Στη σημερινή εποχή, τα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελούν απαραίτητα εργαλεία για την ομαλή συνύπαρξη των ανθρώπων μέσα στην κοινωνία και για τη ραγδαία εξέλιξή της προς ένα καλύτερο μέλλον. Ωστόσο, σε πολλές κοινωνίες η έλλειψη αυτών των δικαιωμάτων παραμένει εμφανής, ιδιαίτερα όταν ευάλωτες κοινωνικές ομάδες δεν απολαμβάνουν ίσες ευκαιρίες και ίσα δικαιώματα με τις υπόλοιπες.

Ανθρώπινο δικαίωμα ονομάζουμε κάθε βασική ελευθερία και παροχή που ανήκει σε κάθε άνθρωπο από τη γέννησή του, ανεξάρτητα από φύλο, θρησκεία, φυλή, εθνικότητα ή κοινωνική θέση. Σκοπός των ανθρώπινων δικαιωμάτων είναι η προστασία της αξιοπρέπειας, της ελευθερίας και της ισότητας όλων, ενώ κάθε άτομο οφείλει να τα σέβεται τόσο για τον εαυτό του όσο και για τους άλλους.

Το σημαντικότερο δικαίωμα είναι αυτό της ζωής, καθώς χωρίς αυτό δεν μπορούν να υπάρξουν τα υπόλοιπα και, συνεπώς, δεν μπορεί να υπάρξει εξέλιξη της κοινωνίας. Εξίσου αναγκαίο είναι το δικαίωμα της ελευθερίας, ώστε κάθε άνθρωπος να μπορεί να εκφράζει άφοβα την άποψή του για ζητήματα της επικαιρότητας ή για την επίλυση κοινωνικών προβλημάτων, συμβάλλοντας έτσι στη διαμόρφωση νέων ιδεών και λύσεων. Επιπλέον, ζωτικής σημασίας είναι το δικαίωμα στην εκπαίδευση. Όταν τα μέλη μιας κοινωνίας είναι μορφωμένα, αναζητούν τη βελτίωση όλων των τομέων που τα επηρεάζουν και συμβάλλουν ενεργά στην πρόοδο της κοινωνίας τους.

Το σχολείο αποτελεί τον πρώτο οργανωμένο χώρο κοινωνικοποίησης των νέων μετά την οικογένεια και διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην καλλιέργεια σεβασμού απέναντι στα ανθρώπινα δικαιώματα. Μέσα από το μάθημα της Κ.Π.Α., τις δράσεις ενεργού πολίτη και τις συζητήσεις στην τάξη, οι μαθητές ενημερώνονται για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους. Παράλληλα, μαθαίνουν να σέβονται τα δικαιώματα των άλλων και να δρουν ως υπεύθυνοι πολίτες μέσα από ομαδικές δραστηριότητες, όπως η συμμετοχή σε μαθητικά συμβούλια. Τέλος, το σχολείο οφείλει να προάγει πνεύμα ισότητας και αποδοχής, αποτρέποντας κάθε μορφή ρατσισμού και σχολικού εκφοβισμού.

Συμπερασματικά, η αναγνώριση και η κατανόηση της αξίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για τη δημιουργία μιας δίκαιης κοινωνίας. Μιας κοινωνίας που οι νέοι θα μπορούν να αναπαράγουν και να εξελίξουν στο μέλλον, συμβάλλοντας ενεργά στη διαμόρφωση ενός καλύτερου κόσμου.

Λιακάκου Σταυρούλα