Διδακτική επίσκεψη στις Πρέσπες
Στις 17 Μαρτίου 2017 οι μαθητές της Β’ τάξης του 3ου γυμνασίου στο πλαίσιο του μαθήματος της Βυζαντινής ιστορίας πραγματοποίησαν διδακτική επίσκεψη στα Βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία της περιοχής των Πρεσπών. Συγκεκριμένα επισκέφτηκαν τη Βασιλική και τη μονή Παναγιάς της Πορφύρας στον Άγιο Αχίλλειο και το ναό του Αγίου Γερμανού στον Άγιο Γερμανό.
Κατά τους αρχαίους χρόνους, οι Πρέσπες αποτελούσαν βασικότατο τμήμα της Αρχαίας Λύγκου, έφεραν δε τα ονόματα “Μικρά” και “Μεγάλη Βρυγηίς”. Η σημερινή ονομασία “Πρέσπα” μαρτυρείται ήδη από τους βυζαντινούς χρόνους
Ο Βούλγαρος τσάρος Σαμουήλ στην περιοχή εντοπίζεται πριν ανακηρυχθεί επίσημα σε τσάρο το 997-8. Ήδη το 992-3, είχε τοποθετήσει επιγραφή, στον Ναό του Αγίου Γερμανού στο ομώνυμο χωριό των Πρεσπών, ως μνημόσυνο στους γονείς του Νικόλαο και Ριψιμία και τον δολοφονηθέντα αδερφό του Δαυίδ. Μεταξύ των ετών 977 και 985 λεηλάτησε και κατέκτησε πολλές περιοχές του στον ελλαδικό χώρο και τη Βαλκανική. Μέσα του είχε ωριμάσει η ιδέα της ανάδειξης της Πρέσπας σε πρωτεύουσα του κράτους του. Την περίοδο αυτή, ο Άγιος Αχίλλειος ήταν ενδολίμνια χερσόνησος. Συνδέονταν με στενό πέρασμα με λιθόστρωτο δρόμο με την ξηρά (ο δρόμος αυτός, όπως και ένας σχετικός οχυρωματικός πύργος, σήμερα είναι βυθισμένος). Η πρωτεύουσα του νέου κράτους, βρισκόταν σε θέση φυσικά οχυρωμένη.
Το 985 κυρίεψε την Λάρισα και υποχρέωσε πολλούς Θεσσαλούς τεχνίτες και οικοδόμους να τον ακολουθήσουν ώστε να χτιστεί η νέα πρωτεύουσα. Η καταγωγή αυτή ως θρύλος μεταφέρονταν από στόμα σε στόμα σε πολλούς κατοίκους της περιοχής έως τις ημέρες μας. Επίσης στην περιοχή όπως και στις περιοχές της Φλώρινας και της Αχρίδος, εγκατέστησε πληθυσμούς με Αρμενική καταγωγή. Ανήγειρε Βασιλική ως καθεδρικό ναό στο όνομα του πολιούχου της Λαρίσης Αγίου Αχιλλείου (επίσκοπος και μέλος της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου του 325). Τοποθέτησε σε αυτήν τα λεηλατημένα λείψανα των Αγίου Αχιλλείου, του πολιούχου της Σκοπέλου Αγίου Ρηγίνου και του Αγίου Διοδώρου επισκόπου Τρίκκης. Η οικοδόμηση του Ναού αυτού γίνεται σε κοντινή απόσταση από κτίσμα που αποτελούσε τα ανάκτορα του και πάνω ή πολύ κοντά στο αρχαίο νεκροταφείο της πόλης.
Ο Σαμουήλ ηττήθηκε για πρώτη φορά παρά τον Σπερχειό ποταμό στις 19 Ιουλίου του 996 ή 997, υπό των στρατευμάτων του Νικηφόρου Ουρανού. Στην συνέχεια τα στρατεύματα του Βασιλείου του Β΄ (958-1025), θα ανακτήσουν σταδιακά από το 1001 έως το 1018, τις περισσότερες υπό βουλγαρική κατοχή περιοχές, ειδικά μετά την Μάχη του Κλειδιού το 1014. Μέσα σε αυτές και η Πρέσπα. Με την ίδρυση της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος, οι Πρέσπες θα υπαχθούν εκκλησιαστικά εκεί. Ο ίδιος ο Βασίλειος ο Β΄ επισκέφτηκε τις Πρέσπες επιστρέφοντας από Αχρίδα και κατασκεύασε ή επέκτεινε 2 οχυρωματικά έργα στην περιοχή, την “Βασιλίδα” στην Μεγάλη. Ο Σαμουήλ πέθανε, μάλλον από καρδιά, στην Πρίλαπο (σημ. Prilep), στις 14 Οκτωβρίου του 1014.
