Επιμέλεια: Τσέλα Μιρντίτα

Η Σιδηροδρομική Γραμμή Πύργου – Κατακόλου είναι ελληνική σιδηροδρομική γραμμή μετρικού εύρους. Αποτελεί διακλάδωση της γραμμής Πάτρας – Κυπαρισσίας.

Όλα ξεκινούν όταν ο Πέτρος Αυγερινός καλεί στην πόλη το μηχανικό Αλ Στρέιτ και εισηγείται στο δημοτικό συμβούλιο την εκτίμηση του κόστους κατασκευής του πρώτου  σιδηροδρόμου στη χώρα, της πρώτης σιδηροδρομικής γραμμής στην Ελλάδα εκτός Αθήνας, τη σύνδεση δια σιδηροδρόμου του Πύργου με το λιμάνι του Κατακόλου. Ο σκοπός τής συγκεκριμένης κατασκευής  προοριζοόταν για να συνδεθεί ο Πύργος, ένα από τα πιο σημαντικά αγροτικά και βιομηχανικά κέντρα τής πλούσιας Ηλείας με το Κατάκολο, προκειμένου να διευκολυνθούν οι εξαγωγές γεωργικών προϊόντων και ιδιαίτερα τής σταφίδας ένα άπο τα κυρίαρχα εμπορικά προ’ι’όντα της εποχής.

Με τον τρόπο αυτό, παρέχεται στο Δήμο Λετρίνων το δικαίωμα κατασκευής τής σιδηροδρομικής γραμμής (μήκους 13 χλμ) από τον Πύργο έως το Κατάκολο. Τον Ιανουάριο του 1882 ξεκινά η κατασκευή της γραμμής, ενώ μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα ολοκληρώνεται η κατασκευή και γίνεται η πρώτη δοκιμή λειτουργίας της αμαξοστοιχίας.

Η σιδηροδρομική γραμμή ξεκινούσε από το σταθμό του Πύργου, ο οποίος στεγαζόταν στο νεοκλασικό κτίριο (ίσως σχεδιασμένο από τον Τσίλλερ!) το οποίο σώζεται σήμερα στο Πάρκο ΣΠΚ.Μέσα υπήρχαν τα εκδοτήρια των εισιτηρίων και παγκάκια. Εδώ κοιμούνταν και όσοι υπάλληλοι είχαν κάποιο νυχτερινό δρομολόγιο. Κοντά στο σταθμό βρίσκονταν οι αποθήκες του Αυτόνομου Σταφιδικού Οργανισμού(Α.Σ.Ο), απ” όπου συγκεντρωνόταν η σταφίδα στους συρμούς.Το 1971 δημιουργείται ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ), ο οποίος διαδέχεται τους ΣΕΚ.

Το 1975 καταργήθηκε ο παλιός σταθμός στον Πύργο και ξηλώθηκε η παλιά γραμμή. Ταυτόχρονα το χειμώνα διατηρήθηκε ένα δρομολόγιο την ημέρα ενώ τα υπόλοιπα 4 εκτελούνταν μόνο το καλοκαίρι. Η σιδηροδρομική γραμμή για πολλά χρόνια σχεδόν δεν ξαναχρησιμοποιήθηκε, μέχρι τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, οπότε οι συρμοί κυκλοφόρησαν στην ιστορική γραμμή, ώστε να συνδέσουν το τουριστικό Κατάκολο με τον Πύργο και την Αρχαία Ολυμπία.

Στο σημείο που βρίσκεται από το 1951 ο τελευταίος σταθμός του, βρισκόταν η ενδιάμεση στάση “Λουτρά”. Όταν ο συρμός τερμάτιζε στο γραφικό σταθμό του Κατακόλου δεν είχε πλέον πολύ κόσμο, αφού σχεδόν όλοι είχαν κατέβει στη Συκιά για μπάνιο, αλλά ήταν «γεμάτο» με σταφίδα.