την λεκτική βία.

Εικόνα3

Τα περισσότερα παιδιά που έχουν γίνει θύμα σχολικής βίας, δηλώνουν ότι ο κύριος λόγος για την θυματοποίησή τους ήταν η εξωτερική εμφάνιση ενώ ακολουθεί η συμπεριφορά και η απερισκεψία των θυτών .

Οι μαθητές που ομολογούν ότι άσκησαν βία σε άλλους φτάνουν το ποσοστό 14%. Από αυτούς το μεγαλύτερο ποσοστό είναι αγόρια (19%). Οι μισοί από τους θύτες δηλώνουν ότι ένιωσαν άσχημα και μετάνιωσαν για την πράξη τους, ενώ το 46% ότι εκτονώθηκε. Ωστόσο, μόνο το 9,6% από αυτούς εγκρίνει την άσκηση βίας.

Το 71% των μαθητών, θεωρεί ότι η σχολική βία αποτελεί πολύ σοβαρό ζήτημα και χαρακτηρίζει την συμπεριφορά των συμμαθητών του που ασκούν βία απαράδεκτη. Παράλληλα, πάνω από τους μισούς μαθητές δηλώνουν ότι νιώθουν μεγάλη ανασφάλεια στο σχολείο, γεγονός που αποτυπώνεται στο ποσοστό των μαθητών που αισθάνονται ότι η συμπεριφορά των συμμαθητών τους απέναντί τους δεν είναι σωστή (σχεδόν 60%) .

Η συντριπτική πλειονότητα των μαθητών δηλώνει ότι νιώθει σχεδόν ή απόλυτα ασφαλής στο σχολείο. Όσον αφορά τις λύσεις που προτείνουν οι μαθητές, βρίσκονται κατά σειρά η σωστή διαπαιδαγώγηση των παιδιών (83%),η ανάγκη να δείξουν οι καθηγητές περισσότερο ενδιαφέρον για τους μαθητές και τέλος η παρουσία ψυχολόγου στο σχολείο.

Εικόνα4

Από τα παραπάνω γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι ένα σημαντικό μέρος της μαθητικής κοινότητας έχει υπάρξει θύτης, θύμα ή θεατής επιθετικών πράξεων προς άλλους συμμαθητές. Αν κάποτε το σχολείο μετέδιδε αξίες και γαλουχούσε τους αυριανους πολίτες, σήμερα, εντούτοις έχει μετατραπεί σε ένα σύγχρονο “πεδίο μάχης”, σε ένα γόνιμο έδαφος για την “άνθιση” του εκφοβισμού. Και καθώς το εν λόγω ζήτημα αποτελεί μια απτή πραγματικότητα, δεν μπορούμε παρά να λάβουμε ουσιαστικά μέτρα και να μην μένουμε απλά στα λόγια. Είναι, εξάλλου, ένα φαινόμενο που αφορά σε όλες τις δυτικές κοινωνίες, σχετίζεται με ευρύτερες παθογένειες και δεν περιορίζονται τα αποτελέσματά του μόνο στη σχολική ζωή, αλλά έχουν και ευρύτερες κοινωνικές διαστάσεις.

Εικόνα5 Εικόνα6

ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ Γ1 ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ ΜΑΡΙΑ

Κλειστά στόματα

Το περιστατικό βίας που εκδηλώθηκε πριν από μερικές μέρες σε γειτονικό σχολείο της περιοχής και απασχόλησε την κοινή  γνώμη, επιβεβαίωσε πλέον τις υποψίες  των ειδικών ότι τα κρούσματα ενδοσχολικής βίας συνεχώς αυξάνονται. Γι’ αυτό το λόγο, απαραίτητη κρίνεται η σφαιρική ενημέρωση σχετικά με το θέμα καθώς και οι τρόποι που μπορούν να συμβάλλουν στην άμβλυνση του προβλήματος.

Αρχικά, η εκδήλωση αντίστοιχης συμπεριφοράς πηγάζει, κατά κύριο λόγο, από την αγωγή που λαμβάνει ο νέος από το οικογενειακό του περιβάλλον. Πολλές φορές οι διαταραγμένες σχέσεις ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας προκαλούν συγκρούσεις γονέων- παιδιών γεγονός που διασαλεύει την ψυχική ισορροπία των νέων. Σε μια τόσο ευάλωτη ηλικιακή περίοδο, όπως αυτή της εφηβείας, οι νέοι αδυνατούν να ελέγξουν τη συμπεριφορά τους, αναζητώντας με αυτό τον τρόπο εκτόνωση στη βία. Επιπλέον, εφόσον στη σημερινή κοινωνία που η τεχνολογία κυριαρχεί στη ζωή των περισσοτέρων και αποτελεί βασικό κεφάλαιο στην καθημερινότητα των νέων, αναπόδραστος κρίνεται ο επηρεασμός τους. Τα ΜΜΕ με την ακατάπαυστη προβολή σκηνών βίας και λανθασμένων κοινωνικά προτύπων, αδρανοποιούν την ευθυκρισία και νεκρώνουν το νου. Έτσι, οι νέοι ταυτίζονται με τα προβαλλόμενα, με την κριτική ικανότητα και πνευματική ελευθερία να έχει απολέσει.

Ακόμα  και αν το φαινόμενο αυτό καλπάζει στις μέρες μας, αναμφισβήτητα μπορούν να βρεθούν τρόποι που θα συμβάλλουν στην περιστολή του.

Η οικογένεια οφείλει να προικίσει τον νέο με αξίες όπως ο σεβασμός, η ανεκτικότητα και να του εμφυσήσει τις αρχές της δημοκρατίας και της αλήθειας. Οι γονείς θα πρέπει να χαρακτηρίζονται από κατανόηση χωρίς να κατακρίνουν τις επιλογές των παιδιών, δίχως αυτό να σημαίνει ότι η επικοινωνία στη μεταξύ τους σχέση θα απουσιάζει. Όσο αφορά την παιδεία, απαραίτητος κρίνεται ο εκσυγχρονισμός των εκπαιδευτικών μέσων αλλά και η καθιέρωση του διαλόγου στα πλαίσια του μαθήματος αντικαθιστώντας με αυτόν τον τρόπο την επιθετικότητα με τη διαλλακτικότητα. Στη συνέχεια, ιδιαίτερα σημαντική θεωρείται η προσφορά συναισθηματικής ασφάλειας καθώς και η ενθάρρυνση για τη λήψη αποφάσεων, που σχετίζονται με σοβαρά κοινωνικά προβλήματα. Με τον ολοκληρωμένο και υπεύθυνο επαγγελματικό προσανατολισμό, δίνονται ορθές κατευθυντήριες γραμμές για την επαγγελματική κατοχύρωση

Επιλογικά, η σημασία που πρέπει να δίνεται σε τέτοιου είδους φαινόμενα καθίσταται υψίστης σημασίας και εγρήγορση των φορέων αγωγής οφείλει να είναι άμεση.

 

ERA

          Χαρά Τσιλιμίγκρα

Ράνια Παρασκευοπούλου

 

Η ΒΙΑ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ

Συχνό φαινόμενο δυστυχώς είναι ο εκφοβισμός και η βία στα σχολεία. Οι όροι αυτοί χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν μια κατάσταση στην οποία επικρατεί εσκεμμένα επαναλαμβανόμενη επιθετική συμπεριφορά με στόχο την πρόκληση ψυχικού και σωματικού πόνου. Αυτό επιτυγχάνεται συνήθως με χειρονομίες, φραστικές επιθέσεις, εκβιασμούς, κλοπές, σεξουαλική παρενόχληση, αποκλεισμό και απομόνωση από παρέες.     bia                                           Σε κάθε περίπτωση, λοιπόν, ο εκφοβισμός και η βία στα σχολεία αποτελούν πράξεις επιθετικότητας, σχετίζονται δηλαδή με ένα οικουμενικό χαρακτηριστικό της ανθρώπινης φύσης, που εκφράζεται με διαφορετικούς τρόπους ανάλογα με την ηλικία και το φύλο. Τα μικρά παιδιά εκφράζονται περισσότερο με το σώμα τους ενώ τα μεγαλύτερα με τον λόγο  και σταδιακά πιο συγκαλυμμένες μορφές επιθετικότητας, όπως η απομόνωση. Επίσης, τα αγόρια είναι πιο επιθετικά άμεσα σωματικά, ενώ τα κορίτσια επιτίθενται συνήθως έμμεσα.     

Δυστυχώς, όμως, τα φαινόμενα αυτά δεν αντιμετωπίζονται  κατάλληλα από το σχολείο, καθώς θεωρείται ότι εκθέτουν και στιγματίζουν τους θύτες, τα θύματα και το κύρος του σχολείου. Γενικά, παρατηρείται έλλειμμα ενημέρωσης και περιορισμένη ευαισθητοποίηση για τη διαχείριση ενός τόσο σοβαρού προβλήματος. Επίσης, και οι γονείς των παιδιών ευθύνονται γι’αυτού του είδους τις συμπεριφορές, διότι δεν συζητούν με τα παιδιά τους για τα προβλήματά τους με αποτέλεσμα να αποφεύγουν να ζητήσουν βοήθεια από τους ενήλικες. Είναι αντιληπτό, λοιπόν, ότι πρέπει να παρθούν αναγκαία μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Αρχικά, απαιτείται να διερευνηθεί συστηματικά στη χώρα μας το φαινόμενο του εκφοβισμού και της βίας στο σχολείο, σε όλες τις διαστάσεις, ποσοτικά και ποιοτικά. Επίσης, είναι απαραίτητη η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών για την αναγνώριση και τη διαχείριση του προβλήματος. Ακόμα, είναι αναγκαία η διαρκής παρότρυνση και υποστήριξη των γονιών για την ενεργό συμμετοχή και συνεργασία τους με το σχολείο. Επιπλέον, απαιτείται συνεχής συμβουλευτική των εκπαιδευτικών προς τους μαθητές με στόχο την ενίσχυση της μαθητικής ομάδας για την αντιμετώπιση συμβάντων εκφοβισμού και βίας στο σχολείο. Τέλος, καλό θα ήταν να αναπτυχθούν προγράμματα παραγωγής της ψυχικής υγείας των μαθητών, τα οποία να εντάσσονται στο σχολικό πρόγραμμα με διαθεματικό χαρακτήρα και συνδεδεμένα με το πρόγραμμα σπουδών.

Όσοι αντιμετωπίζουν τέτοια συμβάντα  μπορούν να απευθυνθούν στον συμβουλευτικό σταθμό νέων του νομού Αχαΐας που λειτουργεί στη διεύθυνση Ερμού 70.

Ράνια Οικονόμου

Σχολικός Ρατσισμός

ΡΑΤΣΙΣΜΟΣΡατσισμός..μία λέξη που σε πολλούς προκαλεί ρίγος, στεναχώρια και αγανάκτηση, ενώ σε άλλους ορθώνει το ωφελιμιστικό τους εγώ έναντι των άλλων. Η λέξη αυτή αναφέρεται και γίνεται θέμα συζήτησης τόσο συχνά στην τηλεόραση όσο και στο ραδιόφωνο και σε οποιοδήποτε άλλο ΜΜΕ. Όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε παγκόσμια κλίμακα, ο ρατσισμός έχει εισχωρήσει απειλητικά στο σχολικό βίο.

Σε πολλούς η φράση «σχολικός ρατσισμός» είναι χαραγμένη ως μία δυσάρεστη ανάμνηση. Άλλοι την βιώνουν σαν μία θλιβερή πραγματικότητα. Αυτού του είδους ο ρατσισμός εκδηλώνεται μέσω της λεκτικής ή σωματικής βίας και πηγάζει από το φόβο των μαθητών προς τη διαφορετικότητα ενός συμμαθητή τους, είτε όσο αναφορά την καταγωγή του, είτε τη γενικότερη εμφάνιση του. Ο «βίαιος μαθητής» έχοντας μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον που τα ερεθίσματα για αποδοχή του διαφορετικού έχουν μειωθεί δραματικά, καθώς ούτε το σχολικό περιβάλλον, ούτε οι γονείς από την πλευρά τους έχουν διδάξει την αποδοχή  της διαφορετικής πλευράς ενός ατόμου, είναι δύσκολο να την αποδεχτεί και έτσι την καταδικάζει κατηγορηματικά.

Τέτοιου είδους ακραίες συμπεριφορές, όμως, πηγάζουν κι από βαθύτερα αίτια. Αισθήματα ανωτερότητας, προσωπικής υπεροχής, συμπλέγματα κατωτερότητας είναι καίριοι παράγοντες αυτού του φαινομένου. Επιπρόσθετα,  ξενοφοβία που ενδέχεται να καταλήγει σε ψυχώσεις  και παράφορες συμπεριφορές είναι ένα επιπλέον λόγος ώστε να εδραιώνεται το ρατσιστικό αυτό πνεύμα. Ακόμα, το ένστικτο της εδαφικότητας που υπάρχει σε ένα μαθητή, όταν αισθάνεται ότι απειλείται, εκτονώνεται στη βία, κυρίως σε άτομα άβουλα που αδυνατούν να υποστηρίξουν τον εαυτό τους και εντάσσονται στο σχολικό περιθώριο.

Έτσι, τα θύματα του σχολικού ρατσισμού αισθάνονται προσβολή της προσωπικότητάς τους, περιθωριοποίηση και αποκλεισμό από ομάδες και δραστηριότητες. Το άτομο χάνει την πίστη του στον εαυτό του και γίνεται στόχος – και μάλιστα εύκολος – στην πρόκληση αδικιών και ανισοτήτων που εντάσσονται στο εκπαιδευτικό σύστημα. Ύστερα, αποτέλεσμα αυτής της συμπεριφοράς είναι και ο διασυρμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και παρεμπόδιση συνεργασίας και ανάπτυξης φιλίας, παράγοντες απαραίτητοι για πρόοδο και δημιουργία … συνθηκών που ναρκοθετούν τα θεμέλια της ομαλής σχολικής συμβίωσης.

Πρωτίστως, το σχολείο οφείλει να ευαισθητοποιηθεί και να ενεργήσει το γρηγορότερο δυνατό στον περιορισμό και τη λύση αυτού του προβλήματος. Έχοντας την συμπαράσταση τόσο των γονιών όσο και των μελών του σχολικού συλλόγου, ευελπιστούμε όλοι μας σε ένα καλύτερο και πιο φιλικό σχολικό περιβάλλον για κάθε μαθητή.

ΤΖΟΛΑ  ΑΓΓΕΛΙΚΗ

H βία «χτυπάει» τα σχολεία

Τον τελευταίο καιρό αρκετά δημοσιεύματα και τηλεοπτικές εκπομπές καταπιάνονται με το θέμα της σχολικής βίας. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία το 63% των μαθητών του Δημοτικού , το 51% του Γυμνασίου και το 36% του Λυκείου  δηλώνουν ότι έχουν υποστεί μια μορφή βίας. Το bulling περιλαμβάνει λεκτική (κοροϊδία, ύβρεις, συκοφαντίες, απειλές), σωματική (σπρωξίματα, μπουνιές), ψυχολογική παρενόχληση –συχνά με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων (κακόβουλα sms, chat με απειλητικό περιεχόμενο) – και βανδαλισμό.

Ειδικότερα, στην Ελλάδα οι λόγοι  που οδηγούν στην αύξηση  του φαινομένου  σχετίζονται με την ανεργία και το χαμηλό οικογενειακό εισόδημα, την απουσία ουσιαστικής επικοινωνίας μεταξύ των μελών  της οικογένειας , την προβολή σκηνών βίας στην τηλεόραση και το διαδίκτυο, το ρατσισμό και τη μίμηση αρνητικών προτύπων.

bully bracelet6 (1)  Επειδή η συμπεριφορά των παραβατικών μαθητών αποτελεί μικρογραφία του περιβάλλοντος, η εξάλειψη του bulling συνδέεται όχι με τη λήψη εκφοβιστικών μέτρων, πειθαναγκαστικών μεθόδων και τιμωριών αλλά με την προστασία των θεσμών και αξιών. Η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης του παιδιού μέσω της επιβράβευσης και της αναγνώρισης, το ομαδοσυνεργατικό πνεύμα και οι βιωματικοί μέθοδοι βοηθούν στην αντιμετώπιση τέτοιων συμπεριφορών. Ιδιαίτερα  στο πλαίσιο προγραμμάτων Αγωγής Υγείας, η καλλιέργεια κλίματος επικοινωνίας, διαλόγου και εμπιστοσύνης ανάμεσα σε εκπαιδευτικούς-μαθητές-γονείς θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν αποτελεσματική πρόληψη της επιθετικότητας μεταξύ μαθητών.
Παράλληλα με τη χρήση των κατάλληλων εκπαιδευτικών  μεθόδων και τεχνικών, είναι αναγκαία η δημιουργία κοινωνικών, συμβουλευτικών, υποστηρικτικών υπηρεσιών  με σκοπό τη πρόληψη βίας .Εξάλλου, το Υ.ΠΑΙ.Θ.Π.Α. έχει ιδρύσει το «Παρατηρητήριο» πρόληψης της Σχολικής  Βίας και του εκφοβισμού με αποστολή τη μελέτη και διαχείριση  περιστατικών ενδοσχολικής βίας.

Ψάχου Μαρία

Top