Στο Γεωγραφικό διαμέρισμα της Θεσσαλίας στα παλιά χρόνια, υπήρχε  μια απέραντη λίμνη. Σύμφωνα με την παράδοση ένας μεγάλος σεισμός χώρισε τα βουνά στα δύο και ανάμεσα στον Όλυμπο και τον Κίσσαβο σχηματίστηκε ένα πέρασμα, τα Τέμπη. Τα νερά χύθηκαν στη θάλασσα και η Θεσσαλία έγινε μια πεδιάδα.

Σύμφωνα με τη θεωρία του Γερμανού γεωλόγου Αλ. Φίλιπσον, οι βράχοι των Μετεώρων δημιουργήθηκαν από μια μεγάλη μάζα από ποταμίσιες πέτρες, άμμο και λάσπη που ενώθηκαν για να σχηματίσουν ένα ενιαίο κώνο.

Όταν αργότερα, τα νερά της Θεσσαλικής λίμνης χύθηκαν στο Αιγαίο, αυτός ο ενιαίος όγκος χωρίστηκε εξαιτίας διαβρωτικής δράσης του νερού, των δυνατών ανέμων, των ραγδαίων βροχών και των σεισμικών δονήσεων, σχηματίζοντας λόφους και βράχους σε διάφορα σχήματα και μεγέθη.

Η στερεοποίηση των ποταμίσιων λίθων και της άμμου σε συμπαγείς βράχους, ήταν αποτέλεσμα της διάλυσης των ασβεστολιθικών πετρωμάτων, καθώς και της πίεσης που για πολλές χιλιάδες χρόνια ασκήθηκε στα χαμηλότερα απολιθώματα  από τα υψηλότερα.

Η άποψη του Φίλιπσον θεωρείται ολοκληρωμένη επειδή εξηγεί τον βοτσαλωτό χαρακτήρα των βράχων και των λόφων και επειδή οι εξηγήσεις δεν βρίσκονται σε αντίθεση με την παράδοση που αναφέρεται στη θάλασσα της Θεσσαλίας.

Στο Νομό Τρικάλων και σε απόσταση  20 χιλιομέτρων από τα Τρίκαλα, πάνω από την Καλαμπάκα, υψώνονται περήφανοι και επιβλητικοί οι πέτρινοι βράχοι των ΑΓΙΩΝ ΜΕΤΕΩΡΩΝ, γεμάτοι απολιθωμένα όστρακα, μαρτυρώντας ένα μοναδικό γεωλογικό φαινόμενο. Στο μετεωρίτικο τοπίο το ύψος των βράχων φτάνει τα 400 μέτρα. Είναι το σημαντικότερο μετά το Άγιο Όρος, μοναστικό συγκρότημα στην Ελλάδα

Στις απάτητες αυτές κορφές, γύρω στο 1100 μΧ., έφτασαν στα Μετέωρα οι πρώτοι  Ασκητές. Σκαρφάλωσαν και φώλιασαν σαν τα πουλιά μέσα στις σπηλιές και στις κουφάλες των βράχων απομονωμένοι αναζητώντας εκεί με προσευχές και νηστείες την ψυχική τους πληρότητα και λύτρωση.

Οι βράχοι βρίσκονται μεταξύ γης και ουρανού. Όσοι είχαν την υπομονή να τους μετρήσουν βρήκαν ότι ξεπερνούν τους χίλιους. Τον 14^ο αιώνα, ο Όσιος Αθανάσιος ο Μετεωρίτης, συγκροτεί το πρώτο οργανωμένο μοναστικό κοινόβιο με κανονισμούς και το οργάνωσε σύμφωνα με το τυπικό των οργανωμένων μονών του Αγίου Όρους.

Ονομάστηκαν Μετέωρα από τον Όσιο Μετεωρίτη Αθανάσιο της Μονής του Μεγάλου Μετεώρου. Έκτοτε πάνω στους Ιερούς Βράχους ήρθαν και εγκαταστάθηκαν Μοναχοί και Μοναχές, οι οποίοι κοπιάζουν μέρα και νύχτα με εργασία, νηστεία, αγρυπνία, όχι μόνο για τη δική τους σωτηρία αλλά και για τη σωτηρία όλων των ανθρώπων με πολύωρες προσευχές και παρακλήσεις. 

Ιδρύθηκαν από το 1350 έως το 1500 μΧ. 24 μοναστήρια αλλά με τη φθορά του χρόνου και το πέρασμα των αιώνων οι περισσότερες από τις Μονές ερημώθηκαν και λιγοστά χαλάσματα υπάρχουν σήμερα. Στις αρχές του 18^ου αιώνα αρχίζει η παρακμή του Μετεωρίτικου μοναχισμού, με αποτέλεσμα, τόσο ο αριθμός των Μονών, όσο και των Μοναχών, να μειώνεται αρκετά και οι λίγοι Μοναχοί φροντίζουν για την επιβίωση και ανασυγκρότησή τους.

 Από το 1960 και μέχρι σήμερα άρχισαν εργασίες αναστήλωσης και συντήρησης των μνημείων με έξοδα και φροντίδα των μοναχών της  Αγιομετεωρίτικης  μοναστικής πολιτείας. Σε συνεργασία με την 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων γίνεται αναστήλωση των μοναστηριακών κτιρίων.

 Επίσης οι μοναχοί και οι μοναχές με έξοδά τους και με τη φροντίδα τους συντηρούν καλλιτεχνικά χειρόγραφα, φορητές εικόνες και αγιογραφίες, χρυσοκέντητα και ξυλόγλυπτα αντικείμενα, ιερά κειμήλια και σκεύη άφταστης τέχνης, καθοριστικής ιστορικής και εθνικής αξίας.

Στον τομέα της επικοινωνίας και της προβολής των Αγίων Μετεώρων η Μοναστική Πολιτεία έχει να επιδείξει ένα μεγάλο και συγκεκριμένο  έργο. Έχουν εκδώσει μεγάλο αριθμό βιβλίων επιστημονικού και αισθητικού επιπέδου, σε πολλές γλώσσες, καλλιτεχνικά λευκώματα, βιογραφίες Αγίων και τουριστικούς οδηγούς.

Στις 29 Σεπτεμβρίου 1990 η Μοναστική Πολιτεία των Μετεώρων είχε την εξαιρετική τιμή να δεχτεί την επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη Δημητρίου.

Τα Άγια Μετέωρα είναι αναγνωρισμένα ως διατηρητέο και προστατευόμενο μνημείο της ανθρωπότητας από την UNESCO και άλλους διεθνείς οργανισμούς.

Το 1995 ανακηρύχθηκε τόπος Ιερός, αναλλοίωτος και απαραβίαστος που του εξασφαλίζει την Ορθόδοξη αυθεντικότητά του και την αποτελεσματική προστασία του.

Στο πέρασμα των αιώνων τα Μοναστήρια των Μετεώρων έχουν να μας παρουσιάσουν πλούσια δράση. Προσέφεραν πολλά και συνεχίζουν να προσφέρουν, όχι μόνο στον Ορθόδοξο Μοναχισμό και στην εκκλησία αλλά και στο Έθνος, με το πλούσιο κοινωνικό τους έργο και  τη συμβολή τους στη διατήρηση της πολιτιστικής μας παράδοσης και κληρονομιάς.

Η συμβολή των Μονών στο θέμα της παιδείας υπήρξε σημαντικότατη Ίδρυσαν σχολεία για να σωθεί η Ελληνική γλώσσα και μαζί και η Ορθόδοξη πίστη. Για το σκοπό αυτό στα μέσα του 16ου αιώνα είχε συγκροτηθεί η Σωκράτους Ακαδημία εν Μετεώρων.

 Ο λόγιος Επίσκοπος Σταγών Παΐσιος ο Κλεινοβίτης (1784-1808) δώρισε δια διαθήκης την πλούσια βιβλιοθήκη στην Ιερά Μονή Αγίου Στεφάνου. Ο προκάτοχός του το 1818 είχε προσφέρει δύο χιλιάδες γρόσια στην Ιερά Μονή Αγίου Στεφάνου.

Στο Σχολείο της Ι.Μ. Αγίου Στεφάνου φοίτησε μεταξύ των άλλων και ο λόγιος Ιεράρχης και μέγας ευεργέτης του Γένους Δωρόθεος ο Σχολάριος(1812-1889). Αργότερα ίδρυσε στα Τρίκαλα την την Δωρόθειο Σχολή

Το ενδιαφέρον τους για την παιδεία είναι εντυπωσιακό. Το 1845 οι Ηγούμενοι των Μονών: Βαρλαάμ, Μετεώρου και Αγίου Στεφάνου συνυπογράφουν κοινό γράμμα με το οποίο αναλαμβάνουν να συνεισφέρουν το χρόνο 500 γρόσια στα Σχολεία της Πόλης Τρίκκης για μισθούς Δασκάλων.

Ο ονομαστός Ηγούμενος Κωνστάντιος της Μονής Αγίου Στεφάνου στα μέσα του 19ου αιώνα ίδρυσε την Κωνστάντιο Σχολή Καλαμπάκας. Έδωσε και πολλά χρήματα για την ανέγερση Σχολείων στα Τρίκαλα.

Κυρίως όμως μέσα στα Μοναστήρια, με την λατρευτική ζωή διατηρήθηκε μαζί με την Ορθόδοξη Πίστη μας και ανόθευτη η ελληνική γλώσσα αυτή που επέτρεπε στους σκλαβωμένους να κατανοούν το Ψαλτήρι και την Οκτώηχο και να διατηρούν σε αγωνιστική εγρήγορση την εθνική τους συνείδηση και τον πόθο τους για την απόκτηση της λευτεριάς.

Η τοποθεσία και οι Ιερές Μονές σου προξενούν απροσδιόριστα συναισθήματα.

Το άγριο περιβάλλον γύρω-γύρω, το ζεστό πλησίασμα των Μοναστηριών και οι έντονες συναισθηματικές φορτίσεις πλημμυρίζουν  τον άνθρωπο, τον απομακρύνουν από την καθημερινότητα. Τόπος ιδανικός για την κλίμακα «της εν Χριστώ ζωής”.

Βιβλιογραφία:

1. Τα κειμήλια της Ιεράς Μονής Αγίου Στεφάνου.

2. Μετέωρα, Οδοιπορικό.

3. Θεσσαλία 1881-1981.

4. Άγια Μετέωρα.

5. Η Θεσσαλική Ζωγραφική.

6. Τα σχολειά μας.

7. Τ΄άπαρτα Κάστρα της πίστης και της Ρωμιοσύνης.

8. Πίνδος – Μετέωρα.

Μέχρι το 1500 μΧ. ιδρύθηκαν στους βράχους των Μετεώρων συνολικά τα παρακάτω 24 μοναστήρια:

Σώζονται και λειτουργούν σήμερα μόνο 6 μοναστήρια: 

1.   Ιερά Μονή του Μεγάλου Μετεώρου ή Μεταμορφώσεως.

2.     Ιερά Μονή του Βαρλαάμ.

3.    Ιερά Μονή του Αγίου Στεφάνου.

4.   Ιερά Μονή του Αγίου Νικολάου του Αναπαυσά.

5.   Ιερά Μονή Ρουσάνου.

6.    Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδας.

Παρασχάκη Στεφανία Γ΄2