Οι λαϊκές ρήσεις και παροιμίες αποτυπώνουν σχεδόν πάντα με αλληγορικό τρόπο βιώματα και αλήθειες της ελληνικής κοινωνίας και της ελληνικής γης.
Η λέξη παροιμία προέρχεται από τις λέξεις παρά + οίμος, που σημαίνει κοντά στο δρόμο. Στην αρχαία Ελλάδα συνήθιζαν να δίνουν κάποια συνθήματα ή παραγγέλματα στους πολίτες, τα οποία ήταν γραμμένα πάνω σε πλάκες και τοποθετημένες κοντά στο δρόμο, δηλαδή παροίμον του δρόμου.
Εννοείται πως η κάθε παροιμία αποτελεί έναν πολύτιμο λαογραφικό θησαυρό, που μεταφέρθηκε από γενιά σε γενιά μέσω του προφορικού λόγου. Οι παροιμίες είναι λακωνικές, γλαφυρές και με μεγάλο νόημα βάσει εμπειριών και βιωμάτων, ενώ πολλές φορές χρησιμοποιούνται ντοπιολαλιά και διάφορα γλωσσικά ιδιώματα.
Μαζί θα δούμε μια λίστα από παροιμίες της ελληνικής κοινωνίας για τον μήνα Δεκέμβριο και της κηπουρικής/γεωργίας.
- Άγια Βαρβάρα μίλησε κι ο Σάββας αποκρίθη: «Μαζέψτε ξύλα κι άχυρα και σύρτε και στο μύλο, γιατί ο Αι-Νικόλας έρχεται με χιόνια φορτωμένος»
- Αν πρωιμίσει η μυγδαλιά κι ανθίσει το Δεκέμβρη, βαρύς χειμώνας κι όψιμος θε νά “ρθει να μας εύρει.
- Δεκέμβρη με τα κρύα σου και πώς θα ξεκρυώσω.
- Δεκέμβρης και δεν έσπειρες, λίγο σιτάρι θα “χεις.
- Δεκέμβρης μας επλάκωσε, το κρύο μας φαρμάκωσε.
- Τον Νοέμβρη και Δεκέμβρη φύτευε καταβολάδες.
- Τ’ Αγιονικολοβάρβαρα ή βρέχει ή χιονίζει.
- Μπήκε ο Δεκέμβρης; Δίκαιος όποιος έσπειρε.
- Το τραγούδι με τον τρύγο το Δεκέμβρη παραμύθι.
- Χιόνι του Δεκεμβρίου, χρυσάφι του καλοκαιριού (ή χρυσάφι τ” Αλωνάρη).
- Να ‘ναι Χριστούγεννα στεγνά, τα Φώτα χιονισμένα
και τα Λαμπρά βρεχούμενα, αμπάρια γιομισμένα. - Να ‘ναι Χριστούγεννα στεγνά, τα Φώτα χιονισμένα
χαρά σ’ εκείνον το γεωργό, που ‘χει πολλά σπαρμένα.
Συντάκτες
