Στη σημερινή εποχή επικρατεί η αντίληψη ότι ο ατομικισμός και ο εγωκεντρισμός έχουν φτάσει σε τόσο υψηλό επίπεδο που είναι αδύνατη η ύπαρξη πραγματικής φιλίας. Αν και η παραπάνω αντίληψη αρκετές φορές ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα θεωρώ πώς όπως σε κάθε εποχή έτσι και στη σημερινή, υπάρχουν εξαιρέσεις ανθρώπων οι οποίοι παρά τις δύσκολες συνθήκες του ανταγωνισμού και της αποξένωσης των σύγχρονων κοινωνιών, έχουν καταφέρει να παραμερίσουν τα προσωπικά τους συμφέροντα και φιλοδοξίες και να δημιουργήσουν υγιείς φιλίες που βασίζονται στην αγάπη, την ειλικρίνεια, την αλληλεγγύη και την κατανόηση. Φυσικά, κάτι τέτοιο στις μέρες μας είναι πολύ πιο δύσκολο συγκριτικά με παλαιότερες εποχές όταν οι ανθρώπινες σχέσεις και συμπεριφορές ήταν πιο αγνές. Παρ’όλα αυτά πιστεύω πως η αντίληψη ότι η πραγματική φιλία δεν υπάρχει στις μέρες μας είναι απόλυτη και υπερβολική.
Της Α. Χ. (μαθήτρια Α΄ Λυκείου)
Ο Αριστοτέλης ήδη από την αρχαιότητα είχε αναγνωρίσει τη σημασία της φιλίας για τον άνθρωπο. Ο ίδιος αναφέρει χαρακτηριστικά: «…και η φιλία είναι ένα είδος αρετής ή κάτι που πάει μαζί με την αρετή· είναι, επίσης, κάτι το εντελώς απαραίτητο στη ζωή. Ποιος θα δεχόταν, πράγματι, να ζει δίχως φίλους, έστω κι αν είχε όλα τα υπόλοιπα αγαθά; Απόδειξη ότι ακόμη και οι πλούσιοι άνθρωποι, ακόμη κι αυτοί που έχουν αξιώματα και δύναμη, χρειάζονται φίλους περισσότερο από οτιδήποτε άλλο -αυτή δεν είναι η κοινή αντίληψη;(…)Η φιλία βοηθάει: τους νέους να αποφεύγουν τα σφάλματα, τους ηλικιωμένους να έχουν τη φροντίδα που χρειάζονται εξασφαλίζοντας ένα αντιστάθμισμα για όσα, λόγω αδυναμίας, δεν μπορούν να πράξουν οι ίδιοι, και αυτούς που βρίσκονται στην ακμή της ηλικίας τους με το να τους εξωθεί προς τις σωστές πράξεις. Σαν παν οι άνθρωποι δυό … -φυσικά φυσικότατα, αφού είναι τότε πιο πολύ σε θέση και να σκεφτούν μα και να δράσουν».
Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη υπάρχουν τρία είδη φιλίας. Το πρώτο είδος είναι η ωφελιμιστική φιλία. Πρόκειται για μία σχέση παροδική, συμφεροντολογική και δεν πηγάζει από ειλικρινή συναισθήματα ούτε στηρίζεται σε αυτά. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι παρατηρείται κυρίως σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας ή σε φιλίες από τον επαγγελματικό χώρο. Στη δεύτερη κατηγορία ανήκει η φιλία που στηρίζεται στην απόλαυση, την ευχαρίστηση. Περνάμε ωραίες στιγμές με τους φίλους μας, έχουμε κοινά ενδιαφέροντα, μοιραζόμαστε κοινές εμπειρίες. Και αυτή η φιλία είναι παροδική και μπορούμε να τη συναντήσουμε κυρίως ανάμεσα στους εφήβους και τις νεαρές ηλικίες. Σε ένα τρίτο επίπεδο, ο Αριστοτέλης τοποθετεί την ύψιστη μορφή φιλίας, αυτή της αρετής και του αγαθού. Πρόκειται για αυτό που αποκαλούμε πραγματική φιλία, βασίζεται σε αξίες και ιδανικά και είναι μακροχρόνια. Ο φίλος σε αυτό το στάδιο επιθυμεί το αγαθόν, το καλό για τον φίλο του. Αυτή η φιλία μπορεί να είναι δύσκολη, να δοκιμάζεται αλλά αντέχει γιατί στηρίζεται σε γερά θεμέλια.
Προσωπικά, θεωρώ ότι η φιλία στις μέρες μας απέχει πολύ από το να είναι αληθινή και αυτό γιατί οι περισσότερες φιλίες στοχεύουν στην κάλυψη προσωπικών αναγκών και όχι στην ολοκληρωτική σύνδεση με τον συνάνθρωπο. Στην εποχή μας κυριαρχούν οι απρόσωπες, επιφανειακές σχέσεις και οι άνθρωποι είναι συναισθηματικά άκαμπτοι, μη διαθέσιμοι και επιφυλακτικοί.
Του Γ. Σ. (μαθητής Α΄ Λυκείου)
«Ποίημα στους φίλους», Χόρχε Λουίς Μπόρχες
Δεν μπορώ να σου δώσω λύσεις
για όλα τα προβλήματα της ζωής σου,
ούτε έχω απαντήσεις
για τις αμφιβολίες και τους φόβους σου ˙
όμως μπορώ να σ’ ακούσω
και να τα μοιραστώ μαζί σου.
Δεν μπορώ ν’ αλλάξω
το παρελθόν ή το μέλλον σου.
Όμως όταν με χρειάζεσαι
θα είμαι εκεί μαζί σου.
Δεν μπορώ να αποτρέψω τα παραπατήματα σου.
Μόνο μπορώ να σου προσφέρω το χέρι μου
να κρατηθείς και να μη πέσεις.
Οι χαρές σου, οι θρίαμβοι και οι επιτυχίες σου
δεν είναι δικές μου.
Όμως ειλικρινά απολαμβάνω να σε βλέπω ευτυχισμένο.
Δεν μπορώ να περιορίσω μέσα σε όρια
αυτά που πρέπει να πραγματοποιήσεις,
όμως θα σου προσφέρω τον ελεύθερο χώρο
που χρειάζεσαι για να μεγαλουργήσεις.
Δεν μπορώ να αποτρέψω τις οδύνες σου
όταν κάποιες θλίψεις
σου σκίζουν την καρδιά,
όμως μπορώ να κλάψω μαζί σου
και να μαζέψω τα κομμάτια της
για να την φτιάξουμε ξανά πιο δυνατή.
Δεν μπορώ να σου πω ποιος είσαι
ούτε ποιος πρέπει να γίνεις.
Μόνο μπορώ
να σ” αγαπώ όπως είσαι
και να είμαι φίλος σου.
Αυτές τις μέρες σκεφτόμουν
τους φίλους μου και τις φίλες μου,
δεν ήσουν πάνω
ή κάτω ή στη μέση.
Δεν ήσουν πρώτος
ούτε τελευταίος στη λίστα.
Δεν ήσουν το νούμερο ένα ούτε το τελευταίο.
Να κοιμάσαι ευτυχισμένος.
Να εκπέμπεις αγάπη.
Να ξέρεις ότι είμαστε εδώ περαστικοί.
Ας βελτιώσουμε τις σχέσεις με τους άλλους.
Να αρπάζουμε τις ευκαιρίες.
Να ακούμε την καρδιά μας.
Να εκτιμούμε τη ζωή.
Πάντως δεν έχω την αξίωση να είμαι
ο πρώτος, ο δεύτερος ή ο τρίτος
στη λίστα σου.
Μου αρκεί που με θέλεις για φίλο.
Ευχαριστώ που είμαι.
