Ο Αντιδήμαρχος Ν. Γκότσης

Τρισάγιο στη μνήμη των πέντε εκτελεσθέντων

Συγγενείς αποθέτουν λουλούδια

Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νέοι…

Την Δευτέρα 27 Οκτωβρίου 2014  έγιναν τα αποκαλυπτήρια της αναθηματικής  πλάκας στη μνήμη των πέντε εκτελεσθέντων στην κάτω πλατεία Φερών από το Δήμαρχο Αλεξανδρούπολης Λαμπάκη Ε. και τον Αντιδήμαρχο Γκότση Ν. Τίμησαν με την παρουσία τους στρατιωτικό άγημα , εκπρόσωποι της Εθνικής Αντίστασης , συγγενείς των θυμάτων , εκπαιδευτικοί , μαθητές και αρκετοί κάτοικοι των Φερών. Η Φιλαρμονική  πλαισίωσε την τελετή κατά την οποία προηγήθηκε τρισάγιο στη μνήμη των νεκρών. Ακολούθησε κατάθεση στεφανιών και οι συγγενείς των νεκρών απόθεσαν μερικά μπουκέτα λουλούδια .

Ακολουθεί απόσπασμα από την ομιλία του Αντιδήμαρχου Ν. Γκότση

» Ξημέρωνε η 20η Ιανουαρίου 1944. Ο ήχος των αυτόματων όπλων αναστάτωσε τους μισοκοιμισμένους κατοίκους της πόλης στις 5 το πρωί. Παρ” όλο τον φόβο που τους διακατείχε, πολλοί ήταν αυτοί που τόλμησαν να βγουν από τα σπίτια τους για να δουν τι είχε συμβεί. Αυτό που αντίκρισαν ήταν ένα αποτρόπαιο θέαμα. Πέντε άνθρωποι κείτονταν νεκροί πίσω από ένα διώροφο κτήριο , ανάμεσα σε χαλάσματα ενός  παλαιότερου κτηρίου. Οι Γερμανοί είχαν προχωρήσει σε εκτέλεση πέντε κατοίκων της πόλης . Δειλά, κάποιοι πλησίασαν προσπαθώντας να αναγνωρίσουν τους νεκρούς. Χαράματα και μέσα στο καταχείμωνο το σκοτάδι διαρκούσε ακόμη. Όταν έγινε η αναγνώριση,  τα ονόματα άρχισαν γρήγορα να κυκλοφορούν.

• Βαρσαμίδης Ελευθέριος του Δημοσθένη πρόσφυγας από την Ν.Χιλή – Αλεξανδρούπολη  ετών 24
• Μιχαηλίδης Σάββας του Βασιλείου Φεριώτης αγρότης ετών 42
• Παπαδόπουλος Ιωάννης του Κωνσταντίνου Φεριώτης Βιβλιοπώλης ετών 50
• Σακάρης Δημήτριος του Μόσχου γαμπρός στις Φέρες από το Σουφλί ετών 42
• Τσελεμπής Παντελής του Γεωργίου πρόσφυγας από την Αλεξανδρούπολη ετών

Οι νεκροί  έμειναν στο σημείο της εκτέλεσης  μέχρι της πέντε το απόγευμα  για παραδειγματισμό και τότε μόνο επιτράπηκε στους συγγενείς να πάρουν τους νεκρούς τους. Οι συγγενείς , ιδιαίτερα των Φεριωτών, ήταν οι πρώτοι που έφτασαν. Μαζί τους έφτασε και μια γυναίκα , έγκυος , που προσπαθούσε να καταλάβει αν αυτό που της συνέβη ήταν αλήθεια  ή  ένα κακό όνειρο . Ήταν η γυναίκα του Σάββα Μιχαηλίδη που σπάραζε για τον χαμό του συζύγου της, αλλά και για το βρέφος που κυοφορούσε στα σπλάχνα της , καθώς όταν θα αντίκριζε το φως, τα μάτια του δεν θα έβλεπαν ποτέ τον πατέρα του.

Το νήμα της ζωής είχε κοπεί για τους πέντε εκτελεσθέντες κατοίκους των Φερών και μαζί τους κόπηκε και η σύνδεση τους με τα αγαπημένα και προσφιλή τους πρόσωπα. Ήταν κάτι που συγκλόνισε την κοινωνία των Φερών και ο φόβος φώλιασε ακόμη περισσότερο στις ψυχές τους .

Το προηγούμενο βράδυ,  19 Ιανουαρίου,  οι Γερμανοί είχαν καλέσει όλους του άνδρες από 12 ετών έως και 90 να συγκεντρωθούν στην πάνω πλατεία . Τμηματικά, τους κατέβαζαν από την πάνω πλατεία στην κάτω, προκειμένου να γίνει η επιλογή αυτών που θεωρούνταν  ύποπτοι. Συνέλαβαν είκοσι πέντε  άτομα . Από αυτούς επιλέχθηκαν οι πέντε για εκτέλεση. Δέκα μεταφέρθηκαν στο Σουφλί , όπου και εκεί εκτελέσθηκαν δυο Φεριώτες και δέκα  αφέθηκαν ελεύθεροι .

Κανείς δεν γνωρίζει με σιγουριά τους πραγματικούς λόγους της εκτέλεσης. Κάποιοι κάνουν αναφορά για  σύνδεσή τους με την αντίσταση και την κλοπή αλόγων των Γερμανών, με σκοπό την διοχέτευση τους στους αντάρτες . Άλλοι για  παραβίαση απαγορεύσεων των Γερμανών σχετικά με τα τρόφιμα,  ή ακόμη  και για λάθος,  όπως στην περίπτωση του Βαρσαμίδη Ελευθέριου. Ένα όμως ήταν σίγουρο και δεν μπορούσε να αλλάξει!  Πέντε νεκροί άνθρωποι από χιτλερικές -φασιστικές σφαίρες πότιζαν με το αίμα τους το χώμα των Φερών από χιτλερικές -φασιστικές σφαίρες .»

Αλεξάνδρα Τερζή